Morgunblaðið - 24.03.2001, Qupperneq 58

UMRÆÐAN
58 LAUGARDAGUR 24. MARS 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Í ÞEIRRI umræðu sem fram
hefur farið um hugsanlega samein-
ingu ÍSÍ og UMFÍ virðist oft
gleymast hversu ólík starfsemi
þessara tveggja samtaka er í
stórum dráttum.
Samkvæmt íþróttalögum fer ÍSÍ
með æðsta vald í íþróttamálum og
sérsambönd þess í einstökum
íþróttagreinum, þetta felur í sér að
heildarsamtökin sjá að miklu leyti
um menntun þjálfara og leiðbein-
enda, einnig menntun dómara og
annarra starfsmanna vegna móta-
halds sem sérsamböndin hafa yf-
irumsjón með.
UMFÍ hefur aftur á móti lagt
áherslu á fjölþætta félagsmála-
fræðslu, sem hefur notið mikilla
vinsælda innan hreyfingarinnar og
þannig hafa samtökin lagt sitt af
mörkum við menntun fólks sem
stuðlað hefur að félagslegri sókn
víðs vegar um land.
UMFÍ hefur einnig lagt áherslu
á hvers konar félagsstarf unglinga
og þá ekki hvað síst í samvinnu við
hliðstæð samtök á Norðurlöndun-
um sem þar starfa sjálfstætt við
hlið hinna opinberu samtaka
íþróttafólks.
Skemmst er að minnast mjög
fjölmenns unglingamóts sem haldið
var hér á landi með þátttöku ung-
linga frá Norðurlöndunum. Dvöldu
þeir hér á landi í vikutíma og fóru
vítt um landið og kynntust vel
jafnöldrum sínum, einnig hafa far-
ið héðan stórir hópar í sama til-
gangi.
Snar þáttur í starfi ungmenna-
félaganna er alls konar tómstunda-
starf í hinum dreifðu byggðum,
einnig er athyglisverð sú þjónusta
og fyrirgreiðsla sem veitt er í þjón-
ustumiðstöð UMFÍ við íþróttahópa
af landsbyggðinni sem koma á höf-
uðborgarsvæðið í keppnis- og æf-
ingaferðum.
Margt er ótalið en hér verður
látið staðar numið við þessa upp-
talningu.
Samruni eða sameining eru hug-
tök sem virðast eiga mikinn hljóm-
grunn meðal fyrirtækja nú til
dags, er það sennilega í mörgum
tilfellum hagkvæmt þegar til fjár-
hagslegs ávinnings er litið, en þá
vaknar sú spurning hvort ekki sé
verið að fórna meiri hagsmunum
fyrir minni, þegar um er að ræða
samtök sem telja tugþúsundir
íþrótta- og félagsmálafólks um allt
land.
Tveir þættir í starfsemi þessara
heildarsamtaka eru þar ofarlega í
huga, þ.e.a.s. Landsmót UMFÍ og
Íþróttahátíð ÍSÍ.
Undirritaður telur sig hafa
nokkra þekkingu á þessu máli, sem
þátttakandi í Landsmótum UMFÍ
frá árinu 1955, fyrst sem keppandi
og síðar starfsmaður við mótin, þar
af sem sérgreinastjóri í frjálsum
íþróttum á fimm síðustu mótum.
Á fyrstu Íþróttahátíð ÍSÍ 1970
átti undirritaður sæti í undirbún-
ingsnefnd fyrir hönd Frjálsíþrótta-
sambandsins og einnig í tveim
næstu, 1980 og 1990.
Þrátt fyrir góðan ásetning ÍSÍ
og sérsambanda þess virðist
Íþróttahátíð ÍSÍ langt frá því að
hafa fest sig í sessi sem stórvið-
burður í íslensku íþróttalífi og á sl.
ári var eins konar uppgjöf á þess-
um ferli, einu tilburðirnir, sem
fram fóru án mikillar kynningar,
voru að umtalsverðu magni verð-
launapeninga með merki hátíðar-
innar var dreift á hina ýmsu
íþróttaatburði víðs vegar um land-
ið.
Ýmislegt hefur þó verið reynt til
þess að auka veg og virðingu
Íþróttahátíðar, erlend þátttaka var
veigamikill þáttur í þeim fyrstu svo
og glæsilegrar skrúðgöngu við
setningu, einnig var stefnt að
fjöldaþátttöku íþróttafólks víðs
vegar að af landinu, því miður hafa
þær vonir brugðist og þátttaka í
flestum atburðum lítil.
Segja má að framkvæmdin sl. ár
hafi verið dapurleg, enda fáir til-
burðir í þá veru að efla tilveru há-
tíðarinnar.
