Morgunblaðið - 12.01.2001, Blaðsíða 1

9. TBL. 89. ÁRG. FÖSTUDAGUR 12. JANÚAR 2001 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
STOFNAÐ 1913
MORGUNBLAÐIÐ 12. JANÚAR 2001
EFTIR tíðindaleysi síðustu daga
jukust líkur á samkomulagi í Mið-
Austurlöndum í gær. Ísraelskir og
palestínskir embættismenn greindu
frá því síðdegis í gær að fundur
háttsettra samningamanna stæði til
í gærkvöldi. Shlomo Ben-Ami, utan-
ríkisráðherra Ísrael, batt óvæntan
enda á heimsókn sína í Frakklandi
og sneri aftur til Ísraels, að sögn
ísraelska útvarpsins var það vegna
mikilvægrar og óvæntrar þróunar í
friðarumleitunum.
Að sögn palestínskra embættis-
manna var ætlunin að Ben-Ami,
ísraelski samningamaðurinn Gilead
Sher og jafnvel Shimon Peres,
handhafi friðarverðlauna Nóbels og
fyrrverandi forsætisráðherra,
myndu í gærkvöldi hitta palestínsku
samningamennina Saeb Erekat og
Yasser Abed Rabbo til viðræðna um
ramma friðarsamkomulagsins. Ben-
Ami aflýsti fundi með utanríkisráð-
herra Bandaríkjanna, Madeleine Al-
bright, í París til að vera á fund-
inum.
Slakað á öryggisgæslu
Margir hafa lýst efasemdum um
að hægt verði að þoka friðarumleit-
unum af stað á ný fyrr en forseta-
skipti verða í Bandaríkjunum 20.
janúar en þá tekur George W. Bush
við af Bill Clinton. En Ísraelsstjórn
segist ekki útiloka að árangur náist
fyrr.
„Við höldum áfram að reyna að
draga úr ofbeldi og skilgreina
ramma sem hugsanlega mun opna
leið fyrir áframhaldandi friðarvið-
ræður í embættistíð Clintons,“ var
haft eftir starfsmanni Ehuds Bar-
aks, forsætisráðherra Ísraels.
Ísraelar drógu úr öryggisgæslu
sums staðar á svæðum Palestínu-
manna á Gaza-svæðinu og Vestur-
bakkanum í gærdag. Vegir í grennd
við Netzarim, landnemabyggð gyð-
inga á Gaza-svæðinu, voru opnaðir á
ný. Palestínskir og ísraelskir liðsfor-
ingjar fylgdust með er vegartálmar
voru fjarlægðir og tókust í hendur
er því var lokið. Gæslu herliðs Ísra-
ela var einnig aflétt í bæjunum
Qalqilya og Jenin á Vesturbakkan-
um. Ísraelar opnuðu einnig Gaza-
flugvöll á nýjan leik og leyfðu ferðir
frá Gaza til Egyptalands og af Vest-
urbakkanum til Jórdaníu.
Að sögn palestínsks embættis-
manns, sem ekki vildi láta nafns síns
getið, er Dennis Ross, aðalsamn-
ingamaður Bandaríkjanna, væntan-
legur til Mið-Austurlanda þegar
samningamenn Ísraela og Palest-
ínumanna hafa lagt fram tillögur
sínar. Enn ber mikið á milli fylking-
anna í málefnum palestínskra flótta-
manna og varðandi yfirráð yfir helg-
um stöðum í Jerúsalem.
Rúmir þrír mánuðir eru nú liðnir
síðan átökin milli Ísraela og Palest-
ínumanna hófust og hefur á fjórða
hundrað manns látist í átökunum,
flestir Palestínumenn. Friðarvið-
ræður deiluaðila fóru út um þúfur
síðasta sumar en Clinton Banda-
ríkjaforseta er mikið í mun að sam-
komulag náist áður en hann lætur af
embætti.
Hins vegar er ekki fullvíst hver
verða örlög friðarsamkomulags ná-
ist saman með fylkingunum. Kosið
verður í Ísrael 6. febrúar og benda
kannanir til að Ariel Sharon, leiðtogi
Likud-bandalagsins, sigri Barak.
Sharon er mótfallinn þeim mála-
miðlunartillögum sem nú er rætt
um.
Skriður kominn á friðarsamninga Ísraela og Palestínumanna
AP
Palestínskur lögreglumaður hleypir löndum sínum í gegnum vegtálma
Ísraela við eina af landnemabyggðum gyðinga, Netzarim, á Gazasvæð-
inu. Aftar er ísraelskur hermaður í brynvörðum vagni sínum.
Viðræður
hafnar á ný
Netzarim, Jerúsalem. AP, Reuters.

