Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1961, Qupperneq 82

86
ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
Ég hélt nú för minni áfram og fylgdi hlíðarrótum vestur um dal-
botninn í leit að seltóftum án árangurs. En loks tókst mér að finna
þær. Skal þeim nú lýst hér svo vel sem unnt er.
Hinar fornu seltóftir á Seljadal eru 800—400 metra norður frá
suðurenda Hraunsfjarðarvatns undir vesturhlíð dalsins á hallalitlu
og gróðursælu graslendi. Tóftirnar eru allmargar, og virtist mér
mega greina þær sem hér segir:
I. Stærsta tóftin, 4,0 X 1,7 m snýr frá vestri til austurs með
dyr á austurgafli. Þessari tóft hefur verið raskað á síðari árum á
þann hátt, að það virðist hafa verið stungið upp úr gólfinu og hún
þannig dýpkuð um skóflustungu, en veggir hennar halda nákvæm-
lega sínum forna svip. Gamall bóndi frá Hraunsfirði sagði mér,
að hann hefði heyrt orðróm um, að einn Hraunsfjarðarbóndi hefði
tekið upp mó á Seljadal, þurrkað hann þar og flutt hann í þessa tóft
eftir að hafa stungið upp úr henni. Móinn dró hann svo um vetur-
inn heim á sleða.
II. Fast við norðurvegg fyrrnefndrar tóftar er önnur tóft með
dyrum mót norðri, 2x2 m að stærð.
III. Um það bil 20—30 m norðvestur frá fyrrnefndum tóftum er
ein seltóft um 2 m í þvermál, sem virðist hafa verið hringlaga og
hlaðin saman í toppinn, með dyr mót norðri.
IV. Um 40 m norður frá seltóft I er ein tóft, sem snýr frá vestri
til austurs, 3 X 2 m að stærð. Þessi tóft hefur að líkindum verið eitt-
hvað lengri, þó nú verði ekki um það vitað. Seinni tíðar menn hafa
raskað seltóftinni með því að byggja fjárbyrgi þannig, að austur-
gafl seltóftar lenti undir vesturvegg byrgisins. Gera má ráð fyrir
því, að auk gaflsins hafi einnig nokkuð af lengd seltóftar horfið
undir fjárbyrgið. Þætti mér líklegast, að hér hefðu staðið saman
2—3 seltóftir.
V. Beint norður af síðastnefndri seltóft er ein tóft, að stærð
3x2 m.
Allar þessar seltóftir eru jafnfornlegar og virðast vera frá sama
tíma. Þær eru byggðar eingöngu úr torfi, enda er ekkert grjót nær-
tækt. Ég leitaði út frá selinu að kvíunum án árangurs. En skammt
neðan við tóftir I og II fann ég einkennilegan reit af smáþýfi,
langan og mjóan. Kom mér til hugar, að hér væru leifar af kvíum.
Hér er alls staðar gljúpur og geysilega þykkur jarðvegur. Þegar
moldarveggir falla og veðrast, geta á löngum tíma myndazt þúfur
svo ómögulegt er að greina veggjaskipun á yfirborði. Slíkt má víða