Ný félagsrit - 01.01.1842, Blaðsíða 20

‘20
irm AI,[)ÍNG.
sem liggur í þjóMnni sjálfri og jioiin kiö|ilnm, srrn í
henni crn á hverjmn tilteknnm (íina, til aö hyggja á
serhverja j)á ráíagj5rb, sem til framfara má horfa, eöa
mótniæli þau sem niæta j)arf mec' j)eiin, seni af ókunnug-
leik c<5a ólagi taka þal), sem lángt liggur frá í tima ei'mr
ninii og enga rót hefir i {ijóbinni. Eii þessi kunnugleiki
á lamli og j)jóí> verfiur ekki fenginn neina niefs margri
annarri j)ekkingu, j)ví hver grein jiekkingarinnar skorfar
og styfur afra, svo af engrar má án vera ef hezt ætli
af fara. j)af sem þó rífnr mest á, er jiekking á sögu
lanósins og þjófarinnar, þvinæst norfnrlanda, j)á Norf-
urálfunuar, þá mannkynsins. Mannkynssagan efur vcr-
aldarsagan er ótæmaudi uppsprctta lærdónis og revnslu,
og setur manni fyrir sjónir ilainii, sem betur sanna enn
nokkrar fortölur hve opt litlir krapfar vel hagnýttir hafa
hrundif miklu ofurefli, hve mart land hefir umskapazt á
fáum árum frá eyfimörku til ánægjusamasta heinikynnis,
frá sultarkyma til nægtabúrs. Engin vísindagrein kennir
manni eins Ijósliga einsog veraldarsagan af dæma rétt
um ástand lands síns, án hleypidónia, án frekju og
hræfslu, eg tek hana því til fremur öfrum, en aufvit-
af er, af jafnframt henni þarf fulltriíinn af vita grein
á landstjórnarfræfi (Politik) , bústjórnarfræfi (Oecono-
mié) einkum Jijófa og ríkja (Statsoeronomie), landa-
skipunarfræfi o. s. frv.; en framyfir allt þarf bann af hafa
virfingu fyrir vísinduin, af svo miklu leiti sem
þeim verfur varif til nytsemdar mannkyninu, en ekki
til gorts og sérvizku, hann verfur af hafa stöfugliga
fyrir augum, af vísindi og kunnátta eru lykill af allri
framför manna og hagsældum.
þegar fulltrúinn hefir Jiaf tvennt sem nú var talif,
brennandi og óhvikula fof urlandsást og þekkingu á land-