Eimreiðin - 01.09.1920, Síða 115

EIMREIÐINI
371
Ritsjá.
Jakob Jóh. Smári: KALDAVERMSL. Kvæöi. Rvík. Bókaverslun
Ársæls Árnasonar. MCMXX.
Hvað sem hver segir flnst mér þetta nafn á Ijóðabók Smára
bæði auðskilið og hnittið. í rauninni gætu flestar islenskar Ijóða-
bækur borið þetta nafn með réttu. Sú skáldalind ein fær haldið
sér opinni hér í kulda fámennis og hriðum daglegs strits, sem
heflr í sjalfri sér sitt afmarkaða hitastig, hvað sem á bjátar.
Jakob Smári er liklega lýriskastur allra núlifandi skálda ís-
lenskra. Hann getur sungið um alt við undirspil lýrunnar, hvort
sem það er náttúran, ráðgátur tilverunnar eða ástir. Það er nú
hans eðli, og manni flnst næstum því, að tónar og litir hefðu
orðið tilflnningum hans heppilegri útrás en orðin. Er það þess
vegna, að hann talar svo oft um tóna og liti?
Hann er upp alinn í fagurri sveit, og náttúran er líka ástvin-
ur hans. Moldin sjálf og grjótið, hvað þá blóm og fuglar og ann-
að þaðan af dýrlegra, alt er það hjarta hans yndi. Hann færir
Islandi »Sonnettusveig«, dýrðaróð um íslenska náttúru. En ein-
mitt hér kemur fram mesta þráin hans.
Við náttúrunnar stóra, heita hjarta
eg blikið sé á botni djúpsins svarta.
Með ró og trausti fullrar birtu eg bíð (bls. 43).
Sem vænta má af jafn lyrisku skáldi kveður hann mikið um
ástir, og margt af því er meðal þess fegursta og hreinasta, sem
um það efni heflr verið sungiö á vora tungu. Gumið og gífur-
yrðin, sem oft spilla slíkum kvæðum er fjarri honum. í smá-
kvæðinu »Prá« (bls. 127) segir hann:
Þögull lít eg ljósabrúna,
er logarauð um fjörðinn skín.
Ætli’ hún hugsi um mig núna
ástin mín?
Benda má líka á kvæðið Neistar (bls. 81). En það er sama um
ástina eins og náttúruna, alt bendir það honum eitthvað út lengra.
Pví að fastar en náttúran, og heitar en mannssálirnar seiða
hann »Eyjarnar Waak-aI-Waak«, þessar draummyndir úti í sjón-
deildarhrings móðunni, þar sem haf og himinn, skoðun og trú
mætast. Par sjáum vér hans instu þrá, og að þvi hvarflar hug-
ur hans jafnan.
Vor dýpsta þrá er lækjar leit
að lifsins ós.