Eimreiðin - 01.01.1903, Qupperneq 14

>4
III.
ÁYARP HEIMASTJÓRNARFLOKKSINS.
Flokkur sá, er nefnir sig »Framsóknarflokkurinn á alþingi 1902«
hefir 18. þ. m. birt »ávarp til íslendinga«.
í »ávarpi« þessu eru taldir upp 19 flokkar mála, er nefndur
flokkur lofar að beijast fyrir á næstu 3 þingum, svo framarlega sem
menn úr honum verði kosnir við væntanlegar alþingiskosningar á
næsta vori.
Það liggur næst að skilja »ávarpið« svo, að því sé ætlað að vera
sérstök stefnuskrá þessa flokks, þannig að öll þau mál, sem þar eru
talin, eigi að vera sérstök kappsmál flokksins, því að þess er látið ógetið í
»ávarpinu«, að engum manni úr Heimastjórnarjiokknum, sem þó er því
nær þriðjungi liðsterkari á þessu þingi, var gefinn kostur á að kynna
sér pað.
Vér Heimastjórnarmenn finnum nú enga ástæðu til að etja kappi
um það eitt, að telja upp svo eða svo mörg mál, er vér mundum
vilja styðja á næstu 3 þingum. Það er jafnan hætt við því, að þeir,
sem hafa mörg járn í eldinum í einu, brenni sum og vandaminna að
efna fá loforð en mörg, enda tvímælalaus reynsla fengin fyrir því, að
hinn mikli fjöldi mála á þingi voru hefur spilt mjög lagasmíð vorri. En
því lýsum vér jafnframt yfir, að öll þau mál, sem í »ávarpinu« standa,
munu hafa fult fylgi vort á sínum tíma, enda mikill hluti þeirra átt
vora menn annaðhvort sem forgöngumenn eða fylgismenn. En á
næstu 3 þingurn verðum vér að takmarka oss, og velja úr þau mál,
sem brýnasta nauðsyn ber til að styðja.
Það, sem einkum greinir oss íslendinga frá öðrum þjóðum, er
hin mikla fátækt vor, og því eiga þau málin eðlilega að skipa öndvegis-
sessinn, sem líklegust eru til að bæta úr því þjóðarmeini, en það eru
ATVINNUMALIN, landbúnaður, sjávarútvegur, iðnaður, verzlun og sam-
göngur, enda heitum vér þeim málum sérstöku fylgi voru, um leið og
vér að sjálfsögðu munum styðja hvert annað gott mál, er horfir þjóð-
inni til þrifa, svo sem sérstaklega alpýðumentunarmálið.
Þá munum vér og ekki sízt telja oss skylt að styðja þá stefnu,
heimastjórnarstefnuna, er aðallega hefur verið flokksmál vort, verja hana
árásum, hvaðan sem þær kunna að koma, og í hvaða búningi sem
þær kunna að birtast. Sporið er ekki enn stigið nema til hálfs. Næsta
þing á eftir að leggja fullnaðaratkvæði á frumvarp þessa þings, en það
verður þó einkum hlutverk þess, að búa svo um ÁBYRGÐ hinnar
fyrirhuguðu stjórnar, að þing og þjóð hafi sæmileg tök á henni. Bú-
seta stjórnarinnar hér í landi er ekki ein út af fyrir sig fullnægjandi,
enda höfum vér altaf, jafnhliða búsetunni, gert ráð fyrir innlendum
dómstóli, landsdómi, er dæmdi gerðir stjórnarinnar eftir sérstökum
ábyrgðarlögum. því munum vér, hér eftir sem hingað til, leggja fram
alla krafta vora til þess, að tryggja þinginu hæfileg áhrif á stjórnina,
og að öðru leyti efla pingræði svo sem mest má verða. Það er og
skoðun vor, að fá beri þjóðinni eða kjörnum fulltrúum hennar (sveita-
stjórnarnefndum) sem mest vald. Bæði er það eðlilegast í sjálfu sér,
að þjóðin ráði sem mestu um sína hagi, og svo mundi það draga eigi
alllítið úr launabyrði landssjóðs.