Þjóðviljinn - 23.12.1964, Blaðsíða 36

Dómarinn: „Þér haíið orðið, ákærður, talið nú“. — Ein af þekktustu myndum Daumiers um spiilt réttarfar.
HONORÉ
DAUMIER
Filippus, verður honum oftar
en einu sinni að skotspæni:
11. eeptember teiknar hann
(konunginn standandi frammi
fyrir deyjandi fanga og segir
þá við nærstaddan dómara:
„Þennan máttu láta lausan,
hann er ekki hættulegur leng-
ur." Enda fór svo að „Skop-
36-JÓLABL A Ð
myndir" voru bannaðar með
öllu.
KONUR OG VINIR
„Hefnarinn", verndari
„mannsins af götunni, skatt-
greiðandans, „fallbyssufóðurs-
ins“ — hann lifir venjulegu
lífi emáborgara Parísar. Hann
tekur sér aldrei leyfi, fer
sjaldan út fyrir bæinn, leggur
reyndar sjaldan í lengri ferðir
en að Saint-Jacquehliðinu en
þar drekkur hann stundum
glas af víni.
Hann er uppburðarlítill við
ókunnuga, feiminn við kven-
fólk. Konur eru í teikningum
hans annaðhvort ljótar eða
hlægilegar. Vináttan bætir
honum allt annað upp.
Hann verður hann sjálfijr
á góðra vina fundi, þegar vín-
glas hefur svipt burt feimni
hans. Þvert ofan í það sem
þjóðsagan hermir er hann hóf-
samur og stilltur vel. En hann
þarf félagsskap og nokkrar
skálaræður til að vinna bug
á tortryggni sinni. Þá gefur
hann sig á vald unglingslegri
kátínu, syngur uppáhalds-
söngva sína hátt og snjallt
þótt laglaus sé. Af sjálfu sér
leiðir að hann kann þann góða
háðfugl Beranger utanað.
1846. Hann er 28 ára gam-
all. Hann sezt að á eynni
Saint-Louis sem þá var næsta
eyðilegur staður — en þar
bjó þá heil listamannanýlenda.
1 teikningum hans sjáum við
þennan litla heim strandgötu-
gestanna: þvottakonur, konur
í baði, mann sem kemur með
hundinn sinn til að drekkja
honum, smákaupmenn.
Daumier leigir á Quai d’-
Anjou litla íbúð með risher-
bergi, sem hann breytti i
vinnusofu. Út um gluggann
sjást þÖk húsanna við strand-
götuna. Undir glugganum
safnar lírukassamaðurinn
saman sínum aðdáendum. Hér
eru persónur Daumiers — til
hvers ætti hann svo sem að
ferðast? Og hér búa vinir
hans, sem of langt yrði upp
að telja. En minnumst aðeins
á það, að Corot gamli kemur
& hverjum degi — jafn hæ-
verskur og mannafælinn, jafn
altekinn af listinni og Daum'
ier sjálfur. I herbergi Corot
hanga aðeins tvær myndir.
önnur af móður hans, hin er
„Lögfræðingar" Daumiers.
1 apríl 1846 gengur Daum'
ier að eiga Maiíu Dassie, unga
saumakonu. Þetta er mikn
kona, sterk og hressileg, sönn
dóttir Parísar og hefur gam
an af að skoða sig um, spass-
éra um bæinn og hjálpar þar
að auki til við að semja texta
við myndirnar og finna e m
við. Frá brúðkaupsdegi ti
dauðadags var samband Dau-
miers við hana með þeim em
um hætti sem honum va
mögulegur: hjónaband Þeirl'
var byggt á vináttu án
striðu.
HVAÐ HAFA ÞEIK?
Daumier tók að sjálísögðn
með lífi og sál þátt i by
ingunni 1848, en þegar „
veldið“ reis upp á rustu
götuvígja hinna róttælím P
missti hann móðmn. Han