Frjáls verslun - 01.04.1995, Blaðsíða 40

FJARMAL
ARÐSEMI EIGIN FJÁR
Warren Buffett leggur meiri áherslu á arðsemi eigin fjár en hagnað á hlutabréf. í
stefnumörkun Coca-Cola fyrir níunda áratuginn, sem Goizueta var maðurinn á bak
við, var fast að orði kveðið um þá starfsemi fyrirtækisins sem bæri sig ekki og sem
skilaði ekki nægilegri arðsemi eigin fjár; hún yrði einfaldlega lögð niður.
Paul Austin þótti með leiðinlega
hegðun sem stjórnandi. Hann þótti
óaðgengilegur og erfitt var fyrir
starfsmenn að nálgast hann og segja
honum skoðun sína. Fyrirtæki mega
ekki vera stofnanir heldur verða þau
að vera lifandi vinnustaðir eigi þau að
ná árangri.
Til viðbótar þótti eiginkona Pauls
Austin, Jeane, hafa bæði of mikil og
truflandi áhrif á starfsemina. Hún lét
innrétta og hanna aðalskrifstofur
fyrirtækisins upp á nýtt. Hún kvartaði
yfir því að starfsmenn gengju illa um
lystigarðinn við aðalskrifstofumar í
hádeginu og takmarkaði aðgang
þeirra að honum. Þetta hafði áhrif á
starfsandann; hann hafði aldrei verið
svo slæmur.
Svo vár komið að hinn háaldraði
Robert Woodruff, formaður stjómar-
innar, hafði heyrt nóg. Þrátt fyrir að
hann væri orðinn 91 árs lét hann til
skarar skríða. Hann rak Paul Austin
úr forstjórastólnum og réði Roberto
Goizueta í staðinn. Þetta var árið
1980. Goizueta, sem alinn var upp á
Kúbu, var fyrsti forstjóri fyrirtækis-
ins sem var af erlendu bergi brotinn.
Hann og Paul Austin voru með ólíkan
stíl. Goizueta þótti opinn og aðgengi-
legur.
Hinn nýi leiðtogi hvatti stjómendur
sína til að taka áhættu. Hartn vildi að
fyrirtækið ræktaði forystuhlutverk
sitt á markaðnum, væri virkt og léti til
skarar skríða í samkeppninni en
drægi ekki lappirnar eins og einhver
stofnun. Hann byrjaði á að skera nið-
ur í kostnaði og krafðist hámarks-
hagnaðar af öllum fjárfestingum sem
fyrirtækið færi út í. Árangurinn lét
ekki á sér standa. Með breyttum
stjórnunarstíl var kominn meiri
keppnisandi inn í fyrirtækið og innvið-
ir þess styrktust, hagnaður starfsem-
innar fór upp.
Niðurstaða: Hinn nýi leiðtogi, og
stfll hans, urðu ekki aðeins til þess að
Warren Buffett kom auga á Coca-
Cola sem fjárfestingarkost - Goizueta
féll afar vel inn í mynd hans um góða
stjórnendur.
FJÁRMÁLAREGLUR
- ÁKVARÐANIR SEM FYRIRTÆKI
ÞURFA AÐ VIÐHALDA
7. LEGGIÐ ÁHERSLU Á ARÐSEMI
EIGIN FJÁR. EKKIHAGNAÐ
Á HLUTABRÉF
Warren Buffett leggur meiri
áherslu á arðsemi eigin þár en hagnað
á hlutabréf. í stefnumörkun Coca-
Cola fyrir níunda áratuginn, sem
Goizueta var maðurinn á bak við, var
fast að orði kveðið um þá starfsemi
fyrirtækisins sem bæri sig ekki sjálf
og sem skilaði ekki nægilegri arðsemi
eigin fjár; hún yrði einfaldlega lögð
niður. Ennfremur sagði að öll ný
starfsemi yrði að eiga möguleika á
miklum vexti svo hún væri réttlætan-
leg.
Stefnumörkunin var ekki bara orð-
in tóm. Það var hafist handa. Vín-
framleiðslan var seld til Seagrams ár-
ið 1983 sem liður í að fækka óarðbær-
um einingum. Þrátt fyrir að arðsemi
eigin ijár hjá Coca-Cola hafi verið um
20% á áttunda áratug undir stjóm
Pauls Austin var Goizueta ekki
ánægður. Hann vildi meira. Og viti
menn, árið 1988, þegar Warren Buf-
fett keypti sinn fyrsta hlut í fyrirtæk-
inu, var arðsemi eigin fjár orðin
31,8%. Warren Buffett keypti vegna
þess að hann trúði á að þessi mikla
arðsemi héldi áfram undir stjóm
Goizueta og sú hefur orðið raunin.
8. ÓRÁÐSTAFAÐUR HAGNAÐUR
KOMIFRAM í
HÆRRA MARKAÐSVIRÐI
Þetta telur Warren Buffett skipta
afar miklu máli. Ekki dugi að halda
eftir hagnaði innan fyrirtækja nema
hluthafar njóti þess ríkulega í hærra
markaðsverði bréfanna. A þessu varð
mikil breyting eftir að Goizueta tók
við.
Hin mikla arðsemi eigin íjár, undir
hans stjóm, endurspeglaðist fljótt í
markaðsverði Coca-Cola. Það var 4,1
milljarður dollara árið 1980 en var
komið í 14,1 milljarð dollara í lok árs-
ins 1987 þrátt fyrir hið fræga verð-
hrun í Wall Street í október 1987.
Markaðsvirði fyrirtækisins jókst
um 19,3% á ári á þessum sjö árum.
Og nóta bene; hver 1 dollar, sem skil-
inn var eftir í fyrirtækinu í formi óráð-
stafaðs hagnaðar, gaf af sér aukið
40