Kirkjutíðindi fyrir Ísland - 01.06.1879, Page 13

6i
,stafr‘, fyrir tíundarsvik eða tíundartráss, þó menn nú
ímyndi sjer, að þeir hefðu viljað. En eigi neitum vjer
því, að vjer eigum bágt með að trúa því, að nokkur-
um biskupi skyldi nokkurn tíma hafa getað dottið í
hug, að fá jafn skynlaust ranglæti gjört að lögum. því
að svo gat farið, að sektin næmi stundum litlu sem
engu, en yrði stundum marg-hundraðföld við það, sem
hún skyldi vera að tiltölu rjettri. þess finnast reyndar
dæmi, að voldugir biskupar hafi svelgt undir kirkjuna
aleigu auðugra fjandmanna; en slík dæmi liggja utan
allra laga og innan sviðs lagalauss ofbeldis og yfir-
gangs. Koma þau því ekki hjer til greina, því hjer
ræðir um lagaákvörðun setta á þingi, eða á bænda-
stefnu, eptir samkomulagi, og auðsjáanlega samþykkta
af bændum, eins og alvenja var á Norðurlöndum að
fornu um öll lög, kirkjuleg og borgaraleg. En ekkert
bændaþing hefði getað verið svo heimskulega andvara-
laust, að selja kirkjunni í hönd með lögum óskoraðan
eignarrjett yfir aleigu þeirra, er svo og svo opt yrðu
sekir um tíundarbrögð. Oss þykir því vafalaust, að
hver svo sem hinn rjetti lestur kann að vera á orðinu
,uarR‘, geti varla falizt í því önnur hicgsan en þessi:
að kirkjan eigi aðgang að eigum tíundarþrjóts við fjórða
brot; að aleiga hans sje þá veð fyrir sektarupphæð,
sje þá ,til vara', til taks fyrir kirkjuna að ganga að og
hafa það af, er lög og dómari tilskildu, eða málsaðilum
semdi um. Enginn vafi virðist geta verið á því, að
rjett sje lesið úr rúnunum uarR, eins og þær eru dregn-
ar hjá Bugge. Prófessor Bugge færir orðtækið ,alt
eigu í uarR' í samband við ,verða síns f‘, sem er nor-
rænt lagamál, og þýðir líkt og algenga orðtækið ,að
missa í við‘, eins og áður er á vikið. En ef ,uarR‘ er
í nokkru formlegu sambandi við verða, þá skortir þó
málsgreinina það á jöfnuð við ,að verða síns í‘, að ekk-
ert er í henni sem svarar til eigandans ,síns‘. Eðlileg-