Morgunblaðið - 23.05.2001, Blaðsíða 1

115. TBL. 89. ÁRG. MIÐVIKUDAGUR 23. MAÍ 2001 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
STOFNAÐ 1913
MORGUNBLAÐIÐ 23. MAÍ 2001
EMBÆTTISMENN frá 127 ríkjum
samþykktu í gær alþjóðlegan samn-
ing um að banna eða draga úr losun
tólf þrávirkra lífrænna efna sem eru
talin hafa valdið dauðsföllum og
sjúkdómum í mönnum og dýrum út
um allan heim.
Umhverfisráðherrar eða hátt sett-
ir embættismenn frá ríkjunum 127
samþykktu samninginn án formlegr-
ar atkvæðagreiðslu á ráðstefnu í
Stokkhólmi. Þeir klöppuðu þegar
ráðstefnustjórinn, Kjell Larsson,
umhverfisráðherra Svíþjóðar, lýsti
því yfir að samningurinn hefði verið
samþykktur. Ráðgert er að embætt-
ismennirnir undirriti samninginn í
dag, þeirra á meðal Siv Friðleifsdótt-
ir umhverfisráðherra.
Vonast eftir tillögum frá
stjórn Bush um loftslagsmál
Stjórn George W. Bush Banda-
ríkjaforseta hyggst undirrita samn-
inginn um þrávirku efnin. Larsson
gagnrýndi Bush hins vegar fyrir að
hafna Kyoto-bókuninni frá 1997 um
takmarkanir á losun gróðurhúsaloft-
tegunda.
Hátt settur embættismaður í
Bandaríkjunum kvaðst í gær vona að
stjórn Bush gæti lagt fram nýjar til-
lögur í loftslagsmálum, sem gætu
komið í stað Kyoto-bókunarinnar,
fyrir fund forsetans með leiðtogum
ríkja Evrópusambandsins um miðj-
an næsta mánuð.
Bann við
þrávirk-
um efnum
samþykkt
Stokkhólmi, Washington. Reuters.
RÚSSNESKA hernum tókst í gær
að sprengja stóra ísjaka sem stífl-
að hafa ána Lenu í Síberíu og
þannig valdið gríðarlegum flóðum.
En þó að vatnavextirnir virtust
vera í rénun sögðu embættismenn
að hættan væri ekki liðin hjá.
Vatnshæðin fór mest upp í 9,17
metra í úthverfum borgarinnar
Jakútsk í nágrenni árinnar, en það
er met. Opnuð hafa verið 35 neyð-
arskýli í borginni, sem geta tekið
við allt að 20 þúsund manns, en
margir kjósa þó að hafast við á
háaloftum eða þökum húsa sinna
til að verja eigur sínar þjófnaði.
Tveir menn búa sig hér undir að
bjarga geit í útjaðri Jakútsk.
AP
Flóðin í Síberíu í rénun
GÖRAN Persson, forsætisráðherra
Svíþjóðar, vill að Svíar, Finnar og
Danir auki samstarf sitt innan Evr-
ópusambandsins.
Persson sagði í viðtali, sem Hels-
ingin Sanomat, stærsta dagblað
Finnlands, birti í gær, að forsætis-
ráðherrar norrænu ríkjanna þriggja
ættu að koma saman reglulega fyrir
leiðtogafundi Evrópusambandsins
til að móta sameiginlega stefnu.
„Þetta er ekki spurning um stutta
morgunverðarfundi. Markmiðið er
að undirbúa norræna áætlun fyrir
leiðtogafundina,“ hafði blaðið eftir
Persson.
Forsætisráðherrar landanna
þriggja geta þó ekki komið saman
fyrir leiðtogafund Evrópusambands-
ins í Gautaborg 15.–16. júní vegna
anna Perssons sem formanns ráð-
herraráðs ESB þetta misserið.
Persson tilgreindi ekki hvaða
málaflokkar gætu fallið undir sam-
eiginlega áætlun norrænu ríkjanna
en sagði að eðlilegt væri að treysta
einingu þeirra í ljósi aukins sam-
starfs ríkjahópa innan ESB, svo sem
Hollands, Belgíu og Lúxemborgar.
„Við höfum tapað miklu vegna
þess að við höfum ekki rætt málin
nógu vel,“ sagði Persson.
