Eimreiðin - 01.01.1903, Blaðsíða 20

20
henni ætlar flokkurinn að helga »alla krafta sína«, og þá verður
auðvitað ekki mikið eftir handa atvinnumálunum og mentamálun-
um, hvað þá heldur öðru.
Pað er nú ekki gott að segja, hvort hér er frekar að ræða
um friðþægingarfórn frá hinum frjálslyndari mönnum Heimastjórnar-
flokksins fyrir fráhvarf þeirra frá ídealismanum, eða aðeins brellu
frá afturhaldsliði flokksins, til þess að hindra, að ofmikið verði
unnið að þeim framfaramálum landsins, sem hingað til hafa verið
látin sitja á hakanum. En hvort sem heldur er, þá virðist það
auðsætt, að ef nú á, á sama þinginu og lagt er fullnaðaratkvæði
á stjórnarskrármálið, að leggja út í nýjan stórpólitiskan leiðangur,
þá verður ekki mikill tími til að sinna atvinnumálum landsins og
öðrum löggjafarumbótum, sem oss bráðliggur á. Ábyrgðarlög eru
sem sé vandasöm lög, sem vel verður að ræða og athuga, og
mjög hætt við, að þinginu sé ofvaxið að setja, svo vel fari, án
aðstoðar stjórnarinnar. Að minsta kosti vitum vér eigi af neinum
þeim manni í Heimastjórnarflokknum, sem treystandi sé til að
semja slík lög. Danir eiga meira mannval á þingi en vér, og þó
hafa þeir ekki viljað ráðast í að semja sér ábyrgðarlög án að-
stoðar stjórnarinnar. Nú fyrst, þegar þeir hafa fengið frjálslynda
stjórn, eru þeir farnir að ýta undir hana með að undirbúa frumvarp
til ábyrgðarlaga, þegar hún fái tíma til. En ekki eru þeir bráð-
látari en svo, að þeir hafa tekið það fram, að önnur nauðsynja-
mál, svo sem atvinnumálin, skatta- og mentamál o. s. frv., verði
þó að sitja í fyrirrúmi. Skyldi það nú vera nokkurt óráð fyrir
okkar veikburða og fáliðaöa þing að fara að dæmum þeirra í þessu
efni. fað er heldur ekki hundrað í hættunni, þó þessu væri frestað
um nokkur ár, því enginn mun geta annað sagt, en að þingræði voru
sé nú orðið sæmilega borgið með hinum nýju stjórnarskrárákvæðum,
og samkvæmt þeim má líka fá ráðgjafann dæmdan fyrir hverja
einustu stjórnarathöfn, sem bakar honum ábyrgð.
Pað má mikið vera, ef íslenzkir kjósendur þykjast nú ekki
vera búnir að fá nóg af stórpólitíkinni í bráð, svo að þeim finnist
réttara að láta hana hvíla sig um stund, og sameina heldur alla
krafta þings og þjóðar um að vinna að öðrum nauðsynlegum fram-
faramálum. í’etta hefir Framsóknarflokkurinn viljað gera, og er
honum þó varla síður ant um ábyrgðarlögin en Heimastjórnar-
flokknum.
Einna dásamlegast í öllu ávarpinu eru þó orð Heimastjórnar-