Hér er eingöngu átt við sum-
arhátíðina, vetrarhátíðin sem hald-
in hefur verið sömu ár
á Akureyri hefur ætíð
farið fram með glæsi-
brag og á íþróttaforyst-
an í heild og ekki hvað
síst á Akureyri hrós
skilið fyrir uppbygg-
ingu og framkvæmd
hátíðarinnar.
Landsmót UMFÍ
hefur verið haldið
reglulega frá 1940 þeg-
ar hinn framsýni leið-
togi Sigurður Greips-
son átti frumkvæði að
halda það í Haukadal,
mótin hafa verið haldin
síðan á þriggja eða
fjögurra ára fresti við síauknar
vinsældir og mikla þátttöku.
Síðasta Landsmót í Borganesi
1997 ber ótvírætt vitni um vöxt og
viðgang Landsmótanna.
Nú vinnur stór hópur dugmikils
félagsmálafólks að undirbúningi
23. Landsmóts UMFÍ sem haldið
verður á Egilsstöðum 12. til 15. júlí
í sumar, staðráðið í því að gera
mótið að stórviðburði í íþróttalíf-
inu.
Íþróttafólk innan UMFÍ býr sig
nú af kappi undir glæsilega þátt-
töku á Landsmótinu, eins og ávallt
áður leggur það metnað sinn í góða
frammistöðu fyrir sitt héraðssam-
band.
Hér er ótalinn sá þáttur Lands-
mótanna er varðar samstarf við
ríki og sveitarfélög í uppbyggingu
íþróttamannvirkja sem ekki hvað
síst vegna þeirra hefur verið ráðist
í, fyrir þrjú síðustu Landsmót hafa
verið byggðir íþróttavellir lagðir
gerviefni og á Egilsstöðum er nú
tilbúinn slíkur völlur fyrir Lands-
mótið í sumar, sömuleiðis hillir
undir slíka framkæmd á Vestfjörð-
um þar sem UMFÍ hefur sam-
þykkt umsókn Héraðssambands
Vestfirðinga og Bolvíkinga um
Landsmót árið 2004.
Síðast en ekki síst er vert að
vekja athygli á Unglingalandsmót-
um UMFÍ sem haldin hafa verið
fjórum sinnum á átta árum með sí-
vaxandi vinsældum og þátttöku,
síðast í umsjá Hrafna-Flóka, eins
fámennasta sam-
bands innan UMFÍ,
sem framkvæmdi
sérlega glæsilega
íþrótta- og fjöl-
skylduhátíð með um
1000 keppendur um
síðustu verslunar-
mannahelgi, ógleym-
anleg hátíð öllum
sem þar voru.
Ef um sameiningu
ÍSÍ og UMFÍ í fram-
tíðinni verður að
ræða er nauðsynlegt
að standa traustan
vörð um Landsmót
svo snar þáttur sem
þau eru í starfi félaga og héraðs-
sambanda í landinu, er þá sama
hvernig allt annað þróast í hugs-
anlegu sameiningarferli.
Það er umhugsunarefni vegna
vantrausts sem formannafundur
stærsta héraðssambands UMFÍ,
UMSK, samþykkti á stjórn UMFÍ
sökum tregðu hennar á samninga-
viðræður við ÍSÍ hvaðan hún hefur
umboð til slíkra viðræðna, umboð
sitt hefur hún frá sambandsþingi
UMFÍ sem einfaldlega hefur enga
slíka viðræðuáætlun samþykkt á
sínum þingum.
Það er einnig umhugsunarefni
hvort ekki felist í því þögul mót-
mæli eða e.t.v. vantraust á heildar-
samtökin, ÍSÍ, þegar tvö stærstu
íþróttabandalög utan UMFÍ,
Íþróttabandalag Reykjavíkur og
Hafnafjarðar, hafa sótt stíft eftir
þátttöku á Landsmótum UMFÍ á
sama tíma og ÍSÍ ásamt héraðs-
samböndum og íþróttabandalögum
hefur mistekist að blása nýju lífi í
Íþróttahátíð sína, þannig að þær
standi undir nafni sem einn af há-
punktum starfsins.
Það væri a.m.k. farsæl niður-
staða í hugsanlegum viðræðum að
flýta sér hægt og tryggja sem best
þá sérstöðu sem þessi tvenn
félagasamtök hafa nú þegar áunnið
sér í þjóðfélaginu, það mun verða
öllum til heilla í framtíðinni.
Íþróttahátíð ÍSÍ –
Landsmót UMFÍ
Magnús Jakobsson
Íþróttir
Ef um sameiningu ÍSÍ
og UMFÍ í framtíðinni
verður að ræða, segir
Magnús Jakobsson, er
nauðsynlegt að standa
traustan vörð um
Landsmót.
Höfundur er fyrrverandi formaður
Frjálsíþróttasambands Íslands.
