Skírnir - 01.01.1914, Blaðsíða 78

78
Útsýn.
Ykkur finst, kannske, að eg fari hér með hrakspár í
garð ykkar. Að líf margra sé laust við alla slíka skugga
og megi vel svo fara, að ykkar verði það.
Að vísu er þetta mögulegt, en eg efast um hvort
meiri hamingja sé.
Það er kunnugt, að af deigum málmum má gera egg-
vopn, sé þeim dýft heitum í kaldan vökva, þá kemur
fram hin alþekta herzla. Manneðlinu er ekki ósvipað
farið, þvi —
„Ef kaldur stormur um karlmann fer,
og kinnar bítur og reynir fót,
þá finnur hann hitann í sjálfum sér
og sjálfs síns kraft til að standa á mót“.
Og einmitt þetta, að maðurinn vakni til meðvitundar
um það afl og þann yl, sem með honum býr, er skilyrðið
fyrir hinu, að hvorttveggja komi að haldi, bæði honum
og öðrum. Vér eigum síður en ekki að forðast alvöru
lífsins né láta hana vaxa oss í augum, því það er ekkert
staðlaust fleipur lijá skáldinu:
„A sorgarhafsbotni sannleiksperlan skin,
þann sjóinn máttu kafa, ef hún skal verða þín“.
En — vér verðum að hafa leiðarsteininn innanborðs
og þekkja vitana, ef vér eigum að bjargast með perluna
úr því hafi.
Hvar er þá þessi leiðarsteinn tilverunnar og hverir
þessir vitar hennar?
Leiðarsteinninn er trúin á mannngildi hvers einstak-
lings, á sitt eigið manngildi og meðvitundin um þá ábyrgð,
er á þeim hvílir, er láta lífsstarf sitt verða með öllu
einkisnýtt, eða verra en það. Og vitarnir, það eru menn-
irnir, sem eg nefndi áðan, þeir sem lengst hafa komist í
öllu fögru, göfugu og nytsömu með hverri þjóð. Starfi
þeirra, skoðunum og stefnum þurfum vér að kynnast til
þess að sníða lífi voru stakk eftir.
Hvaðan fáum vér þá útsýn?
Oðinn, norræni guðahöfðinginn, sem allir kannast viðr