Skírnir - 01.04.1910, Blaðsíða 18

114
Björnstjerne Björnson.
Múnchen. Hann mótmælti því óðar í bréíi til kunningja
síns með þessum orðum: »Jeg vil bo i Norge; jeg vil
prygle og prygles i Norge; jeg vil synge og dö i Norge
— vær vis pá det!« Og í Noregi ól hann aldur sinn,
þar var hann að örlagaskipun eðlisbundinn, þar var hann
jafnan óróinn og aflvakinn í þjóðlífinu, enda var hann í
hug og hjarta einna norskastur allra norskra rithöfunda.
Björnson lagði sjálfur þá merkingu í »pólitík«, að
hún væri ekkert annað en »náunganskærleiki á æðsta
stigi«, og enginn vafi getur á því leikið, að hann breytti
eftir þeirri skoðun sinni. Hvar sem hann sá réttinum
traðkað og lítilmagnanum misboðið, var hann reiðubúinn
að hefjast handa og taka svari hans. Hann tók svari Finna
gegn Rússum og Pólverja gegn kúgun stórveldanna beggja,
Rússlands og Þýzkalands, og hann fekk eigi orða bundist,
er Dreyfushneykslið var á döfinni. En minnisstæðast
allra er þó andvarp hans í ljóðum, er Danir voru harð-
ast leiknir af Þjóðverjum 1864:
í'ordum syntes Danebroge
snehvidt, rosenrödt
strále gennem tidens táge
som en himmelfödt,
gro som frugt af Danmarks have,
sla som sang pá deres grave
og med tankers trækfuglskare
over verden fare.
Ak nu synes Danehroge
lighlegt, blodigrödt
dale som en truffen máge,
der har sig forblödt.
Purpurströmme vunden gyder,
som af tro pá retfærd flyder;
segnende má folket hære
korsets tunge ære.
Hér andar samúðin með óförum lítilmagnans og hluttekn-
ingin í þjóðarsorg Dana úr hverju vísuorði. Það er efst
allra tilfinninga hjá honum. Til samanburðar er fróðlegt
að sjá, hvernig Henrik Ibsen snýst við því máli. Hann