Morgunblaðið - 04.01.2001, Blaðsíða 43

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 4. JANÚAR 2001 43
Sími 562 0200
Erfisdrykkjur
ÚTFARARSTOFA ÍSLANDS
Sjáum um alla þá þætti sem hafa ber í huga
er andlát verður
Útfararstofa Íslands, Suðurhlíð 35, Fossvogi.
Sími 581 3300. Þjónusta allan sólarhringinn.
www.utfararstofa.ehf.is
Útfararstjórar okkar búa yfir áratuga reynslu af störfum við
útfararþjónustu.
Sjáum um útfarir á allri landsbyggðinni.
Sverrir
Olsen
útfararstjóri.
Sverrir
Einarsson
útfararstjóri,
sími 896 8242
Baldur
Frederiksen
útfararstjóri,
sími 895 9199
Þegar annar undir-
ritaðra hringdi til móð-
ur okkar til að spyrja
hvort hann ætti að taka
hana með í skötuveislu
sagðist hún ekki vera
upplögð. Henni höfðu
einmitt borist þau sviplegu tíðindi að
Raggi hefði látist í bílslysi um morg-
uninn. Annað skarð var höggvið í
stóran frændsystkinahóp Hálsbæj-
anna.
Eftir að Raggi eins og við kölluð-
um hann gjarnan hóf störf hjá Höldi
á Akureyri við að sækja Morgunblað-
ið suður og færa Norðlendingum
reglulega að morgni töluðum við um
hversu hugaður hann væri að aka
þessa leið í öllum veðrum að nætur-
lagi. Hann var hetja vegarins og stóð
sig með afbrigðum vel í því starfi og
sannaði þar hvar styrkur hans lá.
Hugrekki hans og elja komu skýrt
fram í þessu starfi.
Bernska okkar og Ragga lá saman
á Hálsbæjunum og vorum við sem
bræður á þeim tíma og fram eftir
aldri þó að fundum hafi fækkað með
árunum og fennt yfir margar minn-
inganna. Við minnumst þó margra
skemmtilegra stunda og uppátækja.
Efst í huga okkar eru bílaleikirnir í
skriðunni ofan við bæina þar sem
lagðir voru vegir og byggð hús. Veg-
urinn lá í Eyjafjörð og voru farnar
margar ímyndaðar ferðir á milli
Reykjavíkur og Akureyrar. Haldið
var uppi áætlunarferðum og farið
með vörur ýmist með hjólkopp í
höndum sem stýri eða dreginn
heimasmíðaður bíll sem Karl faðir
Ragga smíðaði. Leikirnir voru eftir-
líking af þeirri bílaumferð sem fór
hjá túni á Hálsbæjunum á degi hverj-
um, ýmist á norðurleið eða suðurleið.
Við minnumst þess að í margt var
RAGNAR
KARLSSON
✝ Ragnar Karlssonfæddist á Hálsi í
Kjós 24. maí 1953.
Hann lést af slysför-
um 19. desember síð-
astliðinn og fór útför
hans fram frá Gler-
árkirkju á Akureyri
3. janúar.
spáð og mikið spekúler-
að. Á björtum og stillt-
um vetrarkvöldum var
tíðum legið á bakinu í
mjúkum snjónum og
horft spurnaraugum í
stjörnurnar. Englar
mótaðir í snjóinn, en
fátt var um svör við
spurningum um upp-
runa sköpunarverksins
og tilgang lífsins. Nú
hefur Raggi fengið svar
við þeirri spurningu
sem við öll spyrjum. Við
trúum því að hann hafi
ekki orðið fyrir von-
brigðum. Hann hefur fengið nýtt
hlutverk á leiksviði lífsins. Við biðj-
um algóðan Guð um að blessa Ragga
á nýrri vegferð.
Glaðlyndi, eljusemi, greiðasemi og
frjótt hugmyndaflug Ragga voru
hans aðalsmerki í leik og starfi. Hann
var fljótur að hugsa og því úrræða-
góður ef kæmi eitthvað upp á eins og
stundum gerist meðal barna í leik.
Hann var fús að taka á sig sökina
jafnvel þó hann ætti hana ekki. Hon-
um var því gjarnan kennt um hluti
sem hann átti ekki neina sök á. Slíkir
menn eru oftar en ekki misskildir.
Hann kvartaði ekki yfir því heldur
hélt sínu striki og bar byrðar annarra
í hljóði.
Eftir siglingar í öllum veðrum á
lífsins ólgusjó var sem Raggi hefði
fundið fjöl sína og lifði í sátt við sinn
innri mann og aðra þegar hann flutti
til Akureyrar og settist þar að í faðmi
eftirlifandi eiginkonu og fjölskyldu.
