Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1968, Blaðsíða 20

24
ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
höfundur þessarar greinar Engelstad myndir af Búðardalslíknesk-
inu og bað hann að láta í ljós álit sitt um aldur þess og uppruna. Hann
brást vel við þessu og leyfði að hafa eftir sér eftirfarandi ummæli:
„Ekki er hægt að skera úr með vissu, hvar þetta líkneski er gert.
Fyrir 30 árum mundi ég hafa gizkáð á Liibeck, en nú læt ég mér
nægja að segja „hansasvæðið“. Myndin er venjubundið verk, vafa-
lítið verkstæðisvinna af mjög svo algengu tagi. Tilgangslaust væri
að gizka á tiltekinn meistara, enda eru fræðimenn nú orðnir miklu
varkárari í að reyna að kenna slíkar myndir við meistara en þeir voru
til skamms tíma. Skeggmeðfer'ð eins og á þessu líkneski þekkist þeg-
ar um 1470, en við vitum, að hún var einnig notuð á síðasta tug ald-
arinnar. Fellingarnar með hinum stóru sveiflum (,Schwung“), sem
hér ber sérlega mikið á á vinstra armi, benda til áranna eftir alda-
mótin 1500, og sama hugboð vekja hinir breiðu klunnalegu skór,
svokallaðar „kómúlur". Niðurstaðan er því þessi: Líkneski af kon-
ungi, í þessu tilviki af guði föður, úr því að hún er úr krýningarsam-
stæðu, á uppruna sinn í verkstæði á hansasvæðinu, sennilega frá
tímabilinu 1500—1510“.
Þó að þessi dómur eigi við líkneskið af guði föður, á hann vafalaust
jafnt við um öll líkneskin þrjú. Skulu Eivind S. Engelstad færðar
beztu þakkir fyrir greiðvikni hans.
Til frekari staðfestingar skrifaði höfundur þessarar greinar dr.
Max Hasse í St. Annen-Museum í Lúbeck og spurðist fyrir um álit
hans. Svar hans var á þessa leið:
„Krýningarmynd yðar á örugglega heima á hansasvæðinu. Náinn
skyldleiki er með henni og líkneskjum héðan frá Lubeck. Við eigum
hér í okkar safni tvær slíkar samstæður. Samt hefur krýningarsam-
stæða yðar líklega ekki verið gerð í Lúbeck, heldur öllu frekar í Ham-
borg, á árabilinu milli 1510 og 1520“.
Þakkir skulu dr. Hasse færðar fyrir framlag hans. Eins og menn
sjá, ber þeim ekki mikið á milli, dr. Engelstad og honum, og má þá
telja, að uppruni líkneskjanna frá Stað sé rakinn til róta, bæði í
tíma og rúmi.
6
Einhverjum kann að finnast, að óþarflega löng nót sé dregin að
þeirri niðurstöðu, sem hér er fengin. Ef til vill má það til sanns vegar
færa. Þó er það með ráði gert að birta hér allan feril rannsóknar-
innar, allt frá því að hin svokallaða Ólafsmynd barst í hendur okkar