Morgunblaðið - 04.01.2001, Blaðsíða 39

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 4. JANÚAR 2001 39
SMÁAUGLÝSINGAR
FÉLAGSLÍF
Í kvöld kl. 20.00: Kvöldvaka í um-
sjón Gistiheimilis og Bjargs.
Allir hjartanlega velkomnir.
Almenn samkoma í Þríbúðum,
Hverfisgötu 42, í kvöld kl. 20.00.
Vitnisburðir. Ræðumaður:
Erling Magnússon.
Fjölbreyttur söngur. Kaffi að lok-
inni samkomu. Allir velkomnir.
www.samhjalp.is
Þrettándaferð Jeppadeildar í
Bása 6.—7. jan. Þrettándagleði
í þessu sæluríki vetrar og fjalla.
Léttar göngur og kvöldvaka.
Sameiginleg kvöldmáltíð. Pantið
og takið farmiða strax.
Sunnudagur 7. janúar kl. 10.
Nýársferð í Krýsuvíkurkirkju
og Herdísarvík. Fróðleg og
skemmtileg ferð, m.a. farið á
slóðir Einars Ben. Fararstjórn og
leiðsögn: Kristján M. Baldursson
og Nanna Kaaber.
Þriðjudagur 9. janúar kl. 20.
Tunglskingsganga og blys-
för. Sjá um ferðir á heima-
síðu: utivist.is og textavarpi
bls. 616.
Byrjið betra líf með Útivist á
nýju ári!
✝ Hrólfur Ás-mundsson fædd-
ist á Víðivöllum í
Hróbergshreppi í
Strandasýslu 24. júlí
1911. Hann lést á
Droplaugarstöðum
24. desember síðast-
liðinn. Foreldrar
hans voru hjónin Ás-
mundur Kristinn
Magnússon, f. 10.2.
1887, d. 6.10. 1960,
bóndi í Stóru-Hlíð í
Vestur-Húnavatns-
sýslu, og Jósefína
Guðrún Sveinsdóttir,
f. 10.6. 1888, d. 25.12. 1921, hús-
freyja. Ásmundur og Jósefína
áttu sjö börn og komust sex
þeirra upp. Hrólfur var elstur en
hin eru: Ólína, f. 15.6. 1909, dó í
barnæsku; Sesselja, f. 22.10.
1912, búsett í Reykjavík; Magnús,
f. 27.8. 1914, d. 15.10. 1966, úr-
smíðameistari í Reykjavík; Sig-
ríður, f. 11.7. 1916, d. 21.2. 1989,
saumakona í Reykjavík; Grettir,
f. 21.4. 1919, d. 17.2. 2000, sjó-
maður í Reykjavík; Svanlaug, f.
12.7. 1920, d. 7.12. 1978, húsmóð-
ir í Reykjavík.
Hrólfur kvæntist 2.8. 1953
Tryggvinu Ingibjörgu Steinsdótt-
ur, f. 7.4. 1922, húsmóður í
Reykjavík. Foreldrar hennar
voru hjónin Steinn Leó Sveins-
son, f. 17.1. 1886, d.
27.11. 1957, bóndi
og hreppstjóri á
Hrauni á Skaga, og
Guðrún Sigríður
Kristmundsdóttir, f.
12.10. 1892, d. 24.10.
1978, húsfreyja.
Hrólfur og Tryggv-
ina eignuðust þrjú
börn. Þau eru: 1) Ás-
mundur Jósep, f.
23.9. 1954, d. 24.10.
1995, stýrimaður í
Reykjavík, sonur
hans og Ragnheiðar
Fossdal er Hrólfur,
f. 1985. 2) Kristrún, f. 7.12. 1958,
matvælafræðingur í Reykjavík,
dóttir hennar er Hildur Sif, f.
1984. 3) Gestur, f. 22.11. 1962,
félagsfræðingur í Reykjavík.
Hrólfur stundaði nám við Hér-
aðsskólann á Reykjum í Hrúta-
firði 1933–35 og var í kvöldskóla í
Garði í Gullbringusýslu 1936–37,
auk þess sem hann sótti verk-
stjóranámskeið 1945. Hrólfur
vann við vegagerð frá 1927, þá
búsettur á Efra-Núpi í Miðfirði í
Vestur-Húnavatnssýslu, en var
vegaverkstjóri hjá Vegagerð rík-
isins á árunum 1940–86. Hann
var búsettur í Reykjavík frá 1953.
Útför Hrólfs fer fram frá Foss-
vogskirkju í dag og hefst athöfn-
in klukkan 13.30.