Skyndilegt fráfall Ragga snertir
okkur öll mjög djúpt sem ólumst upp
saman sem ein stór fjölskylda. Margt
liggur ósagt og ógert. Það kennir
okkur að bíða ekki til morguns með
það sem við gætum gert í dag.
Það bar aldrei nokkurn skugga á
samskipti okkar Ragga og fyrir það
þökkum við og gleðjumst yfir um leið
og við vottum fjölskyldu hans, eig-
inkonu, börnum, barnabörnum, móð-
ur, systkinum og fjölskyldum þeirra
okkar dýpstu samúð.
Ólafur Oddsson og
Kristján Oddsson.
skemmtilegt að eiga við hann orð-
ræðu. Og hann lék m.a. þokkalega
bæði á píanó og orgel. Þegar dóttir
mín, Dagmar, var skírð sumarið
1967 lék hann undir við þá athöfn á
orgel Stórólfshvolskirkju. Sem bor-
inn og barnfæddur Reykvíkingur
hafði hann með skólanámi tekið
virkan þátt í íþróttum. Þar var hann
jafnvígur á líkamlega og andlega
sviðinu. Lék knattspyrnu með
meistaraflokki Víkings og tefldi í
meistaraflokki Taflfélags Reykja-
víkur. Var hann formaður í því félagi
þegar hann réðst til sýslumanns-
starfa austur fyrir fjall. Lifði enn í
þeim glæðum þegar ég var á skrif-
stofunni hjá honum, því að hann átti
til að bjóða mér í skák eftir vinnu-
tímann.
Á síðari hluta ævi sinnar lagði
hann talsverða rækt við frönsku og
franska menningu. Var eins og hann
fyndi til einhvers skyldleika með
þeirri þjóð. Sérstaklega minnist ég
þess, að de Gaulle var í miklum met-
um hjá honum. Frakkar sáu og sér-
staka ástæðu til að sæma hann heið-
ursmerki sínu á árinu 1966 þegar
hann var gerður að Chevalier de
ĺOrdre National du Mérite.
Á skilnaðarstundu votta ég eftir-
lifandi eiginkonu Björns, Ragnheiði
Jónsdóttur, og börnunum innilega
samúð.
Sigurður Gizurarson.
Haustið 1975 hóf ég störf sem lög-
lærður fulltrúi hjá sýslumanninum í
Rangárvallasýslu, Birni Fr. Björns-
syni. Ég kynnist honum þá vel í
nánu samstarfi, sem stóð í rúm tvö
ár eða þar til hann lét af störfum
sem sýslumaður í árslok 1977. Þau
góðu kynni sem þá urðu við hann og
konu hans Ragnheiði Jónsdóttur
hafa haldist eftir það.
Þegar Björn lét af störfum hafði
hann verið sýslumaður í Rangár-
vallasýslu í rúm 40 ár, en jafnframt
því starfi hafði hann setið 18 ár á Al-
þingi. Embættisfærsla öll á sýslu-
skrifstofunni var til fyrirmyndar og
þar var allt aðgengilegt. Ljóst var að
embættið var vel rekið, þar hafði
verið haldið um stjórnvölinn af
röggsemi og festu um áratugaskeið.
Strax í upphafi starfs míns var mér
gert að axla ábyrgð sem settur
sýslumaður um mánaðarskeið, þar
sem Björn sýslumaður var fulltrúi í
sendinefnd Íslands á allsherjarþingi
Sameinuðu þjóðanna þá um haustið.
Það kom sér þá vel hversu góður
andi ríkti á sýsluskrifstofunni og
meðal starfsfólks þar og gott var að
hafa þar í fyrirsvari öndvegishjónin
Pálma Eyjólfsson og Margréti Ís-
leifsdóttur, sem þekktu allt og alla í
héraði og kunnu á öllu góð skil. Sá
tími sem við Björn störfuðum saman
var fyrir mér bæði ánægjulegur og
lærdómsríkur og er ég þakklátur
fyrir að hafa verið honum samskipa
síðustu tvö árin sem hann gegndi
sýslumannsstarfinu.
Auk sýslumannsstarfa og þing-
starfa gegndi Björn Fr. Björnsson
fjölmörgum félags- og trúnaðar-
störfum og átti drjúgan hlut að ýms-
um framfaramálum í Rangárþingi.
Verða þau ekki rakin hér. Þá sat
Björn í stjórn Sýslumannafélags Ís-
lands og Dómarafélags Íslands og
gegndi þar einnig formennsku um
skeið. Hann var heiðursfélagi í þeim
félögum báðum. Þá sat Björn í rétt-
arfarsnefnd 1972–1980.
