Dagblaðið Vísir - DV - 01.12.2001, Qupperneq 24

24
LAUGARDAGUR 1. DESEMBER 2001
Helgarblað
I>V
Kristinn R. Ólafsson skrifar frá Madríd:
Pabbi ætt-
leiddi
mig
- íslensk sendiherrafrú Dana í Madríd segir frá
„Hann pabbi, sem sagt hann Stef-
án Islandi, ættleiddi mig,“ byrjar
Guðrún þegar við erum sest inn í
stofu í sendiherrabústaðnum í Ma-
drid og það örlar á hreim í mæli
hennar; bergmáli langrar vistar
meðal Dana, flögrar að mér. „Ég er
íslensk," bætir hún við, eins og hún
lesi hugsanir minar, „og er dóttir
Lárusar Péturssonar og Kristjönu
Sigurðardóttur. Faðir minn, hann
Lárus, var lögfræðingur, úr
Knudsensættinni, og átti heima á
Hofi við Sólvallagötu. Því miður
kynntist ég honum aldrei því að ég
v^ir aðeins hálfs árs þegar hann dó
úr veikindum. En mér er sagt að við
séum ótrúlega lík. Ég hef alltaf haft
mjög sterkt samband við þessa foð-
urætt mína. Ég kallaði hann Stefán
náttúrlega alltaf pabba þvi að ég
þekkti aldrei annan pabba. En hann
átti mjög litla ijölskyldu - tvær syst-
ur sem ég hef hitt mjög sjaldan - svo
að ég hef alltaf verið mjög mikið
með þessari föðurætt minni frá
Hofi.“
Guðrún var tveggja ára þegar
Stefán Islandi giftist móður hennar.
„Þau giftust í Kaupmannahöfn.
Ég var fyrst hjá afa og ömmu á ís-
landi - gamli maðurinn var þá að
deyja og þau vfldu hafa mig - og fór
ekki utan alfarin fyrr en nokkru
seinna, u.þ.b. flmm ára. Þau
mamma eignuðust á meðan bróður
minn, tveimur árum eftir brúð-
kaupið. Hann býr í Danmörku og
heitir Richard, í höfuðið á Richardi
Thors útgerðarmanni sem styrkti
pabba tfl söngnáms á Ítalíu."
Hún Else var bara fyrir konur...
Stefán Islandi var tenór við Kon-
unglega leikhúsið í Kaupmanna-
höfn trá 1938 tfl ‘66 að hann hætti.
Hann dró sig í hlé áður en röddin
færi að daprast: „Jeg er teNOR, men
jeg vil ikke være til NAR, sagði
hann og fór í danskan orðaleik,“
segir Guðrún og brosir. Stefán sneri
heim til íslands þar sem hann starf-
aði siöan, mest við kennslu. Hann
lést í Reykjavík á nýjársdag 1994, þá
86 ára.
Elsta bam hans var Eyvindur, af
fyrra hjónabandi með dönsku
óperusöngkonunni Else Brems. En
hjúskapurinn stóð stutt.
„Pabbi giftist Else Brems en það
vildi svo óheppilega til að hann var
ósköp græskulaus, óveraldarvanur
á þessu sviði þrátt fyrir dvöl á ítal-
íu, svo að hann var eiginlega eini
maðurinn, held ég, á Konunglega
leikhúsinu sem ekki vissi að hún
Else var bara fyrir konur. Hún
valdi hann út af útlitinu og röddinni
og vildi endilega eignast bam. En
eftir að Eyvindur fæddist kom
pabbi heim einn daginn og þá sagði
hún: Heyrðu, Stefán, héma er Eva
og hún er kærastan mín. Það hefði
náttúrlega ekki verið neitt stórt
sjokk nú á dögum en á þeim tíma
Islenskur fulltrúi danskra á Spáni
Guðrún Islandi Bramsen ergift Christopher Bo Bramsen, nýskipuðum sendi-
herra Dana á Spáni. Hún er kjördóttir Stefáns Islandi óperusöngvara.
Guðrún Islandi Bramsen
er gift Christopher Bo
Bramsen, nýskipuðum
sendiherra Dana á Spáni.
Hún er kjördóttir Stefáns
Islandi óperusöngvara.
