Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1912, Side 4

4
kváðust stiftsyfirvöldin engan veginn vilja skorast undan að takast
á hendur yfirumsjón safnsins og vonuðust til þess af Jóni Árnasyni,
að hann vildi taka að sér tilsjónina með því. Jón Árnason lét þegar
birta ritgerð Helga 3. n. m. í »Islendingi« og mun hún hafa vakið
almenna eftirtekt og ánægju. Bóndinn i Baldursheimi, Jón Illugason,
sendi þegar um sumarið gripi þá er þar höfðu fundist í dysinni;
voru þeir fyrstu gripirnir til safnsins, sem afhentir voru Jóni Árna-
syni, og gjörði það fyrir hönd gefandans Jón Sigurðsson alþingis-
maður á Gautlöndum 15. júlí 1863. Frumgjöf Helga Sigurðssonar
hafði þá enn eigi verið afhent Jóni Árnasyni, og urðu því þeir
gripir, sem fyrst höfðu komið Sigurði Guðmundssyni til að skrifa
hugvekju hans um stofnun forngripasafns í Reykjavík, einnig taldir
fyrstu gripirnir í því safni. Afhenti Jón Sigurðsson Jóni Árnasyni
og Sigurði gripina með þeim skilmála, að með þeim yrði byrjað að
stofna íslenzt forngripasafn í Reykjavík. Þegar við móttöku grip-
anna ritaði Jón Árnason stiftsyfirvöldunum bréf sama dag og
beiddi þess, að Sigurður Guðmundsson yrði einnig skipaður umsjón-
armaður safnsins, og báðu stiftsyfirvöldin með bréfi til Sigurðar
hann utn að takast umsjónina á hendur ásamt Jóni Árnasyni, og
gerði Sigurður það með bréfi til þeirra 5. ágúst. I þeim mánuði
komu gripirnir frá Helga Sigurðssyni og fleiri gripir bættust þegar
við það ár, svo að við lok ársins 1863 voru safnsgripirnir orðnir 42.
Undir8taðan var til orðin undir þá stofnun, er síðan hefir á umliðn-
um árum þróast í skjóli þjóðrækni Islendinga og á komandi öldum
mun verða þeirra dýrmætasta þjóðareign1).
2. Fyvstu árin.
Safnið undir nmsjón Jóns Amasonar og Sigurðar Guðmundssonar. — Safnið á dóm-
kirkjuloftinu. — Féleysi og bænarskrár til þings og þjóðar.
Þó að Jón Árnason væri í orði kveðnu umsjónarmaður þessarar
stofnunar frá fyrstu byrjun og þangað til hann í bréfi til stiftsyfir-
valdanna 17. maí 1882 baðst undanþeginn öllum afskiftum af henni
framvegis, má fullyrða að hinn umsjónarmaðurinn, Sigurður Guð-
mundsson málari, var í raun og veru hinn eini og eiginlegi forstöðu-
maður safnsins unz hann dó 8. sept. 1874. Honum er fyrst og fremst
*) Um stofnun safnsinsj og fyrstu ár sjá nánar í Skýrslu um Forngripasafn
íslands I, bls. 5 o, s. frv.