Eftir að ég hóf störf í Borgardómi
1982 fór ég stundum að loknum
vinnudegi í heimsókn til þeirra
Björns og Ragnheiðar á Hávallagöt-
una. Björn var jafnan skrafhreifinn
og hress heim að sækja. Hann vildi
frétta af mönnum og málefnum af
vettvangi dómsmála og ræða það
sem hæst bar í þjóðmálum hverju
sinni. Einnig bar fótbolta stundum á
góma, enda var Björn kunnur knatt-
spyrnumaður frá fyrri árum sem
leikmaður með meistaraflokki Vík-
ings. Var Björn þar vel með á nót-
unum.
Björn Fr. Björnsson sýslumaður
átti að baki langan og farsælan emb-
ættisferil. Þegar hann var settur
sýslumaður í Árnessýslu 1936 til
1937 var það hans fyrsta embætt-
isverk að flytja embættið frá Eyr-
arbakka að Selfossi, þar sem fram-
tíðarstaðsetning þess varð. Þegar
Björn tók við embætti sýslumanns í
Rangárvallasýslu var embættið
staðsett í Gunnarsholti. Var það
töluvert úr alfaraleið.
Björn taldi þá staðsetningu sýslu-
skrifstofunnar mjög óhentuga og
óskaði þegar í stað eftir flutningi
embættisins þaðan. Lagði hann til
að sýsluskrifstofan yrði flutt á
Hvolsvöll, sem var miðsvæðis og
upprennandi verslunarstaður. Var
það samþykkt af dómsmálaráðherra
og hefur Björn sjálfur sagt að hann
hafi flutt embættið á öðrum degi á
Hvolsvöll og þar hefur sýsluskrif-
stofa Rangárvallasýslu verið stað-
sett síðan.
Löngum ævidegi Björns Fr.
Björnssonar er nú lokið. Blessuð sé
minning hans. Ég votta Ragnheiði,
eftirlifandi eiginkonu hans, börnum
og öllum aðstandendum samúð
mína.
Eggert Óskarsson.
Björn Friðgeir var orðinn með
elstu eftirlifandi lögfræðingum
landsins. Hann nam öll sín lögvísindi
í Alþingishúsinu, þar sem um þrjá
áratugi var aðsetur Háskóla Ís-
lands. Þröngt hefur vafalaust verið
setinn bekkurinn þar, því að Háskóli
Íslands hafði aðeins neðstu hæðina
til umráða. Þar á móti kom að vísu
að tala stúdenta var ekki nema brot
af því sem nú er. Lengi var aðeins
um fjórar námsleiðir að ræða í hin-
um unga háskóla. Björn valdi lög-
fræðina og lauk prófi aðeins 24 ára
að aldri. Hann ólst upp í Reykjavík
og sat þar af leiðandi að vissu leyti
við kjötkatlana, hvað menntun varð-
aði. Hann var settur sýslumaður í
Rangárvallasýslu, að því er dóms-
mál snerti, aðeins tæplega 26 ára.
Það var óvenjulegt þá en ennþá
sjaldgæfara nú. Björn var settur
sýslumaður í Árnessýslu um tæp-
lega ársskeið 1936 til 1937, en fljót-
lega eftir það var hann settur sýslu-
maður í Rangárvallasýslu og
skipaður í embættið ári síðar. Hann
var um fjóra áratugi yfirvald í þess-
ari blómlegu sýslu. En ekki nóg með
það. Hann var þingmaður Rang-
æinga á sumarþinginu 1942, en Suð-
urlandskjördæmis frá 1959 til 1974.
Sat þess vegna æði mörg þing.
Gegnir raunar furðu að hann skyldi
geta gegnt þessum tveimur störfum
jafn lengi samtímis og raun var á.
Mér er hins vegar kunnugt um að
hann átti á heimaslóð góðan aðstoð-
armann, hann Pálma Eyjólfsson.
Hér er ekki tóm til að gera grein
fyrir embættisstörfum Björns sýslu-
manns; það gera aðrir betur en ég.
En það eru hin persónulegu kynni,
sem mig langar að gera örlitla grein
fyrir, en þau vöruðu um hálfan ann-
an áratug, meðan ég var skólastjóri í
Þykkvabæ. Tvisvar á ári kom sýslu-
maður til að þinga, ásamt Pálma
fulltrúa sínum, og fékk þá inni í skól-
anum hjá mér, sem raunar var einn-
ig þinghús. Þetta voru góðir gestir
og fannst mér jafnan ágæt tilbreyt-
ing að hitta þá. Oft röbbuðum við
Björn saman í bókaherbergi skólans
eftir að störfum hans var lokið á
þessum stað. Fann ég þá glöggt
hversu bókelskur maður hann var
og komst að því að hann vildi gjarn-
an geta sinnt bóklestri meir en hann
gerði sökum starfs síns.
