Þjóðviljinn - 23.12.1964, Page 49

siði sem tengdir eru rímna-
kveðskap. En það er þörf á
að gera sér skýra mynd af
stöðu rímnakveðskapar í þjóð-
félaginu — og klassískar lýs-
Ingar á kveðskap, sem þegar
eru skráðar á bækur nægja
ekki. Og það er þörf á að
safna meira efni til slíkrar
rannsóknar. Bæði er, að venj-
nr voru ekki allsstaðar eins,
og svo lagðist kveðskapur af-
skaplega misfljótt niður sem
almenn skemmtun.
Fyrir 1914 var kveðið á
hverjum bæ, nema hvað kveð-
skapur virðist á Austurlandi
hafa lagzt niður yfirleitt á
seinni hluta 19. aldar. Og af
hverju? Máske hafa sterk og
nm leið alþýðleg skáld, eins
°g t.d. Páll ólafsson, leitt
fmgi manna frá rímnakveð-
skap þar eystra. Sumsstaðar
hafa rímur lagzt niður í sam-
bandi við breytta atvinnu-
hætti — og þá vinnur fjöl-
skyldan ekki lengur sam-
an á kvöldin, hún smækkar
einnig, það fækkar á hverj-
um bæ. Sumsstaðar koma til
nýir menningarstraumar,
fleiri bækur, síðan útvarp ..
—o—-
Og ég held að þetta hafi
verið nytsamleg ferð.
Og beztu þakkir vildi ég
færa öllum þeim sem að henni
stóðu, ekki sízt Kristjáni Eld-
járn og próf. Einari Clafi
Sveinssyni, sem studdu mig
með ráðum og dáð — og svo
fyrir gestrisni og góðar við-
tökur fólks á svæðinu sem
ferðazt var um.
A. B.
AF LÉTTARA TAGINU
r
Maður nokkur kom inn á
Veitingastað og pantaði
lambakótilettur grænar
baunir — og góðan skammt
af hunangi. „Hunang með
Sfænum baunum ?“ sagði
Þjónninn. „Það hljómar dá-
^ítið einkennilega“. „Satt er
^að", sagði gesturinn. „Bragð-
ið er dálítið skrítið, en það er
eúiasta leiðin til að koma í
Veg fyrir að bölvaðar baun-
i^nar hrökkvi út af diskin-
um“.
Sigga litla við mömmu
síaa. Ég hef enga trú A þvl
að djöfullinn sé til. Það er
aJiyggilega með hann eins og
Jólasveininn, það kemur í
ijós að það er bara hann
Þabbi.
_ Brezkur prófessor festi
®itt sinn svohljóðandi til-
kynningu f kennslustofuna:
hef þann heiður að tll-
aynna yður að ég hef verið
skipaður líflæknir hennar há-
tignar drottningarinnar. 1
Mæsta kennsluhléi bætti einn
öemandinn við á miðann: God
®ave the Queen!
Einn góðan veðurdag í jan-
aar hóf snigill nokkur að
JJitra hátt kirsuberjatré.
veim dögum eíðar stakk
h»aur höfðinu út um sprungu
trjábolnum og kallaði til
®nigilsins:
•.Heyrðu, félagi, blessaður
vertu ekki að ofreyna þig á
þessu, það eru engin kirsu-
ber þarna uppi.“
Án þess að nema staðar,
svaraði snigillinn:
„Það verður nóg af þeim
um það leyti, sem ég verð
kominn upp.“
Tveir bófar voru að ræna
járnbrautarlest. Annar þeirra,
stór náungi, gengur inn f
svefnvagninn að framan; hinn
bófinn, lítill náungi, kemur
inn um hinn enda vagnsins.
„Verið alveg róleg“, segir
sá stóri ástúðlega, „við ætlum
ekki að meiða neinn, við ætl-
um bara að ræna mennina og
kyssa konurnar. „Nei, Bill“,
segir sá litli, „við megum alls
ekki særa tilfinningar þessara
heiðvirðu kvenna hér inni.
