Eimreiðin - 01.01.1910, Blaðsíða 51

5i
verða. Á síðustu tímum hafa menn gert þessi loftför nokkuð í
líkingu við vanaleg hafskip, og þykir oss því vel við eiga að
nefna þau loftskiþ.
Fluglistin er bein stæling á flugi fuglanna. Eins og kunnugt
er, eru fuglarnir þyngri en loftið. Flugvélarnar eru einnig
þyngri en loftið, en þær eru búnar út með nokkurs konar
vængjum — ef vængi skyldi kalla — sem knúnir eru með vélum;
geta menn á þann hátt hafið þær til flugs, og knúið þær gegnum
loftið.
I. LOFTSIGLINGAR.
Saga loftsiglinganna byrjar á loftbelgnum; fyrsta hugmyndin
til hans kemur fram árið 1670. Áður höfðu menn gert ýmsar
tilraunir til að fljúga líkt og fuglarnir, en þær höfðu allar mis-
hepnast. I3á stakk munkur einn, er hét Francesco de Lana,
upp á því, að leysa þrautina á þann hátt, að búa til stórar máim-
kúlur, og tæma úr þeim loftið. Hugði hann, að með því móti
væri hægt að gera þær léttari en jafnrými þeirra af lofti, svo þær
gætu svifið í loft upp. Grundvallarhugsunin fór í rétta átt. En
til þess að þetta hepnaðist, hefðu kúlurnar orðið að vera afar-
stórar og þunnveggjaðar, en þá hefði loftþunginn utan að brenglað
þær saman, því ekkert spyrnti á móti að innan.
Löngu síðar hugkvæmdist mönnum að nota til þessa kúlur
eða blöðrur fyltar af vetni1 *. Það er lofttegund, sem er miklu
léttari en loft. Með því móti var hægt að hafa belgi úr þunnu
efni, því vetnið spyrnir á móti loftinu að utan og heldur belgnum
útþöndum. Englendingur, að nafni Cavalló, gerði tilraunir í þessa
átt á svínsblöörum, en þær mishepnuðust. En 1782 hepnaðist
honum að láta sápubólur fyltar af vetni svífa upp í loftið.
Pá koma til sögunnar bræður tveir, er voru pappírsgerðar-
menn nálægt Lýon á Frakklandi; þeir hétu Etienne og Jóseph
Montgolfier. Peim tókst að leysa þrautina eftir allmiklar tilraunir.
Peir bjuggu til belg mikinn úr þunnum dúk, er vóg með öllu
4—500 pund. Peir kyntu eld undir opi hans; þandist hann þá
smám saman út af heita loftinu, er steig upp frá eldinum. Pegar
belgurinn var orðinn full-útþaninn, voru bönd þau leyst, sem
1 Vetni eða vatnsefni (hydrogenium, H 1) er frumefni. Vatnið er samband
af því og súrefni.
4’