Ný félagsrit - 01.01.1842, Blaðsíða 87

VBl SKOLA A ÍSLABÍHI.
87
horn af enu þriííja í Hitárclal (nál. 11 G6)_; þorlákur enn
helgi hætti vib nunnuklaustri í Kirkjubæ á Síí)u (1186).
þaS var því ekki kyn þo' presta þyrfti ekki fáa, þareö
vér niegum ímynda oss aS kirkjur hafi fjölgaS jafnframt,
og hverr hati verib bobinn og búinn aö leggja fé sitt til,
þegar hann þurfti ab eins a'6 halda prestinn sem heim-
ilismann, og mátti hafa kirkjuna og.fé hennar í sínum
vörzlum, en gat hleypt framaf sér allri tíund meb því
ab ánafna kirkjunni gózib, því þab var tíundarlaust eptir
ti'unda löguni Gi/.urar biskups (1096) sem til gubsþakka
var lagib. 1203 lét l’áll biskup telja presta og kirkjur
í Skálholts biskupsdæmi, og voru þar þá 220 kirkjur,
eu presta þurfti 280*) Ef vér gjörum ráb fyrir, a6 Hóla
biskupsdæmi sé héruniliil þribjúngur landsins, þá má
reikna þar 110 kirkjur og 140 presta j þab verba alls
330 kirkjur og 420 presfar. Gjörum síban vib, ab hverr
prestur væri 20 ár í embætti a6 samtöldu, þá hafa 21
orbib ab verba útlærbir á hverju ári, til þess nóg væritil
embættanna; og nú eru þó ekki taldir djáknar, sem þó
voru hartnær eins margir og prestarnir. þab er nú
liverjum aubsært, aí) þegar svo margir menn fengu
mentun, á borb vib þá sem bezt var ab l’á á þeim öldum,
ab þab varb ab koma fram á mentun landsins yfirböfub
ab tala, einsog hitt, hver nytsemi var ab klau^trasetníng-
unum , þarsem hvert klaustur var absetítr nokkurra,
stuodum ekki allfárra, lærbra nianna í einu, og allir enir
betri ábótar kepptust á vib biskupana ab halda skóla
vib klaustur sín. þab var þv/ allvíst, ab þó skóli legb-
ist nibur á einhvcrjum stab, þá var ekki hætt vib þab
*) Pálí biskupi laga XI líap.