Þjóðviljinn - 24.12.1967, Blaðsíða 6

Margir íslendingar haía skoðað samyrkju-
bú erlendis, en þeir eru sennilega íærri sem
hafa reynt það að hugsa um þrjátíu þúsund
hænsn eða þúsund svín, né heldur unnið á
fóðurrófna- og kartöfluökrum svo stórum sem
augað eygir, bundið korn í öx og hugsað um
mat handa hundrað manns. Allt þetta fékk
einn blaðamaður Þjóðviljans að reyna á sam-
yrkjubúi í Austur-Þýzkalandi fyrir nokkrum
árum og segir hér frá sumu af því í fáeinum
svipmyndum.
VILBORG HARÐARDÓTTIR:
Meö
lágþýzku
bændafólki
6 — JÓLABLAÐ
Þær eru rómantískar mynd-
imar af brosandi ungu sveita-
stúlkunum með kornöx í fang-
inu, — auðvitað með bera
handieggi í sóiskininu. Hvort
það er svona mynd í blaði með
áskorun um að hjálpa til að
bjarga uppskerunni eða venju-
leg íslenzk forvitni og frekja
sem dreif mig af stað skal
látið ósagt. A.m.k. hafði ég
heyrt heldur illa talað umsam-
yrkjubúin af samkennururn
mínum við norrænustofnun há-
skólans í Greifswald og af
stúdentunum, en það var venj-
an að senda þá í nokkurra
daga þegnskylduvinnu á sam-
yrkjúbúi ár hvert.
Undrun mannanna á ráðn-
ingarskrifstofu landbúnaðarins í
beenum þegar ég kom og fal-
aðist eftir vinnu við landbún-
aðinn benti heldur ekki til að
þetta vaeri vinsæl atvinnugrein
og í fyrsta sinn í þessu landi
losnaði ég við venjulega þýzka
skriffinnsku og þurfti ekki
einu sinni að sýna persónuskil-
ríki til að sanna að ég væri ég.
Það eina sem ég var spurð um
var hvort ég ætti ekki félaga
sem vildu koma líka.
Að því spurði samyrkjubús-
stjórinn iíka þegar ég var
kynnt fyrir honum.
Landslagið í Mecklenburg er
endalaus flatneskja, smáskógar
á stöku stað, trjáraðir með-
fram vegum sumsstaðar, síðan
akrar svo iangt sem augað
eygir, einstaka húsaþyrpingar.
Húsin eru úr múrsteini, lág,
mörg með stráþökum, flest
gömul, eitt og eitt nýtt, byggt
í sama stíl, þó ekki með strá-
þaki.
Mennirnir af ráðningarskrif-
stofunni aka mér upp í sveit,
við beygjum af þjóðveginum
við afleggjara sem merktur er
LPG Weitenhagen.
Smáhús standa báðum meg-
in vegarins og fyi'ir enda hans
stórt þrílyft steinhús. LPG —
Landwirtschafts — Produktions
Genossenschaft og þýðir eigin-
lega landbúnaðarframleiðslu
samvinnufélag, en það köllum
við samyrkjubú. Stóra húsið er
miðstöð þessa bændafélags og
er þar skrifstofa búsins og
fundarstaður, og sameiginlegt
mötuneyti, en á efri hæðunuin
herbergi fyrir lausráðið kaupa-
fólk. Þarna er líka dagheimili
fyrir börn, því hér vinna kon-
ur auðvitað jafnt körlum við bú-
skapinn. í litlu húsunum í kring
og fleiri samskonar húsaþyrp-
ingum búa bændafjölskyldurn-
ar. Þarna kynntist ég samyrkju-
bússtjóranum eða formanni
samvinnufélagsins, sem tek-
ur mér hið bezta og kemur
mér strax fyrir hjá einni íjöl-
skyldunni, — því, segir hann,
það yrði svo einmanalegt fyrir
þig að búa ein í stóra húsinu.
Ég segi honum að ég sé þaul-
vön allri sveitavinnu á íslandi,
en hún sé nú sennilega öðmvísi
en í Þýzkalandi og feilst hann
á að ég skuli fá að skipta vinn-
unni niður og vera nokkradaga
ó hverjum stað til að kynnast
sem flestu meðan ég sé ásam-
yrkjubúinu.
Fyrsti dagurinn er erfiður.
Frú Gártner sem ég bý hjákall-
ar á mig í morgunmat kl. hálf-
sjö, kl. sjö á ég að vera mætt til
vinnu í hænsnahúsunum. Hún
hefur tekið til nésti fyrir mig,
morgunkaffi, en hádegisverð á
ég að snæða með öðrum í
mötuneytinu. Þar ræður frú
Gártner sjálf ríkjum og hefur
tvær konur til aðstoðar. Hún
er feit og glaðleg og reynist
mér eins og mamma meðan ég
bý í hennar húsi.
Ég fef á hjóli til hænsna-
húsanna. Hér í Norður-Þýzka-
landi fara allir allt á hjóli eins
og i Danmörku, enda landslag
hið sama og einkar þægilegt
hjóilreiðamönnum. Adelheid
tekur á móti mér við dyrnar,
18 ára, iéttlynd og brosandi.
Við verðum brátt mestu mát-
ar og hún er mér hinn bezti
kennari í hirðingu hænsnanna.
Móðir hennar vinnur líka í
hænsnahúsunum og tvær kon-
ur að auki.
Auðvitað hef ég áður gefið
hænsnum og hreinsað til i
hænsnakofa, en hér er allt svo
stórt í sniðum og öðruvísi en
ég hef vanizt. Við hrærum fóð-
urgraut í stórum bölum, móðir
Adelheid passar að rétt sé
blandað. Þegar búið er að gefa
hænsnunum 1 þessu húsi förum
við í það næsta, þar sem eru
eintómir ungar og það þriðja
þar sem líka eru ungar. Alls
staðar þarf að^skipta um vatn,
gefa fóður og hreinsa til. Við
söfnum eggjunum, hreinsum
þau, og setjum í hirzlur, náuin
í ungana sem skríða úr eggj-
unum í útungunarvélunum og
setjum í stíur. Svo fer mikill
tími í flokkun, þ.e. titfærslu
unga úr einu búri í annað,
suma á að ala til mann-
eldis; aðrir eiga að verða varp-
hænur o.s.frv.
Þær hlæja hjartanlega að
aðförunum hjá mér. Mér bregð-
ur fyrst alltaf svo við þegar
ungahópurinn hleypur á mig,
að ég hrekk undan og þeir
komast í gegn og við megum
byrja að reka þá saman aftur.
Smám saman króum við einn
hópinn af öðrum af með
breiðri fjöl uppi í einu horn-
inu og þar byi'jar flokkunin.
Þeir sem eru svona og svona
stórir eiga að fara i þessastíu
og hinir í þessa. Mér gengur
sæmilega að flokka eftir stærð,
en þegar kemur að því að
greina í sundur karlkyns og
kvenkyns unga fer að vandast
málið, ... Jíkiega hef ég alis
ekki lært nóg í dýrafræði á
sínum táma.
Við þurfum að bera ungana
á milli og ég missi þá hvað