Okkur langar með fáeinum orðum
að minnast Hrólfs afa.
Hrólfur var fæddur á Víðivöllum í
Strandasýslu en foreldrar hans
bjuggu í Stóru-Hlíð í Víðidal í Húna-
vatnssýslu. Hrólfur var elstur sjö
systkina. Tíu ára gamall missti hann
móður sína er hún varð úti á jóladag
þegar hún var á ferðalagi á milli
bæja og skyndilega brast á vonsku-
veður. Þessi atburður markaði djúp
spor í barnssálina en faðir Hrólfs
þurfti að skilja hann eftir til að gæta
systkina sinna hjá móður þeirra lát-
inni á meðan faðir hans leitaði hjálp-
ar á næsta bæ. Frá tólf ára aldri
þurfti Hrólfur að sjá um sig sjálfur
og vann hann við ýmis störf á sjó og
landi og kynntist mörgu fólki. Hrólf-
ur átti auðvelt með að umgangast
fólk, var virtur af samstarfsfólki
sínu og heyrðist hann aldrei hall-
mæla nokkrum manni.
Hrólfur vann nánast allan sinn
starfsaldur hjá Vegagerðinni en 16
ára gamall byrjaði hann í vegavinnu
á vorin. Á þeim tíma hafði hann
eignast hest og ljá og um sláttinn fór
hann ríðandi á milli bæja í heima-
sveit sinni og sló fyrir bændur.
Hrólfur var mjög eftirsóttur til
þeirra verka. Hann þótti bæði dug-
legur sláttumaður og laginn við hey-
bindingu. Á veturna var hann tíðum
á vertíð á Suðurnesjum. Frá 1940
var hann verkstjóri hjá Vegagerð-
inni og starfaði þar til ársloka 1986,
þá orðinn 75 ára gamall. Á árunum
1939–41 vann hann m.a. við snjó-
mokstur og sá einnig um að ferja
fólk yfir Holtavörðuheiði. Þá kynnt-
ist hann Tryggvinu, sem vann á hót-
elinu í Fornahvammi, en Hrólfur var
ásamt Páli Sigurðssyni hótelstjóra
annar tveggja bílstjóra sem sáu um
að flytja fólk yfir heiðina. Ástin var
lengi að gerjast með Hrólfi og
Tryggvinu enda var hvorugt þeirra
fyrir að flana að hlutunum. Tryggv-
ina slapp frá Hrólfi í það sinnið en
þegar hún réð sig aftur í Forn-
ahvamm árið 1951 tókust með þeim
ástir sem kulnuðu aldrei.
Hrólfur var mikill mannkosta-
maður. Fólk skynjaði heilindi hans
og heiðarleika og hann var alltaf
tilbúinn að aðstoða náungann þegar
þess gerðist þörf. Hrólfur var alla
tíð félagslyndur meðan hann hélt
heilsu og m.a. spilaði hann lengi
bridge með gömlum sveitungum sín-
um úr Húnavatnssýslu.
Hrólfur og Tryggvina bjuggu öll
sín búskaparár í Blönduhlíð 12 og
þar tóku þau okkur opnum örmum
frá upphafi. Andinn á heimilinu bar
vott um hlýju, ástúð og gagnkvæma
virðingu þeirra hjónanna og hversu
umhugað þeim var um börnin sín og
sína nánustu. Margir komu á heimili
þeirra til að eiga góða stund með
þeim og dvelja þar um lengri eða
skemmri tíma. Hrólfur var eitt sinn
spurður hvort hann væri ekki orðinn
þreyttur á öllum þessum gestagangi
og svaraði þá að bragði: „Nei, ég vil
heldur hafa fleiri en færri við mat-
arborðið á mínu heimili.“ Fjölskyld-
an og heimilið voru honum allt og
hann lagði metnað sinn í að fólkinu
hans liði sem best. Þrátt fyrir að
langvarandi veikindi settu mark sitt
á Hrólf var hann alltaf sama ljúf-
mennið gagnvart okkur og öllum
öðrum sem komu í Blönduhlíðina.
Það var greinilegt að samband
Hrólfs og Tryggvinu var mjög náið
og Tryggvina átti mjög erfitt með að
láta Hrólf frá sér þegar önnur ráð
voru ekki fyrir hendi. Hrólfur naut
þess að Tryggvina kom til hans á
hverjum degi og hann þekkti kon-
una sína allt til hinstu stundar þótt
aðrir hyrfu smátt og smátt í mistur
gleymskunnar eftir því sem sjúk-
dómurinn ágerðist.
