Morgunblaðið - 04.01.2001, Blaðsíða 18
LANDIÐ
18 FIMMTUDAGUR 4. JANÚAR 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Egilsstöðum - 29. desember sl. var
undirrituð viljayfirlýsing Heilbrigð-
isstofnunar Austurlands, Svæðis-
skrifstofu málefna fatlaðra Austur-
landi, Lífeyrissjóðs Austurlands og
Skólaskrifstofu Austurlands um
formlegt samstarf við að koma á fót
þjónustu iðjuþjálfa á Austurlandi á
árinu 2001. Í yfirlýsingunni segir að
markmið þessa þróunarverkefnis sé
að skilgreina þarfir skjólstæðinga
stofnananna, gera áætlun um úrbæt-
ur og veita stofnunum og einstak-
lingum ráðgjöf.
Í samtali við Morgunblaðið sagði
Einar Rafn Haraldsson, fram-
kvæmdastjóri Heilbrigðisstofnunar
Austurlands, að endurhæfing í fjórð-
ungnum hefði verið stunduð í litlum
mæli, einkum í formi stuttra nám-
skeiða fyrir hjarta- og lungnasjúk-
linga. Vilji sé til að þróa reglulega og
markvissa endurhæfingu. Samstarf-
ið, sem nú er að hefjast, gerir ráð
fyrir að í byrjun verði ráðinn einn
iðjuþjálfi til Heilbrigðisstofnunar-
innar og verður hlutverk hans að
greina þörfina og leggja línurnar um
framhaldið.
Ný endurhæfingardeild
á teikniborðinu
Einar segir starfsemi Fjórðungs-
sjúkrahússins í Neskaupstað hafa
dregist nokkuð saman undanfarið og
nú hafi verið teiknuð inn í 2. hæð
gamla hluta sjúkrahússins endur-
hæfingar- eða iðjuþjálfunardeild,
sem muni geta vistað átta manns í
einu. Þar verður stefnt að því að
stunda reglulega endurhæfingu eins
og Reykjalundur er með. „Það er
markmið okkar að koma þessari
starfsemi á og til að skapa þarna eina
stoðina enn undir rekstur Fjórð-
ungssjúkrahússins í Neskaupstað.
Stefnt er að því að fá ákvörðunar-
töku um málið í gegn árið 2001.“
Björn Magnússon læknir mun veita
endurhæfingardeildinni forstöðu og
einnig munu sálfræðingar, geðlækn-
ar, þroskaþjálfar, iðjuþjálfar,
sjúkraþjálfar og læknar koma að
verkefninu. Samkvæmt upplýsing-
um frá Birni, munu á bilinu 80 til 100
manns á Austurlandi bíða eftir end-
urhæfingu á hverjum tíma. Ef hægt
er að stytta biðlistana um 80 til 90
manns á ári, ekki bara fyrir Austur-
land heldur á landsvísu, þá er það af-
ar góð viðbót við heilbrigðiskerfið.
Þetta er að mínu mati framfaraspor
og merkilegt að allir þessir geirar
skuli sameinast um að koma að verk-
efninu, ekki bara til að borga laun
iðjuþjálfa heldur einnig að hrinda
þessu mikilvæga máli í framkvæmd.
Þetta er ákaflega sterkur samstarfs-
vettvangur og teygir sig utan um
gríðarlega stóran hóp af fólki.
Menn mega ekki gleyma sér við að
horfa á vanheilsuna, heldur verðum
við að horfa á heilsuna sem er eðli-
legt ástand og reyna að viðhalda
henni. Partur af því er einmitt þessi
forvarnarþáttur sem er fólginn í
greiningunni, því að aðstoða fólk við
að vinna rétt og hafa réttan aðbúnað
og koma í veg fyrir að sjúkdómar nái
að þróast.
Gert er ráð fyrir að það kosti um
25 milljónir að koma deildinni í gagn-
ið og mun mest af kostnaðinum fel-
ast í endurbótum á húsnæðinu, sem
er orðið 50 ára gamalt. Verið er að
kynna heilbrigðisráðherra og þing-
mönnum fjórðungsins verkefnið og
byrjað að leita fjármögnunarleiða.
Börn sem þarfnast greiningar
losni við langdvalir í Reykjavík
Soffía Lárusdóttir, framkvæmda-
stjóri Svæðisskrifstofu málefna fatl-
aðra á Austurlandi, segir að það sem
snúi að þeim sé einkum ráðgjafar-
vinna vegna fatlaðra barna.
„Það á það sama við um fötluð
börn og ófötluð sem þurfa iðjuþálfun,
þau hafa hingað til þurft að leita til
Reykjavíkur, þar sem greiningar-
þjónusta er veitt af Styrktarfélagi
lamaðra og fatlaðra. Það má segja að
með samkomulaginu séum við að
leggja drög að því að minnka að for-
eldrar þurfi að dvelja langtímum
saman með börn sín í Reykjavík til
greiningar og meðferðar. Einnig
verður komið á fót ráðgjöf varðandi
val á hjálpartækjum og um líkams-
beitingu umönnunaraðila.“
Markmið að ná fólki aftur
inn á vinnumarkaðinn
Aðkoma Lífeyrissjóðs Austur-
lands að verkefninu byggist að sögn
Hrafnkels A. Jónssonar, formanns
stjórnar, á hag sjóðsins af því að
koma fólki, sem einhverra hluta
vegna hefur dottið út af vinnumark-
aði, inn á hann aftur.
