Dagblaðið Vísir - DV - 16.12.2000, Blaðsíða 18
18
LAUGARDAGUR 16. DESEMBER 2000
Helgarblað
I>V
Elizabeth Hurley:
Tapaði fyrir
ekki grenju-
skjóðunni
- fær líka brjóstahaldara
Mikiö var gert úr því fyrir
nokkrum vikum að Estée Lauder
hefði sagt upp samningi sínum við
hina bresku og fógru (yfirleitt and-
stæð lýsingarorð) leikkonu, Elizabeth
Hurley, um að vera andlit snyrtivara
fyrirtækisins. Sagt var að hún hefði
tapað fyrir hinni sívolandi Gwyneth
Paltrow. Nú hafa þó aðrar upplýsing-
ar komið fram og segja þær að samn-
ingurinn hafi þrátt fyrir allt verið
endurnýjaður.
Sagt er að Estée Lauder hafi ekki
verið sátt við Imynd leikkonunnar.
Fyrir utan það að hún skildi við Hugh
Grant og að fótin virðast stöðugt
rýma utan á kroppi hennar þá var
það vesenið þegar hún braut gegn
verkfalli amerískra leikara til að leika
í auglýsingu. Kaldhæðnislegt er þó að
hún var að leika í auglýsingu fyrir
Estée Lauder.
Þrátt fyrir lélega stéttarvitund hef-
ur Elizabeth unnið mjög á um heims-
byggðina með leik sínum í hinni gríð-
arvinsælu mynd, Bedazzled. Sagt er
að hún sé í þann mund að landa 3
milljón punda samningi við brjósta-
haldaraframleiðandann Ultimo.
Því verður þó ekki neitað að þótt
við stöndum með Liz í baráttunni við
Gwyneth þá hefði Estée Lauder frekar
átt að ráða þá síðarnefndu til starfans.
Hún gæti veriö einkar góð í að aug-
lýsa vatnsheldan maska.
Heimsfrægir listamenn setja gamalt þýskt leikverk upp í Kaupmannahöfn við dúndurundirtektir:
Bara leik - ekkert rit
- Robert Wilson og Tom Waits eiga Woyzeck
Ef þú ert á leið til Kaupmannahafn-
ar ættirðu að reyna að fá miða á
Woyzeck í Betty Nansen leikhúsinu á
Fredriksberg og hafirðu nokkum tíma
séð aðra eins sýningu skal ég éta hatt-
inn minn.
Robert Wilson
Sumir telja að bandaríski leikstjór-
inn Robert Wilson sé einn af átta leik-
stjómm samtímans sem hafi breytt
leiklistarsögunni. Ekki veit ég hvort
það er satt. Hitt veit ég að túlkun hans
og samstarfsmanna hans á leikriti Ge-
orgs Búchners, Woyzeck, frá 1837 er
ákaflega frumleg. Expressjónistamir á
öðrum áratug aldarinnar uppgötvuðu
Búchner og tóku að hjarta sér og Wil-
son leggur expressjónismann til
grundvallar sýningunni. Hann notar
gamlar teikniseríur sem íyrirmyndir
að persónunum sem em stílfærðar
eins og teiknimyndapersónur frá fyrri
hluta aldarinnar. Hreyfimynstur
hverrar persónu fyrir sig var eins og
hjá brúðu eða hreyfimynd og þannig
þrömmuðu þær eða trítluðu, stikuðu
eða rykktust fram og aftur um svið
sem var ólýsanlega glæsilegt.
Einnig það var stílfært og mátti
glöggt sjá að Robert WOson er arkitekt
að mennt því að með fáum, hreinum
línum urðu til hús og gluggar, her-
bergi og borgir, tákn, undur og stór-
merki. Sviðsmyndin skipti hratt um
grunnlit eftir því hvaða stemning ríkti
í tali eða tónlist, stundum var hún
rauð og svört, stundum græn eða blá,
hvít og svört. Þessi litadýrð og hámá-
kvæm beiting ljósa einkenndust af stíl-
færðri naumhyggju sem venjulegur
leikhúsgestur er ekki vanur og líkar
stórilla. Þetta er framúrstefhulist
(klessumálverk og sinfóníugarg) og al-
gengt að slík verk séu sýnd örfáum
sinnum áður en þau hverfa af fjölun-
um við lítinn orðstír. En sú er ekki
raunin með þessa sýningu. Woyzeck
hefur þegar slegið öll aðsóknarmet og
fagnaðarlátunum ætlar aldrei að linna.
Það er uppselt marga mánuði fram í
tímann en ef þið hringið beint í leik-
húsið gætu sæti hafa losnað.
Wifson er heldur ekki einn í ráðum.
Tom Waits
Bandaríski söngvarinn og lagasmið-
urinn Tom Waits og Kathleen Brennan
kona hans sömdu tónlistina í Woyzeck
sem í þessari gerð er söngleikur eða
frekar ópera, því að litill texti stendur
eftir úr leikriti Búchner. Hann er flutt-
ur á dönsku en söngvamir allir á
ensku. Það var svolítið skrýtin blanda.