Guðrún er sérfrœðingur í
meðferð áfengissjúkra og
eiturlyfjaneytenda og
hefur unnið í mörg ár
með Gizuri I. Helgasyni
að þeim málum í Dan-
mörku og víðar. Þau eru
einmitt að fara að opna
meðferðarstofu á sólar-
strönd Spánar.
var þetta auðvitað agalegt áfall.
Pabbi var afar stoltur maður og ég
veit ekki nema þetta hafi farið verr
með stoltið en kannski kærleikann.
Svo að hann tók bara sina sæng og
fór ... frá öllu ...
Síðar jafnaðist þetta nú nokkuö
þegar við bömin urðum eldri. Þá
höfðum við, sérstaklega ég, dálítið
sterkt samband við Eyvind og kom-
um alltaf þegar hann var kannski
aö syngja opinberlega. En hann Ey-
vindur átti mjög erfltt lif - hvemig
get ég skýrt það? - erfitt að því leyti
að hann hafði erfitt skap og svo var
náttúrlega voðalega erfitt fyrir
dreng á þeim tíma að búa í húsi
með tveim konum sem allir vissu í
hvers konar sambandi áttu.“
Hann dó ungur.
„Hann dó mjög ungur, já. Hann
var efnilegur söngvari; samt alls
ekki í klassa með pabba eða
mömmu sinni en hann var mjög
efnilegur lieder-söngvari, söng dá-
samlega lieder ... Richard bróðir er
líka góður söngvari, söng í kór hér
fyrrum en tók það ráð sem pabbi gaf
þeim báðum: Maður á ekki að verða
söngvari, eða neitt annað svoleiðis,
nema maður sé bestur."
Ert þú músikölsk?
„Ja, ég get sungið hreint en ég er
sannarlega enginn söngvari. Og ég
elska músík. Ég var alin upp við tón-
list en hef þetta nú úr foðurættinni
minni líka. Afi minn, Pétur Lámsson
þingritari, var organisti í sínum frí-
tíma. Og Einar Pétursson lögfræðing-
ur, fóðurbróðir minn, sem er enn þá
lifandi, getur spilað á allt sem sett er
í hendumar á honum.“
Skrýtið fólk og skemmtilegt...
„Það var náttúrlega alveg ótrú-
legt fyrir okkur Richard að alast
upp með pabba, fá að sjá og heyra
aUt þetta skrýtna og skemmtilega
fólk sem kom á heimilið í Kaup-
mannahöfn, úr óperunni, kómum,
ballettinum, listalífmu. Meðal bestu
vina þeirra pabba og mömmu vora
t.d. Anna Borg og Poul Reumert. Að
ógleymdum Jóni Helgasyni sem var
glímukappi í Rússlandi fyrir fyrri
heimsstyijöldina, þá kvæntur rúss-
neskri prinsessu. Þau urðu að flýja
land. Síðar giftist hann Kristínu
Helgason myndlistarkonu, miklu
yngri sér. Viö Richard lifðum því að
miklu leyti öðm lífl en margir ung-
lingar. Við fómm t.d. alltaf með
pabba og mömmu til Ítalíu á sumr-
in, á tímum þegar slíkt tíðkaðist
ekki. Við vorum þar allt sumarið.
Og pabbi lék alltaf við hvem sinn
flngur á Ítalíu, var ótrúlega kátur
og skemmtilegur; hann sem var
annars mjög strangur maður, og
strangastur við sjálfan sig.“
Og menn bara þurrir og
edrú í mörg herrans ár ...
„Ég hef náttúrlega búið mestan
hluta ævinnar í Danmörku en samt
dvaldist ég fullorðin á íslandi um
skeið til að mennta mig. Það var
menntun sem ég gat ekki fengið í
Danmörku svo að ég leitaði hennar
á Islandi og í Ameríku. Þetta heitir
einfaldlega alkóhólráðgjafi á is-
lensku en kcfllast Chemical Depend-
ancy Counselor á amerisku."
Já, þú hefur skrifað bók á dönsku
með Gizuri I. Helgasyni um þau
mál: Trin for trin (Skref fyrir
skref).