MIKIÐ hefur verið
skrifað um Paul Welch
í DV undanfarið og um
aðferðir hans og á
mjög neikvæðan hátt.
Get ég því ekki lengur
stillt mig um að skrifa
nokkur orð og varið
manninn og námskeið-
in því mér finnst þetta
farið að bera keim af
nornaveiðum svo ekki
sé meira sagt.
Ég vona að fólk sjái í
gegnum þá æsifrétta-
mennsku sem er í
gangi og þá múgsefjun
sem nú er farin af stað,
en í greinunum sem birtust í DV
laugardaginn 17. feb. er mjög frjáls-
lega farið með sannleikann.
Ég hef farið á nokkur námskeið
hjá Paul og einnig farið í ársþjálfun,
en það er markviss sjálfsvinna í eitt
ár. Ég ætla ekki að fjalla hér um
persónulega reynslu mína, sem
vissulega væri þó jákvætt, því
hvergi hef ég upplifað meiri kær-
leika og fengið eins mikinn stuðning
og einmitt í þessari vinnu.
Mér finnst þó meginatriði að leið-
rétta það sem ekki er rétt í þessum
skrifum og ætla ég þar að byrja á
greininni þar sem einhver stúlka
skrifar af reynslu sinni af kynning-
arkvöldinu hjá Paul.
Mér finnst erfitt að skilja af
hvaða hvötum fólk skrifar á svona
neikvæðan hátt nema kannski að
hamingja annarra fari svo í taug-
arnar á því. En einhvern veginn hef
ég á tilfinningunni að þannig sé því
varið í þessu tilviki.
Allt er talið til og gert „nei-
kvætt“. Það er auðvitað neikvætt að
fólk tali jákvætt um reynslu sína hjá
Paul enda allir heila-
þvegnir og eru að
„vitna“.
Ég veit ekki betur
en þessi sami einstak-
lingur hafi talað mjög
jákvætt um reynslu
sína hjá AA-samtök-
unum en hún var auð-
vitað ekki að „vitna“
hvað þá að hún væri
heilaþvegin. Þó má
segja að á námskeið-
unum hjá Paul fari fólk
í gegnum svipað ferli
og í AA. Það viður-
kenni vanmátt sinn og
treysti á æðri mátt.
Svo eru það peningarnir. Það að
þurfa að borga peninga fyrir nám-
skeið er auðvitað glæpur. Ég veit að
fólk þarf ekki að borga fyrir áfeng-
ismeðferð og má segja að þar séu
áfengissjúklingar/eiturlyfjaneyt-
endur heppnir en auðvitað kostar
það nú samt peninga. Hér er það
ríkið sem borgar að mestu og pen-
ingar fengnir með söfnunum, happ-
drætti o.s.frv.
Fólk með annars konar vandamál
er kannski ekki svo heppið og þarf
oft að borga tugi þúsunda í sál-
fræðiaðstoð. Sumir kjósa frekar að
eyða þeim í svona námskeið og sum-
ir segjast aldrei hafa fengið þá hjálp
sem þeir þurftu fyrr en þeir komu
til Pauls.
Það var auðvitað neikvætt að þeir
sem voru þarna voru svona ákafir
að fá fólk á námskeiðið. Það gat
ekki verið af því að þeim fannst þeir
hafa upplifað eitthvað einstakt og
gott. Nei, þetta var örugglega allt
gert í vondum tilgangi og það að
einhver skyldi í góðmennsku sinni
dirfast að bjóða henni peninga fyrir
fjórðungi námskeiðsins var auðvit-
að bara til að veiða hana í net Pauls
eða kannski lá eitthvað enn verra á
bak við það? Það er skrítið að mann-
eskjunni sem skrifaði þessa grein
dytti aldrei í hug að það væru ein-
lægar og fallegar hvatir sem stjórn-
uðu orðum manna og gjörðum.
Allt var þetta dularfullt og óeðli-
legt. Hvað þá að faðmast, dansa,
skipta um sæti og hlæja, þetta gerir
enginn heilvita maður. Það er auð-
vitað stórhættulegt að hrista upp í
fólki og brjóta upp þetta venjulega
og viðtekna í þjóðfélaginu. Ég get
vel skilið að stúlkan hafi þurft að
fara oft á klósettið.
Ég ætla ekki að eyða meiri orku í
þessa grein en snúa mér að seinni
greininni, sem er skrifuð af öðrum
blaðamanni. Þar sem hræddir læri-
sveinar segja frá.
Þar er mikið um rangfærslur.
