Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 03.01.1987, Side 27

SUNNUDAGUR í LANDI, SÆTSÚPA TIL SJÓS
47
Mynd i. Færeysk skúta að handfœraveiðum við ísland. Við borðstokkinn sjást menn að skaka.
Ljósmynd Guðbjartur Ásgeirsson. Þjms: GÁ 327.
urðu skúturnar fyrstar íslenskra skipa til að stunda síldveiðar, sem af
einhverjum ástæðum hefur ekki vakið mikla athygli. Gengu þær flestar
frá Norðurlandi og var veitt í reknet. Síldveiðarnar, sem fóru einungis
frarn að sumarlagi, stóðu samfellt frá 1903—1919, en einnig árin 1922-
1923, að vísu í mjög smáum stíl.6 7
Fiskveiðar útlendinga við landið héldu áfram alla skútuöldina og gott
betur, eins og kunnugt er. Auk þess gerðu danskir kaupmenn vöru-
flutningaskip sín út á handfæraveiðar að sumri til. Santa gerðu norskir
stéttarbræður þeirra um tíma (1788-1801).' Yfirleitt þurfti aðeins að
lagfæra skipin lítils háttar til að breyta þeim í fiskiskip. Algengt var að
íslenskir hásetar réðust á þau.
Segja ntá að skúturnar hafi verið ntillistig milli hefðbundinna veiði-
tækja bændasamfélagsins og tæknivæddra fiskiskipa nútímans. Kostirnir
6. Landshagsskýrslur 1897-1912; Fiskiskýrslur og hlunninda 1912-1923. Fyrst cr gctið
um síldvciðar á skútum árið 1903. Þær kunna þó að hafa byrjað citthvað fyrr, cnda
skýrsltir um síldarafla lcngi óárciðanlcgar. (Sbr. Landshagsskýrslur 1911: 164; sama
1912: 242).
7. Hovland 1980: 10 o.áfr.