Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1976, Page 54

Þar sem strjálli beit er, étur ungviðið færri smitbærar lirf-
ur. Við slíkar aðstæður aukast líkur á því að viðnámsþrótt-
urinn, þótt lítill sé á þessum tíma, sé nægilega öflugur til
þess að koma í veg fyrir að vítahringur sá, sem áður var
nefndur, nái að myndast. Allt sem veikir viðnámsþrótt
skepnu, getur leitt til þráðormasmits, og oft er slíkt smit ein-
mitt orsök annars veikleika, sem skerðir viðnámsþróttinn.
Sjúkdómsgreining þráðormasmits er gerð með því að
telja ormaegg í saursýnum og ákvörðun á pepsinogeni, sem
er lífhvati í blóðvökva (plasma) og albúmini (próteinefni)
í blóðserúmi og fleiri blóðrannsóknum.
Eggjatalning, ein sér, er oft ófullnægjandi þegar sjúk-
dómsgreina þarf þráðormasmit, t. d. þegar ungviði á í hlut
með lítinn viðnámsþrótt. í því tilfelli getur vægt ormasmit
framkallað mikla eggjaframleiðslu, þannig að talning eggja
í saur verður ónothæf aðferð til þess að gefa til kynna á
hversu alvarlegu stigi smitið er.
Lækning með ormalyfjum er algengasta aðferðin til varn-
ar ormaveiki.
Þegar þéttbeitt er, er þessi aðferð ein sér venjulega gagns-
lítil, og sé smit mikið er aðferðin vita gagnlaus. Ormalyfið
hreinsar ormana við inngjöf en það verkar ekki áfram. Sé
skepnunni hleypt á hið smitaða beitiland aftur smitast hún
samstundis aftur.
I því tilfelli þegar um ostertagia orma (finnast hér á landi
að sögn Guðmundar Knudsen) er að ræða, virkar ormalyf ein-
ungis á fullþroska orma, en þeir sem ófullþroska eru halda
sig í vegg vinsturinnar og koma fram þegar þeir fullþroska
eru horfnir. Smit á sér því stað í skepnunni sjálfri eftir
ormalyfsgjöf.
Til þess að ráða við ormaveiki er nauðsynlegt að hafa
stjórnun á vali beitilandsins til þess að forðast smit.
Það eru aðallega tvö atriði sem hafa þarf í huga í því
tilfelli þegar þétt þarf að beita á sama land sumarlangt.
1. Eftir burð gengur mikið af ormaeggjum með saur frá
ánum í 2—3 vikur (nefnt ris að vori eða ris eftir burð).
56