Friður meginstefið/24
JIRI Hodac, umdeildur yfirmaður
tékkneska ríkissjónvarpsins, sagði af
sér í gær af heilsufarsástæðum, að því
er ríkisútvarp landsins greindi frá.
Útnefning Hodacs í embætti sjón-
varpsstjóra 20. desember sl. olli gíf-
urlegum mótmælum hjá fréttamönn-
um sem sögðu hann í of miklum
tengslum við flokk fyrrverandi for-
sætisráðherra, Vaclavs Klaus.
Alþjóðasamband blaðamanna fagn-
aði í gær niðurstöðum baráttu tékk-
nesku fréttamannanna og sagði að
um væri að ræða sigur yfir stjórn-
málamönnum sem reyndu að grafa
undan ritstjórnarfrelsi þeirra.
Tilkynningin um afsögnina barst
nokkrum klukkustundum áður en
fjöldamótmæli til stuðnings frétta-
mönnum hófust í Prag. Um 50.000
manns komu þar saman. „Við viljum
sjálfstætt sjónvarp,“ var hrópað.
Vaclav Marhoul, sem skipulagt hefur
mótmælafundina undanfarnar vikur,
sagði að afsögn Hodacs dygði ekki og
uppfylla yrði allar kröfur frétta-
manna. Þeir heimta að nánustu sam-
starfsmenn Hodacs og opinber sjón-
varpsnefnd sem réð hann verði rekin.
Hodac sagði af sér nokkrum stund-
um eftir að tveir liðsmenn nefndar-
innar sögðu af sér til að mótmæla því
að nefndin skyldi ekki fara að kröfu
þingsins um að reka sjónvarpsstjór-
ann. Búist er við að á þingfundi í dag
verði nefndinni vikið frá störfum.
Sjónvarps-
stjóri
gefst upp
Prag. AFP, AP.

Ný flauelsbylting/25
BILJANA Plavsic, fyrrverandi for-
seti lýðveldis Bosníu-Serba, lýsti sig
í gær saklausa af ákærum stríðs-
glæpadómstóls Sameinuðu þjóð-
anna. Plavsic kom fyrir réttinn í Ha-
ag í fyrsta sinn í gær en hún er meðal
annars ákærð fyrir að bera ábyrgð á
þjóðarmorði og stríðsglæpum gegn
múslimum og Króötum í Bosníu í
upphafi Bosníustríðsins.
Plavsic gaf sig sjálfviljug fram við
dómstólinn á þriðjudag og hafa ýms-
ir leitt getum að því að hún hafi sam-
ið um að fá mildari refsingu gegn því
að bera vitni gegn öðrum forystu-
mönnum Serba í Bosníustríðinu.
Carla del Ponte, aðalsaksóknari
dómstólsins, neitar því þó staðfast-
lega. Plavsic var náinn samstarfs-
maður Radovans Karadzic, leiðtoga
Bosníu-Serba í stríðinu, en sneri síð-
an við honum baki.
Stríðsglæpa-
dómstóll SÞ
Plavsic
segist vera
saklaus
Haag. AFP, AP.

Járnfrúin/24
♦ ♦ ♦
LUCIEN Bouchard sagði af
sér embætti forsætisráðherra
Quebec-ríkis í Kanada í gær.
Sagði hann að sér hefði mistek-
ist að leiða Quebec til sjálfstæð-
is og tæki nú afleiðingunum en
ákafir sjálfstæðissinnar hafa
gagnrýnt Bouchard fyrir linku.
Bouchard er 62 ára og hefur
farið fyrir flokknum Parti Que-
becois sem vill efla hag
frönskumælandi íbúa en þeir
eru rúmur helmingur íbúanna.
Litlu munaði að kjósendur í
ríkinu samþykktu að lýst yrði
yfir sjálfstæði frá Kanada í
þjóðaratkvæði 1995.
Brian Tobin, sem er ráð-
herra iðnaðarmála í Kanada-
stjórn, sagðist álíta að afsögn
Bouchards ætti rætur í minnk-
andi fylgi Quebec-manna við
sjálfstæði.
Bouchard
segir af sér
Quebec. AP.
Quebec-ríki
GEORGE W. Bush tilnefndi í gær
Elaine Chao í stað Lindu Chavez í
embætti ráðherra atvinnumála í
væntanlegri ríkisstjórn sem tekur við
20. janúar. Chao var áður yfirmaður
Friðarsveitanna en er nú starfsmað-
ur hjá Heritage Foundation, stofnun
er sinnir stefnumótun fyrir hægri-
menn. Hún er eiginkona repúblik-
anaþingmannsins Mitch McConnells.
Er Bush skýrði frá tilnefningunni í
gær sagði Chao að hún myndi leggja
sig fram um að hlú að „mikilvægustu
auðlind“ Bandaríkjanna; vinnandi
fólki.
Chao er dóttir innflytjenda frá Ta-
ívan og fluttist með þeim til Banda-
ríkjanna er hún var átta ára gömul.
Chavez dró sig í hlé á þriðjudag
vegna ásakana um að hún hefði brot-
ið lög með því að ráða ólöglegan inn-
flytjanda í vinnu á heimili sínu.
Einnig skýrði Bush frá því að Ro-
bert Zoellick, sem gegndi á sínum
tíma mikilvægum ráðuneytisstörfum
í tíð fyrri ríkisstjórna repúblikana,
myndi verða viðskiptafulltrúi og mun
hann hafa vægi ráðherra. Zoellick
mun því stjórna samningaviðræðum
á vettvangi Heimsviðskiptastofnun-
arinnar, WTO. Hann er náinn sam-
starfsmaður James Bakers er var
fjármálaráðherra og síðar utanríkis-
ráðherra í stjórnartíð George Bush,
föður væntanlegs forseta.
Zoellick hét því í gær að vinna að
eflingu frjálsra viðskipta og myndi
hann í þeim efnum frá upphafi leita
samstarfs á þingi við jafnt repúblik-
ana sem demókrata.
Dóttir innflytjenda frá Taívan tilnefnd í stað Chavez
Chao tekur við atvinnu-
málum í stjórn Bush
Reuters
Elaine Chao á fundi með George
W. Bush, verðandi forseta, í gær
er skýrt var frá tilnefningu
hennar í ráðherraembætti.
Washington. AP.