Okkur finnst lýsandi dæmi um
samband Hrólfs og Tryggvinu, sem
hélst óbreytt þrátt fyrir veikindin,
að eitt sinn hafði Tryggvina keyrt
hann í hjólastól á kaffihús til að gera
þeim dagamun. Maður á næsta
borði tók eftir þeim og skynjaði
samband þeirra og setti í orð með
eftirfarandi vísu sem hann rétti
Tryggvinu þegar hann stóð upp frá
borðinu:
Það er fögur sjón að sjá
svona ást og blíðu
sem að vinna ekki á
árin löngu og stríðu.
Við erum þakklát fyrir að hafa
kynnst Hrólfi og hversu velkomin
við vorum boðin í fjölskyldu Hrólfs
og Tryggvinu. Staðfesta þeirra í
blíðu og stríðu er einstök.
Við kveðjum Hrólf afa og þó að
vitað hafi verið að hverju dró er
sorgin hjá ömmu þung. Við vonum
að sú vissa að þau munu hittast aft-
ur létti henni sorgina.
Minning Hrólfs Ásmundssonar
mun lifa.
Ragnheiður og Hrólfur.
Hann Hrólfur afi var alltaf mjög
góður við mig.
Mér hefur verið sagt að þegar ég
var lítið vöggubarn hafi hann oftar
en ekki setið og vaggað mér í svefn.
Við sofnuðum stundum bæði en ef
ég bylti mér eða eitthvað heyrðist í
mér þá var höndin óðara komin aft-
ur og byrjuð að vagga. Svo þegar ég
stækkaði og var úti að leika mér
labbaði afi oft framhjá á leið í mat-
vörubúðina. Ég bað hann þá stund-
um að kaupa handa mér Turtlesópal
og hann glotti og sagði: „Já, það
gæti nú alveg verið,“ og svo kom
hann alltaf í bakaleiðinni með ópal
handa mér.
Þegar hann var farinn að verða
veikur sat hann oft við eldhúsborðið
þegar ég kom heim úr skólanum. Ég
settist niður fyrir framan hann og
fékk mér að borða, hann sagði þá:
„Jæja, Hildur litla, ertu nú komin
heim úr skólanum?“ Ég svaraði: „Já,
ég er komin heim úr skólanum.“
Nokkrum mínútum síðar endurtók
hann: „Jæja, ertu nú komin heim úr
skólanum?“ Hann spurði mig oftast
þrisvar sinnum og fór svo að spyrja
um t.d. veðrið eða Gest frænda
minn. Svo kom amma og settist hjá
okkur og fór að leggja kapal, afa
fannst það skemmtilegt og dundaði
sér við að hjálpa ömmu með kap-
alinn og svindlaði stundum aðeins
svona rétt til að hann gengi upp.
Hann kallaði mig alltaf Hildi litlu
og ég varð rosalega móðguð og sagði
t.d.: „Ég er ekkert lítil.“ Hann brosti
þá bara og sagði: „Jæja, Hildur
stóra.“ Hann hélt mikið upp á mig
og amma segir að hann hafi alltaf
verið að spyrja um mig þegar ég var
ekki heima.
Hann var alltaf svo góður,
mamma segir t.d. að hún hafi aldrei
heyrt ömmu og afa rífast. Hann var
heldur aldrei í ósætti við neinn, tal-
aði aldrei illa um fólk og blótaði
aldrei svo amma viti. Já, hann var
góður maður og ég efast ekki um að
margir eigi eftir að sakna hans og
sjá eftir honum.
Hildur Sif Thorarensen.
Mig langar með nokkrum orðum
að minnast móðurbróður míns
Hrólfs Ásmundssonar sem lést á að-
fangadag jóla á Droplaugarstöðum
89 ára að aldri. Aldurinn var orðinn
hár og hann raunar farinn að heilsu
á líkama og sál. Þá er hvíldin kær-
komin. Hrólfur var aðeins tíu ára
þegar móðir hans Jósefína Guðrún
Sveinsdóttir varð úti á jóladag árið
1921. Þá bjuggu foreldrar hans í
Stóru-Hlíð í Víðidal í Vestur-Húna-
vatnssýslu. Þau Ásmundur ætluðu í
heimsókn á næsta bæ, þegar þau
hrepptu aftakaveður, örmagnaðist
Jósefína á leiðinni og bar Ásmundur
hana heim, en þá var hún látin. Þessi
sorglegi atburður hafði mikil áhrif á
líf hans og fjölskyldu. Frá 12 ára
aldri þurfti hann að standa á eigin
fótum og sjá sér farboða. Má segja
að mótlæti æskunnar hafi mótað
styrk og eljusemi dugnaðarforksins
Hrólfs frænda.
