Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1887, Side 45

45
Að því er þessar búðarskipanir snertir, þá ér þessi bók eink-
anlega merkileg, vegna þess að hún er frumritið til þeirra beggja.
Seinni búðaskipanina hafa menn hingað til ekki þekt, af því að
hún er orðin til eptir daga Árna Magnússonar og finst því ekki
meðal afskripta hans úr bókinni, en frá afskript hans af eldri búða-
skipaninni og frá afskriptum, sem teknar hafa verið á íslandi, staf-
ar öll þekking manna á henni. Menn munu furða sig á því, að
Árni aldrei skyldi komast yfir þessa bók til eignar, þar sem hann
náði í flest sem nöfnum tjáir að nefna, en i þessu liggur svo, að
Árni og Páll Vídalín áttu í megnasta fjandskap við Sigurð lög-
mann og dæmdu hann frá æru og embætti, þó hann reyndar ynni
málið við hæstarétt. fað getur enginn vafi á því verið, að cata-
stasis frá 1700 er eptir Sigurð lögmann sjálfan, en ekki eptir
Pál Vidalín, eins og sumar afskriptir geta til (sbr. Kálund II, 404
—405). Sjálfur var Sigurður vel að sér í sögu landsins og ættfróð-
ur, og hefur hann haldið spurnum fyrir gömlum munnmælum um
búðirnar á fingvöllum eptir að hann varð lögmaður, því að helzt
sýnist catastasis frá 1700 að vera bygð á munnlegum sögnum, og
segir hann enda beinlínis, að hún sé „epter sÖgn fyrre mana“. Annars
hefði líklega staðið „eptir því, sem skrifað finst“ eða því um líkt.
í>ví, sem í afskript Bjarna amtmanns stendur um þingið í Árnesi,
hefur einhver bætt við síðar. f>ó að þessi catastasis hafi verið
prentuð áður, er réttast að tilfæra hana hér með þeim ummerkj-
um, sem hún hefur í frumritinu sjálfu, úr því að það er fundið.
Alþings Catastasis Epter sögn fyrre Nlaiía.
Flosabuð var norðurlengst vestanfram wnder fossenum | en að
mestu afbrotin A^ 1700 | ,
f»ar sem nu lógrettan stenður A^ 1700 var buð f>orgeirs Ljös-
vetninga | Goða. sem var Lógmaður Islendinga sa fimte, haF sagðe
upp Christna tru | það ar 1000: Christner meiT og heiðner lógðu
under hans úrskurð: En | með Christneboðið komu ut Gizor hvite
og Hiallte Skeggiason; | Tijð Olafs K[onungs] Tryggvasonar. |
Krossskarð : hvar i forðum stöð v'ígður kross [eirn eða tveir1
er upp undaT Lógrett | une næsta skarð fyrer norðan Snorrabuð;
hæð krossins var epter | hæð Olafs k[onungs] Tryggvasonar og
Hiallta Skeggjasonar. ET hleðsla | þar i mille á giárbarmenum
var áður fiörðungsdöma þingstaður. |
Snorra Goða búð var i vestara skarðenu norðan til við reið-
gótu | upp i almanagiá að Kárastaðastyg. |
Á hölnum suFan til við Snorrabuð og reiðgótuna, að stefna á
|>ingvelle | var buð Eýolfs Bólverkssonar. |
1) frá[ skrifað fyrir ofan línuna.