Tónlist Tom Waits í Woyzeck er
sams konar undarleg og heillandi
blanda af rokki, blús og ballöðum sem
heyra má á nýjasta geisladiskinum
hans, Mule variations. En í leikhúsinu
mátti líka sjá og heyra bráðskemmti-
legar tónlistarsamræður við þá félaga
Kurt Weill og Brecht enda var sagt að
Búchner hefði haft veruleg áhrif á
landa sinn Brecht. Sum stefm úr tón-
list Waits og Brennan í Woyzeck
hljóma enn í kolli mínum og ekki vora
flytjendumir af verri endanum, enda
hljómsveit og söngvarar/leikarar vald-
ir eftir áheymarpróf hjá Wilson og
Waits/Brennan sem skilja ekki frekar
en Bandaríkjamenn yfirleitt að hægt
sé að manna leikrit sómasamlega án
áheymarprófa.
Wilson-og-Wait-zcek?
Woyzcek fjallar um niðurlægingu
fátæks hermanns sem selur afnot af
líkama sínum í vísindaskyni til að
hafa í sig og fjölskyldu sína og missir
að lokum vitið. Búchner skildi leikrit-
ið eftir ófrágengið í druslulegum blaða-
bunka, ónúmeruðum. Blaðsíðumar
vora klesstar saman og blekið dofnað
þegar menn tóku þessa hörmung fram
til að leika hana sextíu árum eftir
dauða skáldsins. Það þurfti að nota
efnablöndu til að skýra blekið og við
það varð upprunalega handritið nán-
ast ólæsilegt og frumtextinn er þannig
ónýtur. Fyrsta afritið er eins og frum-
rit. Yfir þessu hafa menn glaðst mjög
og talið sig hafa fulla heimild til að
hamast á verkinu, skera það niður,
endurraða og túlka eins og þeim sýn-
ist.
Sýning Wilsons og Waits er magnað
leikhús eins og fram er komið, en text-
inn er skorinn svo ofboðslega niður að
áheyrandi hefði varla einu sinni skilið
söguþráðinn ef hann hefði ekki þekkt
hann fyrir eða keypt leikskrána þar
sem sagt er afar stuttlega frá því um
hvað leikritið snýst. „Verkið er svo
áhugavert af því að það er engin sál-
fræði í því,“ sagði Wilson í viðtali en
ekki kunna allir að vera sammála því.
í raun var svo lítið notað (eða mis-
notað?) af „upprunalega" verkinu að
það var frekar eins og áhugaverður
bakgrunnur og merkingarauki fyrir
verk Wilsons og Waits. Hefði kannski
mátt sleppa því að nefna það yfirleitt?
Vantar ekki eitthvað í leikrit sem er
orðið alfarið leik- en ekkert -rit?
Dagný Kristjánsdóttir
Hallgrímur Helgason
___
BANANAREPUBLIKANAR
Hallgrímur
Hefgason
skrifar
henni úr þeirri „Oral Office" sem
Clinton gerði hana að í aðra og
meiri „Ovaluable Office".
Hann á örugglega eftir að gera
góða hluti. Hann á eftir að endur-
reisa menntakerfið því eins og hann
hefur margsagt þá ætlar hann sér
að gera sitt fólk að „best menntuðu
Ameríkönum í heimi“.
Já. Maðurinn er snillingiir.
Hverjum öðrum hefði tekist að
verða forseti Bandaríkjanna þrátt
fyrir að hljóta minnihluta atkvæða
á landsvísu? Og takast að vinna
Flórída án þess heldur að hljóta
meirihluta atkvæðanna þar.
„Mesta lýðræðisríki heims“ hefur
afhjúpað sig sem mesta lögræðis-
ríki heims. Og Repúblikanaflokk-
urinn hefur afhjúpað sig sem Ban-
analýðveldisflokkinn. Þeir hömuð-
ust gegn því, ásamt sfnum nú lágt
sokkna Hæstarétti, að öll atkvæði
yrðu talin. Af því fólkinu sem átti
að telja þau var ekki treystandi,
ekki frekar en fólkinu sem kaus.
Þeim tókst það. Því Bushmenn-
irnir eru „alltaf reiðubúnir að
mæta þeim ófyrirsjáanlegu atburð-
um sem munu eða munu ekki ger-
ast“.
Þeir stálu kosningunum. Jebh.
Þeir vildu ekki láta telja öll atkvæð-
in. Neibb. Þeim tókst að þæfa málið
fyrir dómstólum þar til Gore féll á
tlma. Jebb. Þeir strikuðu 8000 svert-
ingja útaf kosningaskrá í Flórída.
Jebb. Þeir létu lélegustu talningar-
vélarnar í negrahverfin. Jebb. Þeir
bættu kennitölum eftir á á 20.000 ut-
ankjörstaðaatkvæði repúblikana.