. Allt sem við förum fram á,
eru peningar þelrra". Það var
roskinn kvenmaður meðal
farþega, er hóf nú upp raust
sína og mælti með nokkrum
þjósti til litla mansins. „Þegi
þú ungi maður, það er stóri
maðurinn, sem er að ræna
lestina, en ekki þú.“
Sumt fólk er aldrei ánægt
með hlutskipti sitt, eins og t.
d. fanginn, sem var sífellt að
kvarta yfir bókum þeim, er
fangelsispresturinn færði hon-
rnn að lesa.
„Ekkert nema þessar sí-
felldu sögur, vonandi að þeir
drattist til að hengja mig á
þriðjudaginn kemur“, muldr-
aði hann.
HUGLEIÐINGAR VEGNA
ALDARAFMÆLIS
Framhald af bls. 47.
maö'ur lengur og það' umkomuleysi, sem nú kreppir að,
er af allt öðrum toga. Einar var tilgangsskáld og kvað
stórhug í þjóðina, — síðasta skáldið sem gat gert slíkt,
því nútíminn hélt innreið sína árið, sem hann dó, en
brýningar hans misstu nokkuð af áhrifamætti sínum,
þegar hagrænt gildi þeirra minnkaði. Margir straumar
og þungir hafa síðan þokað ljóðinu úr áhrifasessinum,
sem það skipaði. Ég efast um, að kvæði hafi lengur
skoðanamyndandi afl. Því fyrnist sá kveðskapur Ein-
ars, sem fremur er rímuð lífsspeki en skáldskapur. Fáir
munu nú eiga hina bjargföstu trú skáldsins á landinu
eða jafn mikilfenglega drauma. En hinar smærri fyrir-
ætlanir venjulegra manna komast oftast í framkvæmd
að einhverju leyti. Svo vel gengur fólk fram í að breyta
böguglaumnum í vöku og starf, að fáir gefa sér tóm til
að lesa ljóð Einars, sem krefjast bæði tíma og íhygli.
Og fáir finna hjá sér hvöt til að leita á náðir heimspeki
eða Grænlandsdrauma.
Nokkrar stoðir renna því undir þá skoðun, að hafa
megi þetta erindi um Einar.
Brimalda. Já, pú átt líf; þú varst Ijóð,
sem leið; en pú hefir pó eitt sinn hljómað.
Þú hófst yfir sanda og sígandí flóð
og sökkst, en eitt sin gat faldurinn Ijómað.
Djúpsins söngmœr, pú drakkst í pig mátt.
Hvern dropa pú reistir í seinasta fallið.
Og landið tók undir, því höggið reið hátt.
Þá hneigst pú í grunn, — en pú stefndir á fjallið.
Margir hafa látið til sín heyra vegna aldarafmælis
Einars Benediktssonar, en aldurhnignir eru þeir flestir
og rita í venjubundnum minningastíl, sem ekki krefst
þeirrar andlegu áreynslu, sem fylgir endurmati. Forðast
er að ræða um áhrif hans á uppvaxandi kynslóð.
Góðra gjalda er vert að reisa styttu af skáldinu, birta
greinar og ættartölu. Og fjálgustu lofsyrðin koma ekki
að sök, ef meira er gert en hefja Einar Benediktsson
á stall sem eins konar minjagrip. Það er gott, sem góð-
ur hugur fylgir. En mestu varðar, aö þannig sé unnið
1 landinu okkar, að um langa framtíð geti menn heils
hugar simgið þessi erindi:
Og feðratungan tignarfríð, —
hver taug mín vill pví máli unna;
pess vængur hefst um hvolfin víð,
pess hljómtak snertir neðstu grunna. —
Það ortu guðir lifs við lag;
ég lifi i pví minn œvidag
og dey við auðs pess djúpu brunna.
Mitt verk er þá ég fell og fer,
eitt fræ, mitt land, í duft þitt grafið;
mín söngvabrot, sem býð ég pér,
eitt blað í Ijóðasveig þmn mfið.
En innsta hræring hugar míns,
hún hverfa skal til upphafs síns,
sem báran — endurheimt í hafið.
J ÓL ABLAÐ — 49