Frjáls verslun - 01.08.1981, Blaðsíða 16

NÝJUNG
Landsþjónusta sparísjóða
Inn-ogútborganír á sparísjóðsreíknínga
Innborganír á veltureíknínga
Sparísjóðírnír vínna saman
Það er lán að skípta
við sparísjóðínn
Kynningarplakat sem sýnir staðsetningu sparisjóðanna í landinu.
S«L
n
manna sogast til ríkisins og ekki síður
sjóðakerfis landsmanna en ávöxtun
þessa fjár fer að mjög litlu leyti fram í
sparisjóðunum. Ríkisfé og sjóðir
tengdir ríkinu eru ávaxtaðir fyrst og
fremst í ríkisbönkunum og aðalstarfs-
stéttir þjóðfélagsins hafa komið sér
upp eigin bönkum. Hagsmunatengsl
ráða því ávöxtun þessa fjár. Af þessum
sökum og vegna eðlis sparisjóðanna,
sem áður hefur verið minnst á leggjum
við því megin áherslu á samband og
samstarf við einstaklingana í þjóðfé-
laginu og fyrirtæki þeirra svo og
sveitarfélögin vegna tengsla þeirra við
sparisjóðina.
FV.:
Hvernig gengur að fá ný viðskipti á
launareikningum þegar það virðist
mjög algengt að það séu fyrirtækin,
sem raunverulega beini viðskiptum
starlsmanna til ákveðinna banka eftir
því hvar þau sjálf fá bankaþjónustu?
Svar:
Ég tel þessa framkvæmd margra
stórra launagreiðenda algjörlega sið-
lausa, fyrst og fremst vegna þess, að
þetta er ítrekað gert þrátt fyrir ákveðn-
ar óskir starfsmanna um að annar
háttur verði viðhafður. Það hlýtur að
teljast til sjálfsagöra réttinda hvers
einstaks starfsmanns að geta valið um
það við hvaða sparisjóð eða banka
hann vill eiga viðskipti. Þetta er þegar
löngu viðurkennt t.d. bæði af fjármála-
ráðuneyti að því er varðar ríkisstarfs-
menn svo og Tryggingastofnun ríkisins
að því er varðar þá er fá laun sín eða
bætur greiddar frá henni. Sama á við
um ýmis önnur stærri fyrirtæki. En allt-
of mörg fyrirtæki og stór sveitarfélög
hafa látið þvinga sig til aö neita starfs-
mönnum sínum um sjálfsögð mann-
réttindi. Mér er kunnugt um mikla
óánægju í röðum launþega, sem verða
að sæta þessari meðferð og við mun-
um beina því til launþegahreyfingar-
innar að hún ef ekki með öðrum hætti
en í kjarasamningum tryggi félags-
mönnum það valfrelsi í viðskiptum við
innlánsstofnanir sem þeir bjuggu við
áður eða þegar laun voru greidd í
peningum.
FV.:
Hvernig gengur rekstur sparisjóð-
anna í samanburði við bankana?
Svar:
Rekstrarafkoma sparisjóðanna, sem
heildar var góð á síðasta ári enda þótt
verulega mikill munur sé milli einstakra
sparisjóða en afkoma sparisjóðanna í
heild var hlutfallslega betri en bank-
anna. Aukning eigin fjár á föstu verð-
lagi var 1980 8,4% hjá sparisjóðunum
en 6,7% hjá bönkunum og eigið fé
sparisjóðanna 1980 sern hlutfall af
innlánum var komið í um 14% hjá
sparisjóðunum en 11,8% hjá bönkun-
um að undanskildu hlutafé
FV.:
Að hvaða leyti eru lög um sparisjóði
ólík lögum sem gilda hér á landi um
starfsemi bankanna?
Svar:
Lögin eru ólík um margt. Sparisjóð-
irnir búa vió miklu eldri löggjöf og að
mínu mati úrelta löggjöf. Þar á ég bæði
viö almennar starfsheimildir, útlána-
takmarkanir í hlutfalli við eigið fé og
gagnvart sjálfskuldarábyrgðarlánum,
þunglamalegt stjórnunarform og margt
fleira. Ég held að það sé óhætt að full-
yrða, að stærsta hagsmunamál spari-
sjóðanna i dag er ný löggjöf, sem veitir
sparisjóðunum hliðstæðar starfsheim-
ildir og bönkunum og skapar grundvöll
til aukinnar samvinnu milli sparisjóð-
anna. Slík lög hafa verió sett á hinum
Norðurlöndunum fyrir um 10—15 ár-
um og gagnað sparisjóðunum þar vel.
Ástæðan fyrir drætti á setningu nýrrar
löggjafar um sparisjóðina hér virðist
mér helst hafa verið sú að menn hafa
viljað hengja slíka löggjöf aftan í nýja
heildarlöggjöf um bankana en um þá
löggjöf hefur ekki verið samstaða. Að
mínu mati er þetta óþarft og drátturinn
verió okkur til tjóns. Það er tiltölulega
einfalt mál að ganga frá nýjum spari-
sjóðslögum strax enda liggja drög að
þeim fyrir og aðlaga þau síðan nýrri
bankalöggjöf, þegar og ef menn koma
sér saman um hana.
FV.:
Sparisjóðirnir hafa að vissu leyti
legið undir gagnrýni fyrir að þeir fjár-
magni ekki atvinnustarfsemina heldur
sinni fyrst og fremst þörfum einstakl-
inganna. Sækjast fyrirtæki mjög eftir
viðskiptum við sparisjóðina?
Svar:
í þessari gagnrýni sem ég þekki felst
ákveðin hugsanaskekkja og mér er
spurn hvers á það fólk að gjalda, sem á
fé sitt inni í sparisjóðunum þó þaö væri
ekki líka svipt því að fá þar lán? Enginn
á meiri rétt en innstæðueigendurnir
sjálfir. Stjórnvöld hafa með einum eða
16