Jebb.
Jebb Bush.
Gott er að eiga bróður bakvið
tjöldin.
Og gaman að fá að taka við stöð-
unni hans pabba.
George W. Bush er orðinn forseti
Bandaríkjanna. Nú er rétt ár síðan
ég sá hann fyrst, á kappræðufundi
með 7 öðrum repúblikönum sem all-
ir virtust hæfari til þess að taka við
embættinu en hann. Maður roðnaði
i hvert sinn sem hann fékk orðið.
En nú er sú martröð orðin að veru-
leika. Við sitjum uppi með týnda
soninn sem lagði flöskuna á hilluna
og tók upp dauðarefsingar í staðinn.
Við hérna hinumegin við hafið sem
hann hefur aldrei flogið yfir, maður-
inn sem heldur að „Iceland" sé
svarthvít dans- og skautamynd með
Sonju Heine, sem heldur að Banda-
ríkin séu hluti af Evrópu, sem sagði
herforingjastjórnina í Pakistan
boða góða framtíð í því landi, já
eða... er Pakistan ekki örugglega
land?
Nú munum við roðna næstu fjög-
ur árin.
George W. Bush. Einfaldari en
Ford, óupplýstari en Reagan, ósvif-
inn á viö Nixon og orðheppnari en
Dan Quayle. Nokkur dæmi:
„Ég hef tekið góðar ákvarðanir í
fortíðinni og ég hef tekið góðar
ákvarðanir í framtíðinni." - „Fram-
tíðin verður bjartari á morgun." -
„Ég stend við öll mín mismæli.“
En það er kannski það besta við
Bush. Hann stendur við vitleysuna
sem hann lætur útúr sér. Svo ein-
faldur og góður strákur. Ég meina.
Þetta er maður sem getur ekki einu
sinni borið fram orðið „subliminal“.
í hans munni verður það alltaf
„subliminable". En það er einmitt
þetta sem gerir hann svo „memora-
bleable".
Ble-saður.
Líklega er hér loksins komin
skýringin á því hvers vegna karl
faðir hans valdi sér Dan Quayle sem
varaforseta. Af því sá litli fugl
minnti hann svo á sinn eigin son.
Quayle var á sínum tíma mikill
gleðinnar gjafi og grínberi inn í
stofur landsmanna, maður sem af-
sakaði sig fyrir „að tala ekki latínu"
þegar hann kom til Latnesku Amer-
íku og undraðist það að Equador
væri ekki allt fjólublátt eins og á
heimskortinu heima. Öll munum
við eftir frægri setningu hans: „Hel-
för gyðinga var svartur blettur í
sögu Bandarikjanna" sem og því
þegar hann flaskaði á því að stafa
orðið „potato“ fyrir framan 5 bekki
af bamaskólabömum í Illinois.
George W. Bush er skilgreindur
sonur George Bush og Dan Quayle.
Gefum honum orðið:
„Við eram reiðubúnir að mæta
öllum þeim ófyrirsjáanlegu atburð-
um sem munu eða munu ekki ger-
ast.“ - „Það er ekki mengunin sem
skaðar umhverfið heldur öll þau
óhreinindi sem er að finna í and-
rúmsloftinu." - „Við höfum miklum
skyldum að gegna við NATO. Við
erum hluti af NATO. Við höfum
miklum skyldum að gegna við Evr-
ópu. Við eram hluti af Evrópu."
Kannski þess vegna sem hann
hefur aldrei tekið upp hjá sér að
fljúga til Evrópu? Eða til hvers?
Maðurinn er borinn og barnfæddur
í Evrópu. Og hefur örugglega komið
til Parísar, Texas.
„I’m sorry, I don’t speak any
ranch."
í öllum eftirmálum kosninganna
óttaðist Bush það mest að Gore
myndi áfrýja dómi Hæstaréttar
Bandaríkjanna til Evrópudómstóls-
ins i Strasborg.
En við getum samt alveg slappað
af. Dick Cheney og Colin Powell eru
örugglega fullfærir um að útskýra
fyrir honum að Halldór Ásgrímsson
sé ekki framleiöandinn að fyrirhug-
aðri endurgerð kvikmyndarinnar
„Iceland". Málið vandast þó
kannski þegar þeir segja honum að
Rússland eigi landamæri að Noregi
og sé líka næsta land við Alaska.
„Yes, but we can relax, they are
on the dark side of the planet."
Og þá verður sjálfsagt stutt í eina
af þessum frægu furðusetningum
nýja forsetans: „Það er kominn tími
til þess að mannkynið haldi inn í
sólkerfið."
Er hann af þessum heimi?
En Bush á sjálfsagt eftir að endur-
reisa virðingu og traust í Was-
hington eins og hann hefur marg-
lega lofað. Hann á eftir hefja The
Oval Office til vegs á ný og breyta