Eimreiðin


Eimreiðin - 01.01.1910, Blaðsíða 5

Eimreiðin - 01.01.1910, Blaðsíða 5
5 fremur á sérstakan hátt á ljósmyndaplötur og framleiða ljós- bjarma hjá ýmsum efnum. Úran er frumefni, sem unniö er úr hinum svo kallaöa úran-bikmálmi, sem helzt fæst í Jóachímsthal í Bæheimi; úran er annars notað í glergjörð, við litun á glerbræðslu o. fi. Nú tóku margir eðlisfræðingar að gjöra tilraunir með þetta efni og geisla þessa, en hlutskörpust varð frú Sklódówska Curie, pólsk að ætt, gift frakkneskum eðlisfræðingi P. Curie. Eftir margra ára leit og tilraunir tókst henni loks að finna efni, sem var enn þá meira geislamagnað (radíóaktívt) en sjálft úranið; efni þetta er síðan frægt og heitir radíum. Frú Curie útvegaði sér heila smálest (2000 pund) af bikmálmi, og með því að sund- urliða allan þenna málm, tókst henni að finna 2—3 tíundu hluta úr grammi af hinu nýja efni, en gramm er fimmhundraðasti hluti úr pundi, sem kunnugt er. Von er þó radíum sé dýrt.1 Radíum hefir síðan verið undraefni, sem mikið hefir verið talað um, enda hefir það furðulega eiginlegleika. Auk þess fundust síðar í sama málmi tvö ný frumefni pólóníum og aktiníum, sem hafa svipað eðli eins og radíum; frumefnið ihóríum er einnig geislamagnað á sama hátt. Hinir ensku náttúrufræðingar Raleigh lávarður og W. Ram- say háskólakennari fundu 1895 nýtt frumefni í loftinu, sem þeir kölluðu argon, síðar fann Ramsay um aldamótin þrjú ný loftefni, kryptón, neón og xenón; auk þess hafði hann 1895 fundið helíum, sem menn reyndar með ljósrannsóknum áður höfðu fund- ið í sólinni, en ekki fyr hér á jörðu. 011 eru þessi 5 efni litlaus- ar lofttegundir, sem ekki geta sameinað sig neinum öðrum frum- efnum. Eftir að radíum fanst, tóku hinir gáfuðustu núttúrufræð- ingar í Evrópu og Ameríku með miklu hugviti að rannsaka eðli þess, sérstaklega frú Curie og maður hennar, bæði jafnágætir eðlisfræðingar,2 er framkvæmdu rannsóknir sínar í sameiningu. Pá hefur snillingurinn Ramsay ekki látið sitt eftir liggja og hefir hann líka gjört ýmsar mikilsverðar uppgötvanir, er snerta radíum. Menn tóku líka eftir því, að radíum sendir frá sér einkenni- lega geisla með öðru eðli, heldur en áður hafði þekst, eiginlega þrennskonar geisla og þá einnig afarmikið afl (energi), sem virð- J) Eitt gTamm af radíum kostar nú 70—80 þúsund krónur. 2) Hjónin Curie fengu líka í sameiningu Nóbel-verðlaunin fyrir rannsóknir sínar, en litlu síðar varð P. Curie undir vagni í París og beið bana, en frú Curie var veitt embætti það við háskólann, er maður hennar hafði haft.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76

x

Eimreiðin

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.