Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1974, Blaðsíða 12

þessir fólksflutningar séu óæskilegir bæði fyrir dreifbvlið og
þéttbýlið. Þar eð okkur skortir viljann til að takast á við
orsakir vandans, erum við án hjálpartækja, sem gefa okkur
von um að stöðva þessa þróun.
Fólk talar um, að það hljóti að mega finna aðra atvinnu
í dreifbýlinu, fyrir þá, sem landbúnaðurinn er ófær um að
veita hana. Vandinn er bara sá, að þeir valkostir, sem
til greina koma, eru ávallt dæmdir til að verða jafn óarð-
bærir og landbúnaðurinn meðan við byggjum á lögmálum
samkeppni og eftirspurnar. Þó að það sé arðbært um þessar
mundir að byggja upp iðnað í dreifbýli, er engin trygging
fyrir því að hann sé arðbær í framtíðinni. Þannig er vel
hugsanlegt, að fólk sem hæfi störf í slíkum iðnaði í dag eftir
að hafa yfirgefið landbúnaðinn til að fá betri tekjur missti
atvinnu sína eftir skamman tíma og verði þá að leita annað.
Þegar rætt er um valkosti við landbúnaðinn er helst bent á
iðnað, ferðamannaþjónustu eða aðra þjónustu, en aldrei er
rætt um á hvern hátt þessum atvinnugreinum sé tryggður
markaður fyrir afurðir sínar og framleiðslu í framtíðinni.
Það er lítið tillit tekið til að slíkur atvinnurekstur er yfir-
leitt ákaflega óstöðugur ef verulegar breytingar verða til
hins verra á rekstrarkostnaði.
LOKAORÐ
Að lokum vil ég leitast við að draga saman það, sem ég álít
aðalatriðið í þessari grein. í fyrsta lagi er ekki lengur unnt
að loka augunum fyrir því, að vandamál landbúnaðarins
skapast af hinni stöðugt auknu iðnvæðingu atvinnuvegarins,
sem í auknum mæli byggir framleiðsluna á aðkeyptum
verðmætum en minna á vinnuafli og landgæðum byggð-
anna sjálfra. Þessi iðnvæðing hefur aukið framleiðsluna á
þeim búum, sem best hafa legið við, við að nýta sér að-
keypt verðmæti. Þó að verr sett byggðalög hafi notið góðrar
leiðbeiningarþjónustu, hefur það ekki dugað. Landbúnaðar-
framleiðslan hvílir ekki aðeins í auknum mæli á aðfengn-
14