Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1961, Side 50

54
ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
af blautum jarðvegi ofan á klöppinni og beinin sokkið í hann. Hjá fót-
leggjunum var eini gripur dysjarinnar, járribroddur ferstrendur, 13
sm á lengd, sennilega úr broddstaf.1)'
Þó að stærð dysjarinnar sé því nær með ólíkipdum, getur ekki
verið, að þarna hafi verið nein grjóthrúga frá náttúrunnar hendi,
því að ekkert þvílíkt er að sjá þarna í nánd, heldur hefur þessu
verið sankað saman um klappirnar þarna í kring. Enginn jarðveg-
ur hefur verið notaður, heldur eintómt grjót.
Þess skal getið, að þótt teikningin sýni dysina aðeins rofna þar
sem beinin voru undir, þá rufum við einnig kampa hennar til að
ganga úr skugga um að fleiri væru ekki grafnir þar. Svo reyndist
ekki. Eftir rannsókn dysjarinnar var hún lukt aftur, sem áður var.
Jón Steffensen hefur rannsakað beinagrind mannsins (Þjms.
12979). Beinin eru fremur óheilleg, svo að ekki er hægt að koma við
nákvæmri mælingu, en þó er höfuðkúpan nokkurn veginn heil. Beinin
eru úr karlmanni, fremur smáum vexti. Tennur eru mjög slitnar, en
líklega hefur maðurinn þó ekki verið nema um fertugt, er hann dó.
Dys þessi mun alls ekki vera frá heiðnum tíma. Umbúnaður er
allur næsta ólíkur fornmannagröfum. Ég hef ekki heldur tekið fund-
inn með í kumlatal. Ógerlegt virðist að komast fyrir, hvernig á dys-
inni stendur eða hversu gömul hún kann að vera. Ef til vill hefur
verið dysjaður þarna afbrotamaður,, sem tekinn hefur verið af lífi,
og er þó enginn þingstaður þarna í grennd. En rétt er að benda á
örnefnið Gálgagil í þessu sambandi. Hugsanlegt er einnig, að um
sjálfsmorðingja sé að ræða, sem ekki átti að kirkju lægt. Hitt getur
svo líka vel verið, að þarna hafi orðið til verðgangsmaður og ekki
komizt í framkvæmd að flytja bein hans til kirkju. Það er ef til vill
sennilegast.
1) Því miður hafði láðst, þegar hlutur þessi kom í Þjóðminjasafnið, að
veita honum nauðsynlega ryðvarnaraðgerð. Hann molnaði því niður og
var aldrei færður á safnaukaskrá.