Skírnir - 01.04.1910, Blaðsíða 46
142
Holdsveikissaga.
að þeim hefir verið ant um að sæmilega færi um sjúk
lingana.
Út af fyrirepurn ráðsmanns Hörgslandsspítala, Páls
klausturhaldara Amundasonar, skrifar Jón Vídalín (l4/ii
1701): Ef brestur foreorgun á hospítalsbúinu, þá á fyrst
að neita forsorgunar sveitarómögum, sérdeilis þeim ekki
eru réttir ölmusumenn, síðan draga, af vinnuhjúum venju-
lega forsoigun, en allra síðast láta hospítalsómaga á sinni
forsorgun skort líða2i).
Verst virðist Klausturhólaspítali hafa verið stæður á
þessum fyrstu áratugum. Eins og áður er drepið á
varð að loka honum 1658 (eftir 4 ár). í bréfi til (rylden
löve stiftamtmanns10) frá Friðriki konungi fjórða (16/5 1707)
segir að Klausturhólaspítali hafi 1689 verið flutt-
ur þaðan að Haugshúsum (á Álftanesi). Ennfrem-
ur segir í bréfinu, að hann hafi eigi komist aftur í sama
lag og hann var í á Klausturhólum. Skuli því flytja hann
tafarlaust þangað aftur, því þar eigi spítalalimirnir
að vera, samkvæmt skipun konungs frá 1652. — Eftir
þessu skyldi maður ætla, að þessum spítala hafi verið lok-
að á þessu árabili (1689—1707), En svo segir meistari
Vídalín í bréfi frá 1702, að hann og lögmaður hafi skift
spítölunum þannig á milli sín, að biskup sjái um Hörgs-
land og Klausturhóla, en lögmaður um Haugshús24). Það
lítur því helzt út fyrir, að upp á síðkastið, að minsta
kosti, hafi eitthvað af sjúklingum verið í Klausturhólum,
svo að tveir spítalar hafi verið i Sunnlendingafjórðungi.
Hitt gæti og hugsast, að biskup hefði átt við umsjón og
eftirlit á jörðinni og húsum hennar, þótt engir holdsveik-
lingar hefðu verið þar. Hvort hafi verið hef eg eigi get-
að séð.
Ástæður til þessa flutnings á spítalanum kynnu að vera,
að bæði þótti Klausturhólajörðin óhentug bújörð, að hún
varð oft fyrir skemdum af vatnagangi og að hentara
þótti að hafa spítalann við Faxaflóa, þar sem mestur var
fiskiafli og þá einnig spítalahlutir, en hinsvegar langt að