Frjáls verslun - 01.08.1981, Síða 57

9/1974 (um starfskjör launþega
en lög nr. 55/1980 leystu þau at
hólmi).
En síðan segir, að helztu breyt-
ingar séu þær, að lagt sé til í 2. gr.
að réttur og skylda til lífeyrissjóðs-
aðildar nái til þeirra manna sem
stunda atvinnurekstur eða sjálf-
stæða starfsemi, auk þess sem
ákvæðin taki til launafólks eins og
áður var.
Forsaga laga nr. 55/1980, til-
gangur og texti taka af öll tvímæli
um það að öllum starfandi mönn-
um, hvort sem þeir eru launamenn
eða stunda atvinnurekstur eða
sjálfstæða starfsemi, er eftirleiðis
skv. lögunum skylt að eiga aðild
að lífeyrissjóði sem viðurkenndur
er af fjármálaráðuneytinu og
greiða þangað iðgjald.
Lög nr. 55/1980 stangast ekki á
við nein önnur lög. Að vísu má
hreyfa þeirri spurningu, hvort þau
brjóti í bága við einhverjar grunn-
reglur stjórnarskrárinnar, fyrst og
fremst eignarréttarákvæði 67. gr.
stjórnarskrárinnar. Svo verður
ekki álitið. Lögin fela í sér lögfest-
ingu á skyldu til kaupa á lífeyris-
tryggingu fyrir hluta launa eða
reiknaðs endurgjalds vegna starfa
við eigin rekstur. Sjóðfélagar öðl-
ast síðan lífeyrisrétt í samræmi við
innunnin stig. Skyldan til lífeyris-
sjóðsaðildar svipar að sumu leyti
til lagaákvæða um aðrar skyldu-
tryggingar og skyldusparnað sem
talið hefur verið að stæðust. Má og
minna á, að þrátt fyrir ákvæði 67.
gr. stjórnarskrárinnar um friðhelgi
eignarréttarins, hefur ávallt og í
vaxandi mæli verið talið heimilt að
takmarka og skerða eignarrétt
manna á margvíslegan hátt án
þess að bætur þyrftu fyrir að
koma. Á það þeim mun fremur við
þegar lagaákvæði er fela í sér tak-
mörkun eða skerðingu á eignar-
rétti er almenns eðlis og mismuna
ekki borgurunum. Að því marki
sem ákvæði laga nr. 55/1980 um
skylduaðild aö lífeyrissjóðum
þættu takmarka ráðstöfunarrétt
manna yfir sjálfsaflafé yrði nánast
örugglega talið að þær takmark-
anir væru svo almenns eðlis og
gengju svo jafnt yfir alla, að 67. gr.
stjórnarskrárinnar eða önnur
ákvæði stjórnarskrárinnar stæðu
þar ekki í vegi.
Um 2
Engu máli skiptir um skyldu at-
vinnurekenda til greiðslna í líf-
eyrissjóð hvort þeir eru í samtök-
um atvinnurekenda eða ekki.
Skyldan til lífeyrissjóðsaðildar nær
til allra þeirra sem stunda atvinnu-
rekstur eða sjálfstæða starfsemi.
Lög nr. 55/1980 geyma þá megin-
reglu að menn skuli eiga aðild að
viðurkenndum lífeyrissjóði við-
komandi starfsstéttar eða starfs-
hóps. Má því álykta sem svo, að ef
tiltekin samtök atvinnurekenda
starfræktu lífeyrissjóö, bæri fé-
lagsmönnum í samtökunum að
fullnægja lífeyrissjóösskyldu sinni
með aðild að þeim sjóði. En í 3. gr.
laga nr. 55/1980 segir jafnframt,
að eigi maður ekki sjálfsagða aðild
að viðurkenndum lífeyrissjóði, velji
hann sér lífeyrissjóð eftir því sem
reglur einstakra sjóða leyfa. í 3. gr.
reglugerðar Lífeyrissjóðs verzlun-
armanna segir t.d.: „Sjálfstæðum
vinnuveitenda í samtökum, sem að
sjóðnum standa og framkvæmda-
stjóra fyrirtækis í sömu samtökum
er heimil aðild að sjóðnum, enda
berist umsókn þar aö lútandi til
stjórnar sjóðsins". Eftirtalin sam-
tök eiga aðild að sjóðnum: Félag
íslenzkra iönrekenda, Félag ís-
lenzkra stórkaupmanna, Kaup-
mannasamtök Islands, Verzlunar-
ráð íslands, Vinnuveitendasam-
band Islands og Verzlunarmanna-
félag Reykjavíkur og er félags-
mönnum þeirra því heimil aðild að
honum skv. því sem í 3. gr. reglu-
gerðarinnar segir. Réttur félags-
manna þessara samtaka er því
meiri en þeirra sem utan samtaka
standa að þessu leyti.
I 3. gr. laga nr. 55/1980 segir
loks, að sé tryggingarskyldu ekki
fullnægt með ofangreindum hætti,
skuli henni fullnægt með iðgjalda-
greiðslum til lífeyrissjóðs, er fjár-
málaráðuneytið vísar til og með
samkomulagi við viðkomandi líf-
eyrissjóð. Þetta hefur nú verið út-
fært enn frekar í lögum, því nú
hafa verið sett sérstök lög um
svonefndan Söfnunarsjóð lífeyris-
réttinda, lög nr. 95/1980, en Í7. gr.
þeirra laga eru allir launþegar, svo
og þeir sem stunda atvinnurekst-
ur eða sjálfstæða starfsemi,
skyldaðir til greiðslu iðgjalds til
Söfnunarsjóðs lífeyrisréttinda,
svo framarlega sem þeir hafa ekki
fullnægt tryggingarskyldu sinni
með aðild að og greiðslu iðgjalda
til annarra lögbundinna eða við-
urkenndra lífeyrissjóða.
Söfnunarsjóður lífeyrisréttinda
verður því eftirleiðis samastaður
þeirra sem ekki eiga lögskylda eða
samningsbundna aðild að öðrum
sjóðum. Gildir það um félagsmenn
framangreindra atvinnurekenda-
samtaka sem aðra, kjósi þeir ekki
að gerast aðilar að Lífeyrissjóði
verzlunarmanna, Frjálsa lífeyris-
sjóónum eða öðrum slíkum.
Niðurstaða
1. Eftir gildistöku laga nr.
55/1980 eru allir þeir sem
stunda atvinnurekstur eða
sjálfstæða starfsemi skyldir til
aðildar að og greiðslu iðgjalda
til viðurkennds lífeyrissjóðs.
Lög nr. 55/1980 stangast
hvorki á viö önnur lög né eign-
arréttarákvæði stjórnarskrár-
innar.
2. Skylda atvinnurekenda til
aðildar aó og greiðslu til viður-
kennds lífeyrissjóðs er hin
sama hvort sem þeir eru í eða
standa utan samtaka atvinnu-
rekenda. Félagsmenn margra
atvinnurekendasamtaka eiga
rétt á aðild að Lífeyrissjóði
verzlunarmanna. Svonefndur
Söfnunarsjóður lífeyrisréttinda
verður eftirleiöis lífeyrissjóður
þeirra sem ekki eiga aöild að
öðrum sjóöum. gg
57