Þjóðviljinn - 23.12.1964, Síða 75

J>etta sýnir það, að á botnln-
inn eru kiettar með hvössum
hibbum og eggjum, sem trén
dragast um. Straumar rastar-
tonar eru háðir flóði og fjöru
það er alltaf aðfall í sex
Wina, en útfiri aðra sex. Árið
1645 snemma að morgni var
slíkur ofsi í röstinni, að
®teinar hrundu úr húsum á
ströndinni". Hvað'dýpið snert-
ir get ég ekki skilið hvernig
hægt hefði verið að mæla það
1 nánd við röstina. Þessir „40
faðmar" hafa ekki getað verið
taældir annarsstaðar en við
®tröndina í sundinu milli Mosk-
t 6Vjar og Lófóts. Dýpið í miðj-
km Moskeyjarstraumi hlýtur
vera miklu meira. Til þess
að sannfærast um það er nóg
að sjá á hlið ofan í svelginn
hæsta tindi Hælseggjar.
Þegar ég horfði þaðan á
^essi miklu átök fyrir neðan
Sat ég ekki annað en brosað
að einfeldninni í frásögn Jón-
a®ar Ramus, þegar hann tel-
ar það ólíklegt að sagan af
hvölunum og birninum sé
sönn, þvi mér virtist það
Í'ögar í stað augljóst, að hvert
®kip, jafnvel hin stærstu sem
i'i eru, sem lenti i þessum
Svelg, mundi ekki fremur fá
^taðizt hann en fuglsfjöður
°fsastorm, heldur sogast nið-
i djúpið á svipstundu.
Tilraunir manna fil að skýra
^etta náttúrufyrirbæri höfðu
^ér virzt sennilegar þegar ég
ifts þær, en nú var öðru máli
að gegna. Það er almennt á-
5itið að þessi röst, jafnt sem
^inar þrjár smærri rastir við
f'æreyjar, — „eigi sér enga
aðra orsök en þá, að rísandi
fallandi öldur rekast á
^lettabelti eða skúta i klett-
^n. svo yfirborðið hækkar,
nefst og fellur eins og flúðir,
°8 þvi meir sem hækkar í
sJónum, því dýpra verður út-
a°gið og eðlileg afleiðing af
Þvi er svelgur eða hringiða,
°g má sjá hið sama við til-
rau.nir í miklu smærra mæli“.
Þetta stendur í Encyclo-
Pnedia Britannica, alfræðiorða-
eokinni brezku. Kircher og
aðrir halda að á miðju sund-
lnu þar sem röstin er, séu
Undirdjúp, sem nái langar leið-
r °g opnist á mjög fjarlæg-
nni stað, líklega í Helsingja-
°tni. Þetta fór mér að þykja
iklegast, á meðan ég var að
0pfa á þetta, svo ólíklegt
sem það er annars, og þegar
g gat um þetta við leiðsögu-
n'ann minn, sagði hann, mér
1 nokkun-ar furðu, að þetta
Vær| almenn skoðun, en ekki
hann aðhyllzt hana. Hið
fyrrnefnda þótti honum þð
enn ólíklegra, og ég var á
sama máli, þvi hversu vel sem
þetta lítur út á pappímum,
verður það ósennilegt og virð-
ist jafnvel vera hrein fjar-
stæða, þegar staðið er frammi
fyrir þessum hamslausa svelg.
„Hérna sérðu vel út á röst-
ina“, sagði gamli maðurinn.
„En ef við förum hérna bak
við klettinn, þar sem við get-
um setið í skjóli og gnýrinn
lætur ekki eins hátt í eyrum,
skal ég segja þér sögu, sem
gæti fært þér heim sanninn
um það, að ég sé ekki
alveg ókunnugur Moskeyjar-
straumi.".
Ég settist þar sem hann
sagði mér að setjast og
hann hóf sögu sina: „Ég og
bræður mínir tveir áttum einu
sinni fiskiskútu, um 70 smá-
lesta, og voru þeir vanir að
fara á fiski i nánd við Ver-
ey. 1 öllum stærri hringiðum
i sjónum er gott til fiskifangs
um veiðitímann, en talsvert
áhættusamt, og af öllum fiski-
mönnum við Lófót voru eng-
ir nema við þrír, sem þorðu
að veiða þar að staðaldri.
Flestir sigldu á mið, sem vora
miklu lengra til suðvesturs.
Þar veiðist allan sólarhring-
inn og þetta eru ekki hættu-
leg mið, en þar sem við veidd-
um, var mikil mergð af úr-
vals fiski, svo að við veiddum
oft á einum degi meira en það
sem hinir gátu haft upp á
heilli viku. Þannig stóðst á
hjá okkur áhætta og gróði, og
hugrekkið var höfuðstóll okk-
ar. Við lögðum skipinu I vog,
hér um bil fimm mílum norð-
ar, og í góðu veðri vorum við
vanir að stytta okkur leið um
fjórðung stundar með þvi að
sigla yfir sundið þar sem röst-
in er, en langt fyrir norðan
svelginn, og leggjast svo við
akkeri einhversstaðar í nánd
við Oturhólma eða Sandfles,
þar sem hringiður era minni
en annarsstaðar. Þarnavorum
við vanir að dorga, þangað til
sjórinn var að verða ládauð-
ur aftur, þá drógum við upp
akkeri og héldum heim. Við
fórum aldrei i þessar ferðir
nema við hefðum góðan byr
og ættum von á góðum byr
heimleiðis, og okkur skjátl-
aðist sjaldan i því að spá um
byrinn. Tvisvar á sex árum
urðum við að liggja við akk-
eri alla nóttina vegna byr-
leysis, en þetta er sjaldgæft
á þessum slóðum, og einu
sinni urðum við að liggja úti
á sviði í nær viku, banhungr-
aðir, vegna óveðurs á hafinu,
sem olli þvi að sundið varð
alveg ófært. Þá hefði okkúr
rekið til hafs þrátt fyrir allt
(því skipið fléygðist svo
hastarlega til á iðunni, að við
urðum að síðustu að draga
upp akkerin) ef okkur hefði
ekki rekið inn á einn af hin-
um óteljandi þverstraumum,
sem ýmist eru að koma eða
fara, — og á honum rak okk-
ur upp undir Flímey, og þar
tókst okkur að ná landi.
Ég get ekki sagt þér nema
lítið eitt af öllum þeim vand-
Framhald á bls. 76.
Til jóla- og tækifærisgjafa
Úr og klukkur — Skartgripir — Borð-
silfur — Listmunir. — Einnig: Kven-
tízkuvörur ávallt í fjölbreyttu úrvali
hjá okkur.
KORNELÍUS JÖNSSON
Úra- og skartgripaverzlun, Skólavörðustíg 8, sími 18588.
PÁLMINN
Keflavík. Sími 1339.
Húsgögn
Þér fáið hjá okkur húsgögn í fjölbreyttu úrvali,
hvort heldur er í borðstofu, dagstofu, svefn-
herbergi, einstaklingsherbergi eða annarsstaðar
þar sem húsgagna er þörf.
Munið okkar jöfnu afborgunarskilmála.
GLEÐILEGJÓL!
Kristján Siggeirsscn hi
LAUGAVEGI 13. Simi 13879.
JÓLABIAÐ — 75