Ég vil þakka honum ævilanga
tryggð. Hann var gegnheill maður
og traustur og tranaði sér aldrei
fram. Þá var hann hagsýnn og
nægjusamur. Fyrstu minningar
mínar um Hrólf eru tengdar sveit-
inni, þau góðu ár þegar hann var
verkstjóri í vegagerðinni fyrir norð-
an, aðallega í Fljótunum, einnig í
Siglufjarðarskarði og norður í Ólafs-
firði. Ásmundur afi var flokksstjóri
hjá honum og móðir mín ráðskona í
átta sumur, eða þar til hann festi ráð
sitt og hans góða kona Tryggvina
tók við starfinu. Sömu mennirnir
voru í vinnu hjá honum árum saman,
enda leið öllum vel hjá Hrólfi, því
hann var óvenju dagfarsprúður
maður. Ég bar ómælda virðingu fyr-
ir honum og hlýddi honum í einu og
öllu, er ég sem barn fylgdi móður
minni í sveitina.
Hjónaband Hrólfs og Tryggvinu
var einstaklega gott. Gagnkvæm ást
og virðing einkenndi þeirra sambúð
alla tíð. Heimili þeirra stóð öllum op-
ið og hjá þeim bjó afi minn síðustu
æviárin sín. Þá reyndust þau einnig
Gretti bróður Hrólfs mjög vel, en
hann var einhleypur og barnlaus og
lést í febrúar s.l. Árið 1995 varð fjöl-
skyldan fyrir þeirri sáru lífsreynslu
að elsta barnið þeirra Ásmundur
lést eftir að hafa háð hetjulega bar-
áttu við illvígan sjúkdóm.
Hrólfur reyndist móður minni
einstaklega vel alla tíð. Hann hjálp-
aði henni verulega við að koma und-
ir sig fótunum, meðal annars við
fyrstu íbúðarkaup. Fyrir slíkt er
vert að þakka. En þannig var Hrólf-
ur – drengskapur og hjálpsemi var
hans aðall. Ég kveð elskulegan
frænda og þakka honum samfylgd-
ina og bið honum Guðs blessunar.
Auður Aradóttir.
Skagafjörður baðaður sólskini að
morgni júnídags 1948. Ég er kominn
um langan veg norður yfir heiðar til
móts við framtíðina. Á bökkum
Höfðaár eru búðir vegagerðar-
manna, nokkur reisuleg tjöld í
beinni, snyrtilegri röð ásamt birgða-
og mötuneytisskúr. Hingað er för
minni heitið til sumarlangrar vinnu
við vegagerð.
Er við rennum í hlað, kemur mað-
ur á fertugsaldri til móts við okkur,
ljós yfirlitum, með eilítið vaggandi
göngulag og réttir mér höndina,
með bros á vör, kynnir sig og býður
mig velkominn. Framkoma hans er
innileg og vekur strax traust mitt.
Hann býður mér að ganga í mat-
skálann og kynnir mig fyrir ráðs-
konunni, Sigríði, systur hans, og
Auði, barni hennar. Hann hafi hugs-
að sér að ég yrði hjálparmaður
hennar hálfan daginn, en gengi síð-
an til vegagerðar hinn hluta dagsins
og yrði á tippnum með föður hans,
það er að dreifa og jafna úr ofaní-
burðinum. Þetta leist mér vel á og
samþykkti orðalaust. Frá upphafi og
í sex sumur samfellt reyndist hann
mér slíkur öðlingur, að lengi yrði
leitað samanburðar. Vandaðri og
einlægari manni var leitun að. Hóg-
vær og hæglát framkoma hans vakti
virðingu og velvild og skapaði ein-
dæma vinnufúsan hóp og vandaðri
vinnubrögð en víða var að sjá. Skip-
anir gaf hann aldrei, en lét í ljós vilja
sinn með þeim hætti, að hópurinn
taldi sjálfsagðan hlut að framkvæma
orðalaust.
