Eimreiðin - 01.01.1903, Side 32

32
á landi og þjóð. í því sambandi leyfi ég mér að tilfæra orð
merks kennara í Svíþjóð. Hann segir svo: »Til þess að vekja
ást manna á ættjörð þeirra, ekki að eins á moldinni, sem þeir
troða undir fótum, heldur á öllu göfugu og mikilfenglegu, bæði í
hefð, sögu, náttúru og listum, til þess verða þeir að læra að lesa
og syngja um það«. Eg þori að fullyrða það, að fallega sung-
in ættjarðarkvæði eru eitt af því, sem vekur einna heitasta og
innilegasta ættjarðarást í brjóstum manna. »Viður forna sigur-
söngva sofna Póllands börn«, segir skáldið. Pegar móðirin syng-
ur þá við vöggu barnsins síns, þá sáir hún sæði, sem hlýtur að
bera ávexti til blessunar landi og lýð. Pegar Finnar heyrðu þjóð-
söng sinn (»Vort föðurland, vort fósturland«) sunginn í fyrsta
sinni, þá er sagt, að tár hafi komið á hvers manns auga. Eg
vildi óska þess, að við Islendingar ættum þjóðlög eða þjóðsöngva
eins og þeir, sem væru okkar eigin eign, blóð af okkar blóði,
sem hefðu slíkan töframátt, til að »læsa sig gegnum líf og sál« á
hverjum góðum íslendingi.
Fleiri ástæður en nú eru taldar, má færa sönglistinni til gild-
is. Eg ætla þó að eins að minnast á eitt atriði enn þá, sem að
mínum dómi mælir með því, að hún sé gerð að námsgrein í
hverjum almennum mentaskóla og sérstaklega í barnaskólum.
Eins og kunnugt er, tók söfnuðurinn engan þátt í kirkjusöngnum
fram að siðabót. Æfðir söngvarar sungu kyrie, gloria og credo
á latínu, en söfnuðurinn þagði. Eftir siðabót byrjar safnaðar-
söngurinn, og má því að þessu leyti telja Lúther höfund hins nú-
verandi kirkjusöngs. Sá söngur hefir óneitanlega sína galla, að
minsta kosti frá söngmanns sjónarmiði skoðað. Pegar allur söfn-
uðurinn syngur, fjöldi fólks, hver með sínu nefi. þá fer ekki hjá
því, eins og nú er ástatt, að söngurinn verði ljótur. Peir, sem
kirkju sækja, eru ekki allir svo lagvissir eða raddgóðir, að nokk-
ur mynd verði á þeim söng, þar sem hver kyrjar í kapp við
annan; enda þarf ekki annað en koma í hverja lúti.erska kirkju
sem vera skal, til að sannfærast um þetta. Einn fer upp þegar
annar fer niður, einn byrjar um leið og annar endar, að þeim
hörmungar óhljóðum ógleymdum, sem heyra má þar innan um og
saman við. Eg játa það hreinskilnislega, að ég hef oft hneyksl-
ast á því »holtaþokuvæli« í guðs húsi. Kirkjusöngurinn er svo
bágborinn víðast hvar, að það væri full þörf á að koma einhverju
lagi á hann, ef hægt væri. Finst mér, að það ætti að vera áhuga-