Frjáls verslun - 01.01.1996, Blaðsíða 36

FORSÍÐUGREIN
búa næsta mál og næla sér kannski í
meira kaffi, kemur örstutt spjall eins
og gengur. Sömuleiðis er auðvitað
létt spjall í upphafi áður en fundur er
formlega settur og eftir að honum er
slitið.“
— Er búið að útkljá allar deilur og
ósætti á milli ráðherra áður en til
málsmeðferðar kemur á ríkis-
stjórnarfundum?
„Oftast nær. Auðvitað hvessir
stundum og menn takast á. En þá er
þess vandlega gætt að það haldist inn-
an fundarins. Það er mjög þýðingar-
mikið, eins og á öllum góðum heimil-
um; fólk vill ekki hafa nágrannana á
hleri. Ef umræður eru að leiðast út í
veruleg illindi þá stöðvar forsætisráð-
herra þær.
Komi hins vegar upp alvarleg deila
á milli ráðherra þá úrskurðar forsæt-
isráðherra í þeirri deilu. Hann tekur af
skarið. Uni menn ekki þeirri niður-
stöðu er komin upp mjög erfið staða. í
versta falli víkur sá ráðherra úr ríkis-
stjórn sem unir ekki niðurstöðu for-
sætisráðherra."
— Hverjir eru þínir helstu ráðgjaf-
ar, annars vegar úr röðum em-
bættismanna og hins vegar
persónulegir?
„Embættismennimir liggja fyrir.
Þeir eru starfsmenn forsætisráðu-
neytisins og mæðir þar mest á ráðu-
neytisstjóranum og aðstoðarmanni
ráðherra. Ég hef hins vegar aldrei
gefið upp hverjir séu mínir persónu-
legu ráðgjafar. Ég vil ekki koma þeim
í þá erfiðu stöðu að vera tilnefndir
sem slíkir.“
— Oft er kunningi þinn og bridge-
félagi til margra ára, Jón Steinar
Gunnlaugsson hæstaréttarlög-
maður, nefndur til sögunnar sem
einn þinn helsti ráðgjafi?
„Af þeim ástæðum sem ég var að
nefna gef ég ekki upp hverjir séu
helstu ráðgjafar mínir. Jón er hins
vegar einn af mínum góðu vinum þótt
við spilum reyndar ekki bridge lengur
saman - hann taldi mig ekki taka
nægilegum framförum í spilinu. Enda
verð ég að viðurkenna að núorðið
nota ég bridge meira sem skemmtun
og afslöppun.
Ég tala við margt fólk víðs vegar
um land. Ég tek gjarnan törn við sím-
ann og hringi, heyri í mönnum. Ekki
beint til að leita ráðgjafar og gera þá á
einhvem hátt ábyrga fyrir því sem ég
síðan geri heldur eingöngu til að
heyra í þeim hljóðið, finna hvemig
landið liggur. Ég á auðvelt með að tala
við fólk og þykir gott að tala við fólk.
Hvaðan ráðgjöfin kemur á endanum,
eftir samtöl við ótal marga, er kannski
ekki svo gott að segja þegar allt kem-
ur til alls.
Hvað flokksmenn áhrærir þá liggur
það í hlutarins eðli að ég hef mikið
samband við framkvæmdastjóra
Sjálfstæðisflokksins, Kjartan Gunn-
arsson. Við höfum þekkst náið í ára-
tugi og erum nágrannar. Húsin okkar
snúa bökum saman - rétt eins og við
gerum sjálfir. “
— Hafa fullar sættir tekist með þér
og Þorsteini Pálssyni, fyrrum for-
manni Sjálfstæðisflokksins?
„Við höfum starfað vel saman. En
ég býst nú við að við höfum mismun-
andi skoðanir á því hvort þeir atburð-
ir, sem áttu sér stað vorið 1991, hafi
verið nauðsynlegir eða ekki. Ég tel að
sagan sýni að þeir hafi verið það. Frá
upphafi formannskjörsins sagði ég að
þetta væri ekki persónulegt á milli
okkar, enda hef ég frá upphafi lagt til
að Þorsteinn yrði með mér í ríkis-
stjórn.“
— Stjórnendur í fyrirtækjum velja
gjaman sitt eigið lið til starfa.
Viltu að forsætisráðherra velji
sjálfur alla ráðherrana sína, hvar í
flokki sem þeir standa?
„Formlega er það forsætisráð-
herra sem velur ráðherrana. Þannig
kynnir hann það fyrir forseta íslands.
Þeir eru ráðherramir hans. Á hinn
bóginn er hefð hér á landi að forsætis-
ráðherra skipti sér ekki af vali ráð-
herra úr hinum flokknum. Það væri
aldrei liðið. Hins vegar ræða formenn
stjómarflokka saman um þessi mál og
heyra þá hvað hvor um sig hyggst
gera.“
— En er ekki á þeim tímapunkti
hægt að hafa áhrif á ráðherraval
samstarfsflokksins?
„Fyrst og fremst óbein áhrif, ekki
meira. Tilvonandi forsætisráðherra
segði kannski sem svo: „Ertu viss um
að þetta sé snjöll ráðstöfun?" Lengra
myndi hann aldrei ganga. Val ráð-
herra verður að vera á ábyrgð við-
komandi flokks. Auðvitað bitnar það á
forsætisráðherranum, og ríkisstjórn
hans, ef ráðherra stendur sig ekki.
En það bitnar ekki síst á flokki við-
komandi ráðhema. Fólk veit að það
var flokkur hans sem réð hann.
Meira að segja er það ekki endilega
víst að forsætisráðherra ráði vali ráð-
herra úr eigin flokki. Hann getur það
ekki nema hafa góða stöðu gagnvart
þingflokki sínum, eins og ég tel mig
hafa núna. Þingflokkur getur ráðið
meiru um það en forsætisráðherra
hverjir veljast sem ráðherrar flokks-
ins. Þetta er allt saman mikið spil,
vandasamt spil.“
— Þú ert formaður fjölmennasta
stjórnmálaflokks landsins, Sjálf-
stæðisflokksins. Á hinn almenni
flokksmaður greiðan aðgang að
þér, stjórnanda flokksins?
„Vonandi sæmilegan. Margir
flokksmenn hringja í mig heim á
kvöldin. En ég játa að það reynist
erfiðara að finna stund í annríki dags-
ins. En taka verður tillit til þess að
flokksmenn eru gríðarlega margir,
nokkrir tugir þúsunda manna. Það
eru fleiri menn flokksbundnir í Sjálf-
stæðisflokknum en öllum öðrum
flokkum til samans. Það gengur að
jafnaði einn maður í flokkinn á dag.
Þannig að þótt talað sé um að flokk-
arnir eigi ekki lengur við þá virðist
almenningur svara því öðruvísi.“
— Það er talað um að þú sækir
flokksfundi minna en aðrir ráð-
herrar og mættir vera duglegri í
þeim efnum. Hverju svarar þú því?
„Það er rétt. Ég held að allir hinir
ráðherrar flokksins séu duglegri að
sækja fundi innan flokksins en ég - og
er það lofsvert framtak. Ég hef gam-
an af að sækja fundi en hef tímans
RÁÐRÍKUR STJÓRNANDI?
„Ég held að það sé ekki alveg rétt, ég treysti mönnum og
dreifi valdi. En ég er þokkalega fastur fyrir þannig að menn vaða ekki
yfir mig. En það er enginn gassagangur í stjórnunarstfl mínum.“
36