Dagblaðið Vísir - DV - 20.03.1989, Blaðsíða 14

14
Merming
MÁNUDAGUR 20. MARS 1989.
Stíft hár-gel
hentar fyrir allar
hártegundir
RAKARASTOFAN
KLAPPARSTÍG
SÍMI 12725
FÓSTURHEIMILI
10 ára dreng með geðræn vandamál vantar heimili
í Reykjavík eða nágrenni.
Fósturheimilið þarf að hafa reynslu af börnum,
vera barnlaust eða eingöngu unglingar á heimil-
inu.
Fyrst um sinn er um að ræða samvinnu milli með-
ferðaraðila drengsins og væntanlegra fósturfor-
eldra.
Nánari upplýsingar gefur Áslaug Ólafsdóttir fé-
lagsráðgjafi, Félagsmálastofnun Reykjavíkurborg-
ar, í síma 685911 milli kl. 9.00 og 12.00 alla virka
daga.
Vökvamótorar
= HÉÐINN =
VÉLAVERSLUN SÍMI 624260
SÉRFRÆÐIÞJÓNUSTA - LAGER
Siðumúla33
símar 681722 og 38125
Á eigin vegum
Þaö er stundum látiö í veðri vaka
að mikil gróska sé í ljóðlist um
þessar mundir hér á landi, svo sem
reyndar öllu mögulegu öðru, og til
marks um það er þá gjama vísað
til fjölda þeirra ljóðabóka er út
koma, því auðvitað er magnið,
mælt í tölum og einingum, hinn
eini mælikvarði sem nútíminn vill
þekkja og taka gildan. Vera má þó
að stöðug fjölgum bókartitla verði
ekki einungis rakin til sívaxandi
andríkis, heldur kunni að eiga þar
sinn stóra þátt sú þróun í prent-
tækni sem gerir höfundum kleift
að koma hugverkum sínum á fram-
færi á eigin vegum án þess að þurfa
að ganga með þau áður útgefenda
í millum, enda leynir sér ekki að
drjúgur hluti ljóðabóka er nú gef-
inn út af einkaforlögum höfund-
anna sjálfra sem heita hinum og
þessum kostulegum nöfnum.
Pasturslítil skyndiforlög
Þetta er vitaskuld gott og blessað,
en hættan er hins vegar sú að öll
þessi skyndiforlög reynist pasturs-
lítil í slagnum mikla um athygh
neytenda og þeir sem róa einir á
báti muni kaffærast í auglýsinga-
fárviðri nútímans án þess að ná til
þeirrar hafnar lesendahóps eða að
því hásæti gagnrýnenda sem þeir
hljóta að stefna til á endanum. En
takist það hins vegar gætu hinir
síðarnefndu átt í vök að verjast
gegn öhum þeim fjölda, því enginn
má við margnum, eins og þar
stendur. Nema að það verði þeim
til bjargar að hér eru yfirleitt ekki
á ferðinni neinir risar, Ulir viður-
eignar, eða með öðrum orðum
þykkir og tyrfnir doðrantar heldur
þunn kver með stuttum og einfóld-
um ljóðum í sem krefjast engan
veginn langrar og tvísýnnar hólm-
göngu hvert um sig.
Ég á leiðtil þín
Ætlun okkar hér er því sú að fá
fremur yfirsýn yfir nokkra en að
einblína á einstaka, sem leiðir óhjá-
kvæmilega til flokkunar þeirra
innbyrðis eftir samkennum er
kynnu að greina þá frá öðrum. Þar
verður fyrst fyrir okkur hin gamai-
kunna skipting í tvö kyn, án þess
að við viljum á nokkurn hátt að-
hyllast þá apartheid-stefnu sem
felst í hugtakinu „kvennabók-
menntir“. Hinu verður þó ekki
neitað að það sem við getum kahaö
persónulega tilfinningatjáningu er
miklu ríkari þáttur í verkum skáld-
kvenna en skáldkarla og eru skýr
dæmi um þaö ljóðabækumar ör-
ugglega ég eftir Önnu S. Björns-
dóttur og Á leið til þín eftir Guð-
rúnu Guðlaugsdóttur sem eru
fyrstu ljóðabækur hvorrar um sig.
Það sjálfsöryggi sem fyrri titillinn
virðist benda th er þó engin venju-
leg sjálfsvíma heldur skilyrt og háð
því sem er nefnt „örugglega þú“
eða þeirri stöðugu leit út fyrir sjálf-
an sig sem ástarljóð einmitt kvikna
af.
