Eimreiðin - 01.09.1914, Blaðsíða 44

200
sjálfum og haga gjörðum sínum og lífernisháttum eftir vild sinni,
ef það ekki verður öðrum að meini eða skaðar þá eða þjóðfélagið
í heild sinni. Nú álítur víst enginn rétt, að taka heiðingja með
ofbeldi og kristna þá. Miklu verra er þó, að neyða alla hóf-
drykkjumenn, alla þá, er að eins neyta smárra skamta af áfengi
við hátíðleg tækifæri eða sér til hressingar einstöku sinnum, til
að gerast algerðir bindindismenn alt í einu, og án þess að sann-
færing fylgi máli.
Trúfrelsi og kenningarfrelsi.
Erindi flutt í Stúdentafélaginu í Rvík 14. marz 1914.
Eftir GÍSLA SVEINSSON, yfirdómslögmann.
Petta tvent,- trúfrelsi og kenningarfrelsi, virðist mörgum vera
eitt og hið sama. Par sem trúfrelsi sé, þar sem menn megi, óá-
reittir, irúa því, er þá lystir, þar sé öllum einnig heim'lt að kenna
það, er þeir vilji (hér auðvitað átt eingöngu við átrúnað og kenn-
ing trúarbragða). Pessu er líka að nokkru leyti þannig farið, en
þó ekki allskostar. Trúfrelsi er sama sem frelsi í trúmdlefn-
um, t>g kenningarfrelsi er að miklu leyti að eins afleiðing af
því. Pótt trúfrelsi væri fult í landi, eru þó hugsanleg höft á kenn-
ingarfrelsi einstakra manna, af sérstökum ástæðum.
Um þetta tvent, kenningarfrelsi og trúfrelsi, verður ekki talað
í sömu andrá; mun ég því fyrst fara nokkrum orðum um hið
fyrra, og því næst víkja að hinu síðarnefnda. —
•>Hér d landi er trífrelsi«, segja menn. Tað hlotnaðist oss
með stjórnarskránni, 5. jan. 1874.
Ákvæði stjskr., sem hér eiga við, eru 46. og 47. gr. — eða
rökréttara væri að nefna 47. gr. á undan.
47. gr. hljóðar svo:
nEnginn md neins í missa af borgaralegum og pjóblegum
» réttindum fyrir sakir iríiarbragóa sinna, né heldur md nokk-
»ur fyrir pd s'ók skorast undan almennri félagsskyldu.«