Eimreiðin - 01.09.1905, Síða 12

172
Auk þess að mósalli sýgur mjög ákaft vökva í sig, sýgur hann
líka í sig daunillar lofttegundir og bætir þannig loftið í penings-
húsum. Hann hindrar ágætlega efnamissi úr áburðinum og þar
við bætist, að í honum er talsvert af köfnunarefnissamböndum, er
við rotnun verða hæf til jurtanæringar. Pessu til sönnunar eru til-
raunir, er gjörðar hafa verið, og reyndist við þær að undan naut-
gripunum kom á degi hverjum, ef borið var undir:
Mósalli 8415 grömm af köfnunarefni.
Hálmur 71,60 — - —
Sag 62,72 — - —
Sést á þessu, að mósallinn geymir betur köfnunarefnið, en annar
undirburður.
Mósallj er unninn á margan hátt. Ein aðferðin, er tíðkast
nokkuð víða og er mjög ódýr, er að plægja mýrina að haustinu,
láta svo plógstrengina liggja óhreyfða veturinn yfir. Frostið losar
þá móinn og gjörir hann myldnari. Að vorinu er svo herfað ræki-
lega, og mylsna sú, er myndast, er rökuð saman með klárum jafn-
óðum og hún þornar. Heima ætti þessi aðferð líklega ekki vel
við, af þvi að mýrarnar eru jafnan með þéttri, seigri grasrót, sem
ilt er að vinna á, en þó er ekki ómögulegt, að hún yrði notuð á
sumum stöðum.
Önnur aðferðin er að skera móinn á venjulegan hátt. Móinn
má taka upp hvenær sem vera skal, en bezt er að gjöra það að
haustinu. Er svo mórinn látinn frjósa úti veturinn yfir og þurkað-
ur næsta vor eða sumar. Frostið losar móinn, svo hægra er að
tæta hann á eftir. Um almennan móskurð er talað í fyrrahluta
þessarar ritgjörðar (Eimr. XI, 1. h.) og á bls. 43 er mynd af þeirri
móskurðaraðferð, er tíðkast í Sparkær og víðar. í stað þess að
skera skurðinn a, með knífnum á 2. mynd 1, má vel stinga hann
með skóflu eða með spaðanum 2 á sömu mynd. Móflögurnar eru
venjulega 30 cm. á lengd, 15 cm. á breidd og 7—8 cm. á þykt.
Aðalörðugleikinn við mósallatilbúning er þurkunin. Pað var áður
sagt (Eimreiðin XI, 46), að skorinn mór sé gjarn á að blotna upp,
og á það einkum heima um þessa léttu og lausu »pisju«, sem
hentugust er í mósalla. Að vísu má vel takast að þurka hann á
venjulegan hátt með því að reisa hann, hreykja honum o. s. frv.,
en á votviðra sumrum heima er ég samt hræddur um að hann
fáist ekki fullþurr. í Noregi og víðar er altítt að þurka hann á
þurkgrindum. Mynd af þurkgrindum er í Eimreiðinni XI, 46. Á