Frjáls verslun - 01.01.1974, Blaðsíða 21

Heimsverzlun:
Búizt við margffaldri aukningu
sovézk - bandarískra viðskipta
V-Evropumenn leita markaða í öðrum A-Evrópuríkjum fyrir framleiðslu sína
Viðskipti Sovétríkja.nna og
annarra Austur-Evrópuríkja
við Vestur-Evrópu og Banda-
ríkin, hafa aukizt verulega á
undanförnum árum og öll sól-
armerki benda til þess, að við-
skiptin aukizt enn meira á
komandi árum, eða jafnvel
áratugum. Viðskipta- og verzl-
unarfræðingar eiga aftur á
móti erfitt með að gera sér
ljóst, hve mikil aukningin
verður eða inn á hvaða svið
iðnaðar og verzl'unar hún
beinist. Hingað til hafa komm-
únistaríkin sótzt cinna mest
eftir véla- og tækjakaupum á
Vesturlöndum.
Sovétríkin og öll A-Evrópa
eru talsvert á eftir Vestur-
löndum í ýmsum iðngreinum
og til þess að komast jafn-
fætis þeim verða fyrrgreind
ríki að kaupa tækniþekkingu
og nýjustu tæki frá hinum
síðarnefndu. Fátt bendir til
þess, að dregið verði úr um-
ræddum viðskiptum á næsta
áratug, heldur má búast við
talsverðri aukningu, eins og
fyrr sagði.
EIGA SOVÉTMENN
NÓG AF ERLENDUM
GJALDEYRI?
Sérfræðingar viðskiptalífs
Vesturlanda velta vöngum yf-
ir því, hvort Sovétríkin og A-
Evrópa geti greitt í hörðum
erlendum gjaldeyri fyrir iðn-
tækniþekkinguna og tækin,
sem þau þurfa aði flytja inn.
Umræddir sérfræðingar segja,
að erfitt sé að spá um
greiðslugetu kommúnistaríkj-
anna, enda byggist hún á því,
hve mikið umrædd ríki geti
sjálf selt öðrum ríkjum heims-
ins af vörum og vélum fyrir
gjaldeyri. Sovétmenn hafa oft
gripið til þess ráðs, að selja
t. d. gull á gjaldeyrismörkuðr
um V-Evrópu, til þess að afla
sér erlends gjaldeyris. Þá
þurfa umrædd ríki einnig að
tryggja sér góð lánakjör hjá
vestrænum lánastofnunum, og
fá ríkisstjórnir umræddra við-
skiptalanda til þess að ábyrgj-
ast söluna til Sovétríkjanna.
HVAÐ VILJA
KOMMÚNISTARÍKIN
KAUPA?
Hagfræðingar segja, að erf-
itt sé að gera sér í hugarlund
getu Sovétríkjanna og A-Evr-
ópu, til að auka viðskiptin
við önnur lönd í gjaldeyrisöfl-
unarskyni. Þessi atriði byggj-
ast á stjórnmálaástandinu í
viðkomandi ríkjum hverju
sinni á fimm ára fram-
kvæmdaáætlunum þeirra. Sér-
fræðingar segja, að fimm ára
áætlanir gefi engar vísbend-
ingar um hve mikið vöru-
magn kommúnistríkin þurfi
frá Vesturlöndum til þess að
framkvæma umræddar áætl-
anir.
Fimm ára áætlanir fyrir
tímabilið 1976-80 eru enn á
frumstigi og gefa því enga
hugmynd um þarfir umræddra
ríkja. Áætlanirnar fyrir 1971-
75 gefa aftur á móti nokkra
hugmynd um viss svið heild-
arframkvæmdanna á tímabil-
inu, en veita engar upplýsing-
ar um vöru- eða vélaþörf ríkj-
anna frá öðrum ríkjum en
þeim, sem tilheyra Comecon-
Þrátt fyrir uppskerubrest og mikla gjaldeyriseyðslu vegna
kaupa á korni erlendis frá, hafa sovézk stjórnvöld ekkert
dregið úr véla- og tækjakaupum á sama tíma í gjaldeyris-
sparnaðarskyni.
FV 1 1974
21