„Það má segja að það sé hin fjár-
hagslega réttlæting á þátttöku Líf-
eyrissjóðsins. Hugmyndasmiðurinn
að þátttöku sjóðsins í verkefninu var
Gísli Marteinsson, fyrrverandi fram-
kvæmdastjóri Lífeyrissjóðsins, og
hefur hann fylgt málinu eftir fram á
þennan dag.
Markmið okkar eru hin sömu og í
svokölluðu Janusarverkefni Samein-
aða lífeyrissjóðsins um endurhæf-
ingu örorkulífeyrisþega: Endurhæf-
ingin miðast að því að hjálpa
þátttakendum til að ná árangri, tekið
er tillit til óska og þarfa hvers og eins
og endurhæfingin skipulögð í sam-
ráði við þá. Stefnt er að því að ein-
staklingurinn geti séð sjálfan sig
sem manneskju sem getur, en ekki
manneskju sem getur ekki.“
Sigurbjörn Marinósson, forstöðu-
maður skólaskrifstofu Austurlands,
telur hagsmuni sinnar stofnunar
ótvíræða af verkefninu, þar sem
skólabörn muni í framtíðinni njóta
bættrar þjónustu í heimabyggð og
forvarnir eflast til muna.
Eiginlegur samstarfssamningur
bíður nýrrar aldar og verður þá
verkefninu settur tímarammi, fram-
lag hverrar stofnunar fyrir sig skil-
greint og nánar skoðað hvernig þjón-
ustan skiptist niður. Jafnframt
verður leitað til fleiri aðila um sam-
starf og stuðning við verkefnið.
Þetta er í fyrsta skipti sem þessar
stofnanir sameinast um verkefni og
mun þetta vera einsdæmi á fjórð-
ungsvísu.
80 til 100 Austfirðingar á biðlista eftir endurhæfingu
Morgunblaðið/Steinunn Ásmundsdóttir
Frá vinstri: Soffía Lárusdóttir, framkvæmdastjóri Svæðisskrifstofu
málefna fatlaðra á Austurlandi, Einar Rafn Haraldsson, framkvæmda-
stjóri Heilbrigðisstofnunar Austurlands, Sigurbjörn Marinósson, for-
stöðumaður Skólaskrifstofu Austurlands, og Hrafnkell A. Jónsson, for-
maður stjórnar Lífeyrissjóðs Austurlands.
Stefnt að uppbyggingu
endurhæfingardeildar
Stykkishólmi -Tekið hefur verið í
notkun GSM-kerfi Tals á Snæfells-
nesi. Óli Jón Gunnarsson bæjar-
stjóri hringdi fyrsta samtalið til
Snorra Böðvarssonar, rafveitu-
stjóra í Ólafsvík, og þar með var
GSM-kerfið komið í notkun.
Í ávarpi Þórólfs Árnasonar, for-
stjóra Tals, við þetta tækifæri kom
fram að fyrirtækið hefur að und-
anförnu sett upp fimm GSM-senda
á Snæfellsnesi. Nýju sendarnir eru
í Búðardal, Stykkishólmi, Grund-
arfirði, Ólafsvík, Hellissandi og
Rifi.
Nýverið var gengið frá samningi
við Landssímann um afnot Tals af
grunnlínum Símans á Vestfjörðum,
Norðurlandi vestra og landinu
austanverðu. Á næstu dögum geta
viðskiptavinir Tals verið í
GSM-sambandi í öllum byggðar-
lögum sem hafa 200 íbúa eða fleiri,
svo og á stórum landsvæðum
sunnanlands og norðan.
Telur Þórólfur að með þessum
áfanga hafi Tal tekist að loka
hringnum og nái til 97 % lands-
manna. Hann var ánægður með að
uppbygging Tals hefur gengið
miklu hraðar en reiknað var með í
upphafi og vildi hann þakka þeim
góðu viðtökum, sem Tal hefur
fengið hjá landsmönnum. Við-
skiptavinum Tals fjölgar stöðugt
og eru þeir nú yfir 50.000 talsins.
Hinn nýi sendir Tals í Stykk-
ishólmi er á þaki gamla barnaskól-
ans og ekki fer mikið fyrir útbún-
aðinum, því hann kemst fyrir í
smáherbergi sem innréttað hefur
verið í gamla skólanum. Það er
mikil breyting frá því að sjálf-
virkur sími kom til Stykkishólms
árið 1967, en þá þurfti stóran sal
undir tæknibúnaðinn.
Tal tekur
í notkun
GSM-kerfi á
Snæfellsnesi
Blönduósi - Maríuerlan, sem hefur
verið í fæði hjá þeim Jóni Kr.
Jónssyni og Herdísi Ellertsdóttur
á Blönduósi alla jólaföstuna, hefur
fengið inni hjá þeim hjónum.
Greint var frá maríuerlu þessari í
Morgunblaðinu fyrir síðustu jólog
það talið einstæður atburður að
þessi fuglategund væri ekki löngu
farin suður á bóginn með öðrum
farfuglum.
Þau hjón höfðu af henni miklar
áhyggjur og töldu að hún myndi
drepast fljótlega og gældu við þá
hugmynd að fanga fuglinn. Það
gékk eftir og tældi Jón maríuerl-
una inn á síðasta degi ársins og er
fuglinn nú kominn í búr og unir
hag sínum vel.
Að sögn þeirra hjóna hefur mar-
íuerlan farið í nýársbaðið og tekur
hraustlega til matar síns. Þau hjón
Jón og Herdís voru sammála um
að skemmtilegri endir á árinu
væri vandfundinn en tilkoma
þessa litla vinar í líki maríuerlu.
Morgunblaðið/Jón Sigurðsson
Maríuerlan unir hag sínum vel í búrinu.
Maríuerla fagnar
nýju ári með vinum
sínum á Blönduósi