Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1976, Page 3

„Hann var forverksmaðr góðr....."1
En það er ekki aðeins veðrið, sem ræður árangri heyskapar-
ins. Þegar árangurinn að loknu votviðrasumri er athugað-
ur, sézt, að hann er ærið misjafn. Til eru þeir bændur, sem
eiga góð hey í svo til öllum árum, bændur sem tíðin virðist
lítil áhrif hafa á. Þeir búa við sama veður og aðrir, og hafa
sjaldnast afbrigðilegan vélakost, né heldur óvenju mikinn
mannafla. Það sem mestu máli virðist skipta, er stjórnand-
inn sjálfur, hvernig hann notfærir sér reynslu og þekkingu
á ytri aðstæðum við töku veigamikilla ákvarðana. Það gild-
ir trúlega eitthvað svipað um heyskaparárangur og um-
ferðarslys, en tölfræðilegar athuganir hafa leitt í ljós, að
h.u.b. 10% umferðarslysa má rekja til tæknigalla, en 90%
til mannlegra mistaka.
Urbætur í heyskaparmálum byggjast því að miklu — og
ef til vill mestu leyti á eflingu þekkingar þess, sem hey-
skapnum stjórnar, svo að honum nýtist betur þau spil, sem
hann hefur á hendi og kann að draga. Drjúgur hluti þess-
arar þekkingar er þegar fyrir hendi — og hefur verið um
langa hríð — m. a. hjá hinum farsælu heyskaparbændum,
sem finna má í hverri sveit. Aðeins þarf að skilgreina þessa
þekkingu og kynna, svo að aðrir geti notfært sér hana og
leikið eftir. Ekki megum við þó gleyma viljanum til að bæta
— við getum nefnilega flest, ef við viljum.
Nú, en hvernig breyta þá bændur þeir, er bjarga heyjum
farsællega á sumrum eins og nú er að baki? Eftir að hafa
skoðað lítillega munnlegar frásagnir og prentaðar tengdar
heyskap sjötíu og sex, virðast mér orð Jóns bónda Tómas-
sonar í Fljótshólum í Gaulverjabæjarhreppi vera ágætur
samnefnari þeirra húsráða, sem mörgum verða drvgst við
heyskap, hvort heldur er í blíðu sumri eða striðu:
1 Forverksmaður — clugandi maður við biiverk, en svo lýsir höfundur Eyr-
byggju Úlafri bónda i Úlfarsfelli, sem var „tekinn til þess, at honum hirð-
isk skjótar hey en orðum mönnum . . .“
5