Þegar Björn varð sextugur, 18.
september 1969, var haldið veglegt
hóf á Hvoli á Hvolsvelli. Var þá því
um leið fagnað, að sonur Björns og
Ragnheiðar, konu hans, var skírður
nafni föðurins. Vakti það mikinn
fögnuð gesta. Björn var vinsælt yf-
irvald. Hann var léttur í lund, tónvís
og söngvinn. Margar ræður voru að
vonum fluttar. Ég las ljóð þá nýort,
sem birtist í Íslendingaþáttum Tím-
ans og geymist þar.
Þegar Björn hætti störfum sem
sýslumaður, árið 1978, var hóf mikið
haldið á Hvoli og mannmargt, enda
sagði ég þá í upphafi ljóðs, er ég
flutti þar:
Að Hvoli safnast sægur manns
um sumarmálabil.
Og það er alveg öruggt mál,
að eitthvað stendur til.
Í bestu flíkum birtist þjóð
úr byggðunum í kring,
en Hvolinn sveipar kvöldsins húm,
– og kyrrð um Rangárþing.
Undir lok samkomunnar hélt
sýslumaður ræðu, sem verður áreið-
anlega mörgum minnisstæð, er
þarna var staddur. Hann sagðist
hafa á sínum langa embættisferli
farið eftir málshættinum gamla, að
mögur sátt væri betri en mikill dóm-
ur. Og víst er, að góður friður mun
hafa verið í Rangárþingi, meðan
Björn Friðgeir réð þar sem yfirvald
laga og réttar.
Ungur var Björn nýtur knatt-
spyrnumaður, enda vék ég að því í
ljóðinu á þessa leið:
Af Birni sögur fóru fyrr,
þá fótboltanum sparn
í liði Víkings langa stund,
og löngum ærslagjarn.
En bak við glettni garps og fjör
bjó göfug sóknarþrá,
sem hefur líka honum enst,
þótt hafi bjátað á.
Vel mundi Björn Friðgeir þessi
ljóð, sem ég flutti honum í fyrr-
greind tvö skipti. Og eitt sinn, er ég
heimsótti þau hjón, rétti hann mér
tvær vænar bækur áritaðar, „með
þökk og virðingu“ frá þeim hjónum:
Blaðagreinar eftir Jón Sigurðsson
forseta, í útgáfu Sverris Kristjáns-
sonar. Mér þykir vænt um þessar
bækur, ekki síst vegna þess að þær
eru gjöf til mín frá góðum og traust-
um vinum. Nú er Björn kvaddur
með þökk og virðingu þeirra, er hon-
um kynntust, en þeir voru margir.
Auðunn Bragi Sveinsson,
fyrrum skólastjóri.
Kveðja frá
Knattspyrnufélaginu Víkingi
Með Birni Fr. Björnssyni er
genginn einn elsti félagi Víkings.
Björn Fr. Björnsson var á árun-
um 1922 til 1933 liðsmaður í keppn-
isliðum félagsins í yngri aldurflokk-
um og í meistaraflokki. Þá sat Björn
um skeið í stjórn Víkings og vann að
þjálfun fyrir félagið á þessum árum.
Björn sinnti á starfsævi sinni ann-
asömum og ábyrgðarmiklum störf-
um bæði sem alþingismaður og
sýslumaður og átti því ekki kost á að
taka beinan þátt í starfsemi félags-
ins, en sýndi alla tíð mikinn áhuga á
vexti þess og viðgangi, sem sýndi sig
í margvíslegum stuðningi og hvatn-
ingu. Fyrir störf sín og stuðning var
Björn sæmdur gullmerki félagsins.
Birni þökkum við samfylgdina og
stöðuga tiltrú og traust um áratuga
skeið.
Víkingar senda eiginkonu hans og
fjölskyldu innilegar samúðarkveðj-
ur.
Þór Símon Ragnarsson.
Handrit afmælis- og minningargreina skulu vera vel frá gengin, vélrituð eða tölvusett. Sé
handrit tölvusett er æskilegt, að disklingur fylgi útprentuninni. Senda má greinar til blaðsins
í bréfsíma 569 1115, eða á netfang þess (minning@mbl.is). Nauðsynlegt er, að símanúmer höf-
undar/sendanda fylgi. Nánari upplýsingar má lesa á heimasíðum. Það eru vinsamleg tilmæli
að lengd greina fari ekki yfir eina örk A-4 miðað við meðallínubil og hæfilega línulengd — eða
2.200slög. Höfundar eru beðnir að hafa skírnarnöfn sín en ekki stuttnefni undir greinunum.
ÆSKILEGT er að minning-
argreinum fylgi á sérblaði
upplýsingar um hvar og hve-
nær sá, sem fjallað er um, er
fæddur, hvar og hvenær dá-
inn, um foreldra hans, systk-
ini, maka og börn, skólagöngu
og störf og loks hvaðan útför
hans fer fram. Ætlast er til að
þessar upplýsingar komi að-
eins fram í formálanum, sem
er feitletraður, en ekki í
greinunum sjálfum.
Formáli
minning-
argreina