Skírnir - 01.04.1910, Blaðsíða 54

150
Holdsveikissaga.
23. Sóknarprestur heimsæki sjúklingana á sunnudögum.
24. Spítalasjóðirnir skulu yera í vörslum þess umsjónar-
manna, sem talinn er áreiðanlegri.
í skipun þessari er beinlínis bannað að taka aðra
sjúklinga í spítalana en holdsveika og var það ekki gjört
viljandi úr því.
Klausturhólaspítala hafði einu sinni verið lokað og í
annað skifti fluttur. Nú, 1752, var hann fluttur að Kald-
aðarnesi10), er var ein af þeim jörðum, sem.stungið var upp á
í Bessastaðasamþyktinni, en á Klausturhólum hefir aldrei
síðan verið spítali.
Eftir miðja 18. öldina var nokkru meiri aðsókn að
spítölunum í Skálholtsbiskupsdæmi en verið hafði á biskups
árum Jóns Vídalíns og Jóns Árnasonar, en álit þeirra óx
ekki. Fjárhagurinn, sem var sæmilegur, þegar Jón Árna-
son dó, versnaði stórum og var hinn bágbornasti á næstu
20 árunum, svo að spítalarnir komust aftur í skuldir, og
það sem verst var: holdsveikin óx jafnt og þétt.
Ástandið á Möðrufellsspítala var ekki betra. Það má
sjá á bréfum lögmannsins norðan og vestan, Sveins Sölva-
sonar.ib)
'%
Hann skrifar sýslumönnum Norðanlands 1755 og bað
um tillögur þeirra um spítalann. Spítalahlutir fáist eigi,
né sektagjöld og séu engir peningar til. — Sýslumennirn-
ir svara allir á sama hátt, vilja láta rdða konungi til að
loka honum algjörlega.
Bjarni Halldórsson á Þingeyrumib) skrifaði rækilegast um
þetta (a8/! 1756). Segir hann: að spítalinn sé svo kostn-
aðarsamur, að sjúklingana megi hafa heima fyrir hálfvirði
þess, er fer til þeirra þar; að spítalinn komi eigi að til-
ætluðum notum, vegna þess hve fáir geti komist þangað
og að sjúkdómurinn, sem hann, eftir skoðun þeirra tíma,
ætlaði að væri nókkurskonar skyrbjúgur, væri harla. lítið
næmur, því að »hin sóttnæma holdsveiki heitu landanna
»lepra contagiosa« væri afarsjaldgæf hér. Bjarni gjörði
lítið úr, að spítalinn mundi fá miklar tekjur (spítalahluti
og sektir), enda var hann sjálfur illræmdur fyrir það, hve