Fersk og einlæg
Ljóð Önnu eru fersk og einlæg í
umbúðaleysi sínu og einna best
tekst henni að miðla hugarástandi
sínu th lesanda í ljóðum þar sem
bregöur fyrir tónmáh eins og í
Tangó eða myndmáh eins og í síð-
asta ljóöinu, Haust, þar sem við
sjálf verðum eins og fagurrauð
haustlaufm með „litla ósýnhega
vængi" og „rauðglóandi af ástríðu
haustsins". Eins og nafnið bendir
th eru ljóð Guörúnar á mjög svip-
uðu róh en hins vegar yfirvegaðri
og fjölbreytilegri á ýmsan hátt,
enda getur hún beitt viðteknum
Guðrún Guðlaugsdóttir
Bjarni Bjarnason.
ljóðsth, t.d. Heine-stíl í Veiðimaður,
og einnig ljóðrænu táknmáh, svo
sem í kvæðinu Ástarfundur, þar
sem brúin verður býsna sterkur
miðpunktur og í senn tákn hins
varanlega sem stendur kyrrt og
Bólmienntir
Kristján Árnason
hins sem er á stöðugri ferö og hefur
skamma viðdvöl.
Húsvagn og húseign
Hjá karlhöfundum kveður aftur
við annan tón sem einkennist meir
af hálfkæringi en einlægni, anda
meir skírskotað th hugsunar en th-
finningar. Þetta ghdir a.m.k. um
Stefán Snævarr sem í Stefánspost-
illu (Útgefandi: Greifmn af Kaos)
segist hafa komist í tæri við heim-
spekina og ekki orðið samur maður
eftir fremur en þeir sem hafa með
álfum búið. En heimspekipælingar
Stefáns felast þó fremur í útúr-
snúningúm og háðfærslum þeirra
merku heimspekinga er hann vísar
til en aö miðla lesanda af lífssýn
þeirra, enda líkir Stefán eigin lífs-
skoðun eða lífsskoðunarleysi við
„húsvagn" fremur en hús og lýsir
yrkingum sínum sem „samræði við
máhð“. Posthla þessi hefur því ekki
þann uppbygghega thgang sem
heitið gæti bent th nema þá helst
þann að koma mönnum í gott skap
sem er jú uppbygging út af fyrir
sig. Oröleikni og fyndni af svipuðu
tagi er einnig borin á borð í kveri
Eiríks Brynjólfssonar, Dagar sem
enda, sem er íjórða bók höfundar
en fær kannski aukið vægi við það
að hér er tekist á við veruleikann
sjálfan í sinni fúlustu mynd: raunir
íslenskra húsbyggjenda sem eiga
„við lán að stríða" svo „vaxtar-
broddamir stingast á hol“, enda
Eiríkur Brynjólfsson.
Sveinbjörn Þorkelsson.
ber húseignin með sóma réttnefnið
Skuld og á líkan hátt er högum
skúringakvenna lýst með þeim
orðum að þar sé „líf í tuskunum".
Rök tilverunnar
Það má hins vegar sjá alvarlegri
ghmu við lífið og thveruna og jafn-
vel hinstu rök hinnar síðamefndu
í ljóöum Bjama Bjarnasonar í
kverinu Upphafið, enda lætur sá
tithl hreint ekki htið yfir sér. Það
er þó fremur í smærri ljóðum í fyrri
hluta bókarinnar en í titihjóðinu
sem finna má góða skáldlega
spretti þar sem blandast tilfinn-
ingakvika og áleitin, spuml hugs-
un, þótt nokkuð skorti sums staðar
á ljóðræna fágun og hnitmiðun. í
ljóðinu Upphafið hefði höfundur
mátt taka sér th hstrænnar fyrir-
myndar lýsingu hins sama í Móse-
bók hinni fyrstu en samþjöppun
gæti hann svo sem einnig lært af
Sveinbirni Þorkelssyni í bókinni
Perast sem dregur nafn sitt af „bæ“
hinna dauðu skipstjóra" í Svart-
fjahalandi og hefur aö geyma eins
konar leifturmyndir í orðum, flest-
ar „teknarí' í fór höfundar til Litlu-
Asíu. Hinn samþjappaði sthl Svein-
bjamar gerir ýtmstu kröfur til
hvers einstaks orðs, sem þau
standa ekki alltaf undir, en þar sem
honum tekst að tvinna saman í
knappri mynd tvö ólík en hliðstæð
svið að hætti imagista eða jap-
anskra hæku-skálda, svo sem
mannlíf og náttúm eða lífrænt og
ólífrænt, getur orðiö úr því eitthvað
sem ghtrar eins og perla:
Á haf-
fletinum
glitra
þúsundir
smáfugla,
deyja
þegar sólin
sest.