Trúmennska Hrólfs við starfið og
sína yfirmenn var mikil og öllu
vandlega til skila haldið. Bókhaldið
unnið af natni og vandvirkni. Allt
var unnið með skriffærum og forn-
legum handsnúnum reiknirokk. Vill-
ur voru engar, því kynntist ég, þeg-
ar hann gerði mig að aðstoðarmanni
sínum við launaútreikninga og út-
borganir. Til vegagerðar var úthlut-
að eyrnamerktum fjárhæðum til ein-
stakra verkefna, viðhalds og
nýbygginga einstakra spotta , ræsa
og brúa og varð að vanda til þess að
hvergi væri farið fram úr áætlun. Á
þessum tíma fóru launataxtar eftir
samningum verkalýðsfélaga á hverj-
um stað, þannig að einn taxti var á
Hofsóssvæði, annar á Fljótasvæði
og þriðji á Ólafsfjarðarsvæði, en
hæstur var hann á Siglufjarðar-
svæði. Taxtar vörubifreiða réðust
auk þess af burðargetu hvers öku-
tækis. Fyrstu árin var handmokað á
bílana og einnig var tippað með
handafli.
Betri skóla geta ungir menn ekki
fengið en að taka þátt í að byggja
upp mannvirki og verðmæti undir
stjórn reynslumikilla manna, sem af
einlægni og alúð leggja sig fram um
að gera ávallt betur í dag en í gær
og hafa smitandi áhrif á samstarfs-
menn til sömu áttar. Ekkert verk
svo lítilfjörlegt, að ekki mætti leggja
sig fram og vanda til vinnunnar eins
og um meiriháttar verk væri að
tefla. Hrólfi var mikið kappsmál að
halda fæðiskostnaði niðri. Með út-
sjónarsemi í innkaupum og húsmóð-
urlegri umsjón ráðskonunnar náðist
það markmið, að fyrir dagsfæðið í
mötuneytinu þurfti starfsmaður
ekki að greiða nema tæplega einnar
dagvinnustundar laun.
Það urðu litlar mannabreytingar
frá ári til árs, utan skiptingar milli
verkalýðssvæða, eins og þá var um
samið. Kjarninn var hinn sami öll
árin og undi vel undir stjórn Hrólfs
og við viðurværi matráðskonunnar,
sem af snilld sinni bjó okkur heima-
gerðan mat og bakaði öll brauð og
kökur fyrir vinnuflokkinn. Í minn-
ingu minni eru sumrin mín í Skaga-
firði á skólaárunum einskonar æv-
intýr í huga mínum. Heiðríkja þar
sem birta og gleði réðu ríkjum í
samstilltum vinahóp, þar sem aldur
var afstæður og manngildið eitt
metið. Hrólfi þakka ég leiðsögn og
samvinnu jafningjans, við unga sem
aldna, á löngum og drjúgum starfs-
ferli og þau fræ sem honum tókst að
koma fyrir í misjöfnum jarðvegi.
Gott er þreyttum að hvílast og
fylgja honum góðar óskir um heim-
komu til betri heima. Eiginkonu og
börnum hans sendum við kveðjur og
vottum virðingu góðum, gengnum
manni.
Hreinn Bergsveinsson
og fjölskylda.
Hrólfur Ásmundsson er allur, í
hárri elli. Ég kynntist honum sem
ungum manni, er hann var vega-
verkstjóri í Hrútafirði og sá um að
Holtavörðuheiðin væri fær. Þar
unnu hann og menn hans þarft verk,
eins og jafnan fyrr og síðar. Hrólfur
hélt til með menn sína á Þórodds-
stöðum. Síðar vann ég hjá honum
norður í Fljótum 1942, en það var
stutt, vegna þess að haust var komið
og erfitt að standa að vegagerð.
Haustið 1956, er ég var skólastjóri á
Sólgörðum í Fljótum, byggði vega-
vinnuflokkur Hrólfs brú yfir
Brunná, þar skammt frá. Ráðskona
vinnuflokksins var kona Hrólfs, hún
Tryggvina Ingibjörg Steinsdóttir
frá Hrauni á Skaga í Skefilsstaða-
hreppi. Við hjónin bjuggum á efri
hæð hússins, en vinnuflokkurinn á
neðri byggðinni. Ég man vel, að þá
áttu þau hjón ungan son, og sonur
okkar á svipuðum aldri varð leik-
félagi hans. Gott samkomulag var
við þetta fólk og allt í besta lagi.
Hrólfur var þá á miðjum aldri, eða
um hálffimmtugt, nýlega kvæntur
og að vissu leyti að byrja lífið. Hann
reyndist traustur maður og farsæll í
störfum sínum. Ég held að allir, sem
með honum unnu, en þeir voru
margir, beri honum vel söguna. Þar
á meðal ég.
Fari hann í friði, friður guðs hann
blessi. Aðstandendum votta ég sam-
úð við fráfall hans.
Auðunn Bragi Sveinsson.
HRÓLFUR
ÁSMUNDSSON