Dagblaðið Vísir - DV - 01.09.1986, Blaðsíða 18

18
MÁNUDAGUR 1. SEPTEMBER 1986.
Mernúng
Nýbygging AJþingis:
Nýtt turnleikhús?
Sem kunnugt er efhdi Alþingi á
síðasta ári til samkeppni um gerð
og skipulag nýbyggingar fyrir starf-
semi þingsins, í tilefhi af hundrað
ára afmæli Alþingishússins. Var
samkeppnin miðuð við það að aðset-
ur Alþingis skyldi áfram vera í
núverandi þinghúsi, svo og í bygg-
ingum í næsta nágrenni þess.
Fyrir skömmu var svo tilkynnt um
niðurstöðu dómnefhdar. Fyrstu
verðlaun, 1.375.000 krónur, hlaut
vragur arkitekt, Sigurður Einarsson,
sem starfar á arkitektastofú í Kaup-
mannahö&i, önnur verðlaun, 900.000
krónur, hlaut Manfreð Vilhjálmsson
og þriðju verðlaun, 500.000 krónur,
féllu í hlut Hróbjarts Hróbjartsson-
ar, Richards ólafs Briem, Sigriðar
Sigþórsdóttur og Sigurðar Björgúlfs-
sonar.
Þar að auki festi dómnefndin kaup
á fímm öðrum tillögum. Alls bárust
henni tuttugu og fimm tillögur.
Dómnefiidin taldi tillögu Sigurðar
skara nokkuð fram úr öðrum, og
mátti lesa það úr umsögn hennar,
en þar segir til dæmis um útlit innri
uppbyggingar og yfirsýn: „Bygging-
in fellur vel að Alþingishúsinu og
húsalínu Kirkjustrætis. Glertum-
inn, sem varðar innganginn, styður
virðuleik Alþingishússins á áþekkan
hátt og tum Dómkirkjunnar. Að-
koma að húsinu er í samræmi við
þau markmið sem höfundur setur sér
og inngangur er einkar vel gerður.
Yfirsýn innanhúss er mjög góð svo
og staðsetning hinna ýmsu deilda.“
Hávær gagnrýni
Ýmsir hafa orðið til að gagnrýna
tilhögun keppninnar, svo og úrslit
hennar. Húsfiiðunarmenn kvörtuðu
yfir því að í útboði var ekki á nokk-
um hátt tekið tillit til sjónarmiða
þeirra, margir þátttakendur í keppn-
inni kvörtuðu undan knöppum
undirbúningstíma og þegar úrslitin
lágu fyrir höfðu sumir á orði að
strangt til tekið hefði átt að dæma
verðlaunatillögu Sigurðar Einars-
sonar, og raunar fleiri tillögur, úr
leik vegna þess að þær gera ráð fyr-
ir mun stærra húsi en útboðsgögn
kveða á um.
Eitthvað vom menn einnig að
agnúast út af tengslum dómnefhdar-
manna og verðlaunahafa og hinum
dönsku samstarfsmönnum verð-
launahafans.
Á hefðbundnum gegnumgangi
arkitekta, þar sem tillögumar vom
kynntar og skýrðar, svaraði dóm-
nelhdin þeirri gagntýni sem fram
kom.
Um húsfriðunarmál urðu dóm-
nefhdin og andmælendur einfeldlega
sammála um að vera ósammála.
Hvað stærðinni viðkom svömðu
dómnefndarmenn því til að nettó-
stærð byggingarinnar ein væri nefiid
í útboði, ekki brúttóstærð, auk þess
sem verðlaunatillögumar réttlættu
stærðarmismuninn fyllilega.
Eða eins og einn dómnefhdar-
manna sagði: „Sérhver dómnefnd
verður að vera tilbúin að láta sann-
færast af glæsilegum hugmyndum,
þó svo þær brjóti að einhverju leyti
í bága við settar reglur í útboði."
Ekki sættust arkitektar á allar
útskýringar dómnefndar og var af-
ráðið að halda sérstakan fúnd í félagi
þeirra um starfsaðferðir hennar.
I framhaldi af þessum gegnum-
gangi bað DV fjóra þekkta arkitekta,
sem ekki tóku þátt í samkeppninni,
að láta í ljós álit sitt á verðlaunatil-
lögunum og keppninni.
GeirharAur Þorsteinsson arkitekt.
Enn ein
bankahliðin...
Guðrún Jónsdóttir, sem áður veitti
forstöðu Skipulagsstofu Reykjavíkur-
borgar, sagði: „Það sem mér þykir
fyrst og fremst gagnrýnisvert er sjálf
forsögnin. Þar er gengið út frá því að
timburhúsin við Kirkjustræti eigi öll
að hverfa. Þetta em um aldargömul
hús, sum þeirra gætu verið sönn bæj-
arprýði ef þeim væri sómi sýndur.
Forsögnin sneiðir auk þess hjá öðrum
erfiðum þætti en það er hver eigi að
vera afstaða framtíðarbygginga Al-
þingis til Oddfellowhússins. Fleira
mætti gagnrýna í forsögninni sem ekki
verður tíundað hér.
Ef litið er á niðurstöður samkeppn-
innar gerir verðlaunatillagan að
sjálfsögðu, miðað við það sem forsögn
kveður á um, ráð fyrir að húsin við
Kirkjustræti hverfi og þar komi löng
og fremur tilbreytingarlaus húshlið
(enn ein bankahliðin) að Kirkjustræti.
1 skipulagstillögu að Kvosinni, sem
nú liggur fyrir, er gert ráð fyrir að
tekið sé tillit til smágerðs mælikvarða
byggðarinnar sem fyrir er. Þetta er
ekki gert í verðlaunatillögunni.