Það hefur aldrei verið til neinn söfn-
uður í kringum Paul. Fólk kemur og
fer. Sumir eru lengur og aðrir
skemur. Sumir eru bara á einu nám-
skeiði og koma svo á hugleiðslur
(sem eru einu sinni í viku). Það að
fólk sé hrætt við ofsóknir af hendi
„safnaðarins“ hljómar því hálf-
skrítilega en þar eiga þessir ein-
staklingar sennilega við þá sem eru
í þjálfun hjá Paul þá stundinna. Ég
hef hins vegar ekki orðið vör við að
það fólk sé með neinar ofsóknir og
held ég að þetta sé einhver ofsókn-
artilfinning sem fólkið fær því að
það hefur samviskubit af því að það
er að tala illa um aðra og jafnvel að
brjóta þagnarskyldu.
Það er rangt að Paul mæli með
félagslegri einangrun. Hann reynir
aldrei að koma í veg fyrir samskipti
við vini og fjölskyldu. (Hér er verið
að rugla Paul saman við annan leið-
beinanda sem hefur starfað hér.)
Það er rangt að fólki sé refsað með
því að binda fyrir augun á því.
Það er gert í allt öðrum tilgangi
og með samþykki viðkomandi aðila
og jafnvel að beiðni hans. Þeir sem
hafa upplifað það ferðalag innávið
sem á sér stað þegar sjónrænt áreiti
er ekki lengur til staðar biðja oft
aftur um þá reynslu.
Það er rangt að Paul banni fólki
að tala um aðferðirnar sem hann
notar. Hann varar stundum við að
þær geti misskilist ef teknar úr
samhengi við það sem er í gangi.
(Eins og nú er að gerast.) Það sem
er hins vegar bannað er að tala um
það sem gerist, þ.e.a.s. fólk er bund-
ið þagnarheiti svo allir þeir sem eru
á námskeiðunum geti treyst því að
allt sem þar er sagt og gert fari ekki
lengra.
Ég hef heldur aldrei vitað til þess
að fólk hafi verið látið skrifa ævi-
sögu sína í byrjun námskeiðs, hvað
þá búa til nýja ævisögu þar sem or-
sakasamhenginu er breytt. Þetta er
algjör della og veit ég ekki hvaðan
greinarhöfundur hefur þetta.
Það er ýmislegt annað sem er
beinlínis rangt í þessari grein og
gæti ég skrifað langa ritgerð um all-
ar þær rangtúlkanir og útúrsnún-
inga sem þar eru.
Ég ætla þó ekki að gera það
hérna en ég vil benda á að það getur
verið bæði jákvætt og hollt að hrista
upp í sjálfum sér og kollvarpa þeim
hugmyndum sem maður hefur um
lífið og sjálfan sig. Eitthvað nýtt og
ferskt getur komið út úr því og það
er einmitt það sem oft gerist á nám-
skeiðunum.
Það er vissulega rétt að fólk verð-
ur fyrir miklum áhrifum frá Paul og
er oft uppnumið og á vissan hátt
„heilaþvegið“ meðan á lengri þjálf-
unum stendur. En heilaþvotturinn
miðar ekki að því að fá fólk til að
ánetjast einhverjum söfnuði heldur
miðar hann að því að fá fólk til að
einbeita sér að því jákvæða og upp-
byggilega í lífinu. Að sleppa því sem
dregur úr því máttinn eins og t.d. að
velta sér upp úr því sem er liðið og
það fær ekki breytt og að endur-
skoða allar þær hugmyndir og þá
dóma sem það hefur um fólk og at-
burði. Það má því segja að þetta sé
jákvæður heilaþvottur.
Oft verður fólk svo uppnumið að
það vill fá allan heiminn með sér í
þessa vinnu. Því finnst það hafa
uppgötvað nýjan sannleika og er
svo hamingjusamt og fullt af orku
og kærleika og vill að aðrir fái að
njóta þess með þeim. Það er einnig
ástæðan fyrir því að fólk fer stund-
um aftur og aftur á námskeið.
Það er grátlegt til þess að vita að
ef fólk ákveður að eyða peningum í
að vinna í sjálfu sér og vera í hópi
þar sem það fær andlega og tilfinn-
ingalega næringu sé það heilaþveg-
ið en ef það lætur dáleiðast af aug-
lýsingaskrumi og markaðshyggju
nútímasamfélags og fær lán til að
kaupa jeppa eða stærra hús sé það
eðlilegt.
En þannig er það og ég bara
spyr: Hver er heilaþveginn?
Hver er heilaþveginn?
Ólöf Sverrisdóttir
Æsifréttir
Ég vona að fólk sjái í
gegnum þá æsifrétta-
mennsku, segir Ólöf
Sverrisdóttir, sem er í
gangi og þá múgsefjun
sem nú er farin af stað.
Höfundur er leikkona.
flísar
Stórhöfða 21, við Gullinbrú,
sími 545 5500.
www.flis.is
netfang: flis@flis.is