„Já, við Gizur erum eins og göm-
ul ljón; höfum unnið saman siðan
við byrjuðum með 16 íslendingum á
þessari vinnu i Danmörku 1986. Við
tókum að okkur að kenna Dönum
þessa meðferð. íslendingar fóm að
senda svona útigangsmenn og þá
lengst leiddu á Freeport í Banda-
ríkjunum voða snemma. Og stór
varð undrunin þegar margir þess-
ara manna urðu ekki bara þurrir
og edrú heldur urðu það í mörg
herrans ár. Þá byijaði SÁÁ sem
naut síðan stuðnings fjölmargra og
það endaði með því að maður sá á
íslandi að þessi meðferð var miklu
betri en sú sem hafði verið notuð tfl
þessa. Þetta varð eiginlega þannig
að allir gátu komið í meðferð án
þess að borga fyrir það. Þetta er al-
veg séríslenskt fyrirbæri. íslending-
ar hafa verið svo duglegir að Amer-
uuuiuii ug V/iiii^LU|jiit;r du
Þau hafa veríð gift í ein 10 ár og eiga 9 ára son, Vilhelm Pétur. Hún missti fýrrí mann sinn danskan en þau eignuöust son og dóttur,
Stefán Lárus, 32 ára, og Kristínu Maríu, 29 ára. Stephania, dóttir Christophers af fyrra hjónabandi, lést fyrir nokkrum árum.
Afinn kaupmaður í Kína ...
Christopher Bo Bramsen
tengist Kína ættarböndum
því að Vflhelm Meyer afi
hans, móðurfaðir hans, fór ungur
til Kína í upphafi 20. aldar og varð
velmegandi brautryðjandi á við-
skiptasviðinu í Sjanghæ þar sem
hann stofnaði með landa sínum fyr-
irtækið Andersen, Meyer &
Company.
„Þegar hann kom austur höfðu
Kínverjar nýfengið rafmagn og
hann sagði við sjálfan sig: Heyrðu,
ég get flutt inn ljósaperur. Svo að
hann fór til New York, komst í
samband viö General Electric og
bauðst til þess að selja Kínverjum
perur. En menn þar voru stórtæk-
ari og spurðu hvort hann gæti ekki
tekið að sér rafstöðvar. Hann var
þá 25 ára; og jú, jú, hann sagðist
geta tekið að sér rafstöðvar og
byggði fyrstu rafstöðina í Kína.
Allt sitt líf flutti hann síðan eink-
um inn bandarískar vörur, það
voru alltaf bandarísk fyrirtæki á
bakvið hann; járnbrautarteina,
lækningatæki... Og var ávallt um-
boðsmaður fjölmargra fyrirtækja.
Hann þekkti kínverska markaðinn,
hugarfar Kínverja og þeir treystu
honum.“
Bramsen hefur gert víðtækar
rannsóknir um afa sinn og ritað
um hann og Kína bók sem kom út
á dönsku, kínversku og ensku:
OPEN DOORS. Vilhelm Meyer and
the Establishment of General Elect-
ric in China.
„Hann var vararæðismaður
Dana í Sjanghæ 1905-10. Áriö 1909
skrifaði hann skýrslu um viðskipti
þeirra þar og sagði í niðurstöðum
sínum: Danmörk getur átt mikil
viðskipti I Kína því að Kina er aö
opnast. Hægt er að treysta Kínverj-
um ef náin samvinna er höfð við þá
en það er nauðsynlegt að vera í
Kína ef menn vilja virkilega stunda
þar viðskipti. Þegar ég byrjaði í
Kina núna á tiunda áratugnum, gat
ég sagt það sama: Kína er að opn-
ast, dönsk fyrirtæki hafa mikil
verkefni hér ef þau vilja en þau
þurfa að koma hingað og stunda
þau héðan, ekki bara frá Dan-
mörku. Sagan endurtekur sig því.“
í fyrra vom 50 ár liðin síðan
Danir tóku upp stjómmálasam-
band við Kina Maós, fyrstir vest-
rænna þjóða ásamt Svíum. Þá
skrifaði Bramsen aðra bók, um
samskipti og viðskipti beggja þjóða
frá því að Kristján flmmti sendi
fyrsta skipið austur 1674: PEACE
AND FRIENDSHIP. Denmark’s
Official Relations with China,
1674-2000. Bókin kom út á ensku og
kínversku og horfast tungumálin á
á hverri opnu hennar.