Vill auka
norrænt
samstarf
innan ESB
Helsinki. AP.
verði við þeirri áskorun,“ sagði Shar-
on. „Við getum síðan hafist handa við
að hrinda hugmyndum Mitchell-
nefndarinnar í framkvæmd,“ bætti
hann við og skírskotaði til skýrslu
nefndar undir forystu George Mitc-
hells, fyrrverandi öldungadeildar-
þingmanns í Bandaríkjunum, sem
miðar að því að binda enda á átta
mánaða átök Ísraela og Palestínu-
manna.
ARIEL Sharon, forsætisráðherra
Ísraels, sagði í gær að stjórn sín gæti
ekki komið friðartillögum Mitchell-
nefndarinnar svokölluðu í fram-
kvæmd fyrr en Yasser Arafat, leiðtogi
Palestínumanna, féllist á vopnahlé.
Sharon sagði að Ísraelar myndu ekki
taka fleiri landsvæði eignarnámi til að
stækka byggðir gyðinga á Vestur-
bakkanum og Gaza-svæðinu en neit-
aði að fallast á tillögu Mitch-
ell-nefndarinnar um að stöðva allar
framkvæmdir á þeim svæðum sem
Ísraelar hafa þegar eignað sér.
Nokkrum klukkustundum eftir yf-
irlýsingu Sharons skýrði varnarmála-
ráðuneytið í Jerúsalem frá því að ísra-
elskum hermönnum hefði verið
bannað að skjóta á Palestínumenn
nema líf þeirra væri í hættu.
George W. Bush Bandaríkjaforseti
fagnaði áskorun Sharons um vopna-
hlé og kvaðst vonast eftir svipaðri yf-
irlýsingu frá Arafat.
„Ég legg til að grannríki okkar beiti
sér í sameiningu fyrir tafarlausu
vopnahléi og vona að Palestínumenn
„Við teljum vissulega
enga þörf á því að taka
fleiri landsvæði eignar-
námi fyrir landnema-
byggðirnar,“ sagði Shar-
on. Hann lagði hins vegar
áherslu á að stjórn sín
myndi ekki samþykkja til-
lögu Mitchell-nefndarinn-
ar um að stöðva allar
framkvæmdir á þeim
svæðum sem þegar hefur
verið ákveðið að leggja
undir byggðir gyðinga á
Vesturbakkanum og
Gaza-svæðinu.
„Það eru engin tengsl á milli vopna-
hlés og máls landnemanna. Taka þarf
á því máli í viðræðum Palestínumanna
og Ísraela þegar fram líða stundir,“
sagði Sharon. Hann bætti við að í
bráðabirgðasamkomulagi Ísraela og
Palestínumanna væri tekið fram að
deilan um landnemabyggðirnar yrði
leyst í viðræðum um endanlega stöðu
palestínsku sjálfsstjórnarsvæðanna.
Palestínumenn hafa hins vegar
sagt að stöðva þurfi framkvæmdir Ís-
raela á Vesturbakkanum og Gaza-
svæðinu um leið og komið verði á
vopnahléi.
Telja Sharon hafna
friðartillögunum
Ahmed Abdel-Rahman, ráðgjafi
Arafats, sagði yfirlýsingu Sharons
benda til þess að hann hafnaði frið-
artillögum Mitchell-nefndarinnar.
„Hann vildi fullvissa landnemana um
að hann væri tilbúinn að heyja stríð
með það að markmiði að halda þeim á
palestínskum landsvæðum þrátt fyrir
gagnrýni Mitchell-nefndarinnar,“
sagði Abdel-Rahman.
Saeb Erekat, aðalsamningamaður
Palestínumanna, gaf til kynna að þeir
myndu ekki verða við kröfu Sharons
um að lýsa tafarlaust yfir vopnahléi.
Hann sagði að efna yrði til leiðtoga-
fundar til að semja um vopnahlé á
Vesturbakkanum og Gaza-svæðinu
og senda þyrfti þangað alþjóðlegar
eftirlitssveitir til að stöðva árásir
Ísraela.
Sharon kveðst ekki geta komið tillögum Mitchell-nefndarinnar í framkvæmd
Krefst þess að Arafat
samþykki vopnahlé
Jerúsalem. Reuters, AFP.
Ariel Sharon, forsætisráðherra Ísraels, á
blaðamannafundi í Jerúsalem í gær.
AP