Inngangur í nýbygginguna er á
hominu næst Alþingishúsinu og þar
er glertum sem sagt er að eigi að
mynda mótvægi við Dómkirkjutum-
inn og „ramma af‘ Alþingishúsið.
Þessi tum dregur athyglina frá Al-
þingishúsinu og aðalinngangi þess.
Alþingishúsið verður hálfgerð annexía
gagnvart miklu stærra húsi með þess-
um framandi tumi. Ég tel því ekki að
tekið hafi verið tillit til sjálfs Alþingis--
hússins en að þvi var þó stefnt í
forsögn.
Miðað við þær forsendur, sem gefhar
em (þó ekki skipulagsforsendur), er
þó verðlaunatillagan um margt fag-
mannlega gerð. Aðalgallinn er sá að
hún á ekki heima á þessum stað.“
Skáldskap-
inn skorb'r
Geirharður Þorsteinsson, sem sjálf-
ur hefur tekið þátt í nokkrum sam-
keppnum, lét í ljós skoðun sína á öllum
verðlaunatillögunum:
„Aðalverðlaunatillagan skarar
nokkuð fram úr öðrum tillögum hvað
snertir faglegt (prófessjónal) yfirbragð
en hún er ekki yfir gagnrýni haftn.
Sterkasti hluti framsetningarinnar,
er að mínu áliti afstöðumyndin þar
sem grunnhugmynd tillögunnar er
dregin fram með aðlaðandi grafík sem
nálgast brellur. Hér á ég við óraun-
hæft mynstur í þaki byggingarinnar á
afetöðumyndum.
Útfeersla inngangs og anddyris vekja
upp tilhugsun um Akrópólis, sem höf-
undum tekst ágætlega að nýta í
perspektíf teikningum. Þetta er þó
ekki fyllilega sannfærandi. Útlit húss-
ins er meinlaust, kunnáttusamlega
útfært, en óþarflega hversdagslegt.
Heildin er líklega mun þyngri í um-
hverfinu en fram kemur af gögnum.
Varðandi tillöguna í öðru sæti þá
hefúr hún kosti sem njóta sín sinn í
hverju lagi. Einstaka hluta má skoða
eina og sér og bera þeir þá vott um
aga og fagun sem einnig má segja um
tengslin við gamla Alþingishúsið. Sem
heild finnst mér tillagan ekki standast
þær kröfur sem gera verður til hönn-
unar úr einni hendi.
Þriðju verðlauna tillagan er hófeöm,
með látlausum tilburðum til breyti-
leika. Hún er faglega sannfærandi en
skortir þá „ófyrirleitni" sem dómnefnd
getur ekki gengið framhjá.
Engin verðlaunatillagna er dæmi-
gerð sigurtillaga. Hin dæmigerða
fyrstu verðlauna tillaga hygg ég að sé
meðal innkeyptu verkanna. Og ef
spurt er um ástæðu fyrir því tel ég
hana mjög eðlilega og rökrétta afleið-
ingu af ófúllnægjandi keppnistíma.
Þegar keppnistími er naumur er hætt
við að kunnáttutillögur nái forskoti á
skáldskapartillögur.
Slíkt er þó tæplega tilgangur sam-
keppni af þessu tagi. Kunnáttu er
hægt að kaupa við fostu verði, sam-
keppni er til að lýsa eftir skáldskap.
Það er einkenni á þessari keppni,
álít ég, að hún hefur skilað okkur
nokkrum mjög þokkalegum tillögum
en skilur okkur eftir méð þá tómlegu
tilfinningu að bestu ljóðin hafi dagað
uppi i handriti."
GuArún Jónsdóttir arkitekt.
SígiH iát-
leysi en
of stórt
Páll V. Bjamason, arkitekt í Hafhar-
firði, sem um árabil var í dómnefnd
vegna Menningarverðlauna DV fyrir
byggingarlist, hafði þetta um verð-
launatillöguna að segja :
„Mér líst að miklu leyti vel á hana.
Hún býr yfir sígildu látleysi og jafn-
framt nokkinri auðmýkt gagnvart
gamla Alþingishúsinu. Það er af hinu
góða, því í gamla húsinu verður eftir
sem áður meginstarfeemi Alþingis en
ýmiss konar hliðarstarfeemi í því nýja.
„ Höfundur samræmir nýja húsið vel
því gamla, án þess að um eftiröpun sé
að ræða.
Á hinn bóginn er framhlið nýbygg-
ingarinnar að Kirkjustræti nokkuð
mikil um sig, of löng. Hún brýtur því
í bága við þær byggingar sem fyrir eru
við Austurvöll og virðist höfúndur
taka byggingu Pósts og síma handan
við götuna til viðmiðunar, en hún
Páll V. Bjamason aridtekt.
heyrir til undantekninga í þessu sam-
hengi bygginga.
Innra fyrirkomulag virðist tiltölu-
lega einfalt, og þægilegt að rata um
það, með góðri tengingu í síðari áfanga
byggingarinnar. Stiginn í glertumin-
um þjónar engum tilgangi, en tuminn
er samt skemmtilegur skúlptúr.
Húsið er of stórt og álít ég að hvorki
höfúndur né dómnefhd hafi virt sam-
keppnisreglur. Störf dómnefridar em
ávallt erfið en höfúndur þessarar til-
lögu gerir henni enn erfiðara fyrir með
því að skila inn góðri tillögu, kannski
þeirri bestu, sem er 1200 m2 of stór.
Fyrir þá sök eina hefði hún átt að
dæmast úr leik.
Fleiri dæmi mætti nefna hjá öðrum
keppendum þar sem reglur em ekki
virtar. En hér er um innanfélagsmál
okkar arkitekta að ræða sem taka
þarf á hið snarasta “