Morgunblaðið - 23.05.2001, Blaðsíða 42

HESTAR
42 MIÐVIKUDAGUR 23. MAÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
ÞETTA tölublað er að ytri búningi
jafnvandað og þau, sem áður hafa
komið út, en auðvitað er ekki við
öðru að búast en efnið geti verið mis-
jafnt að gæðum. Að þessu sinni verð-
ur einungis staldrað við eina grein
blaðsins.
Gylfi Gunnarsson er ábyrgðar-
maður Frímerkjablaðsins fyrir hönd
Íslandspósts hf. Ritar hann forystu-
grein þess og fjallar þar um frí-
merkjaútgáfur
Póstsins. Í hugleið-
ingum sínum ræðir
hann um útgáfu-
mál Póstsins og
staðfestir í þeim
margt af því, sem
frímerkjasafnarar
hafa komið fram
með í þeim efnum.
Hann spyr t.d.
hvort þörf sé í
reynd fyrir öll þau
frímerki, sem póst-
stjórnirnar gefa út
og hvort ekki megi
gefa þau sjaldnar
út, enda myndi það
„hafa í för með sér
minni kostnað fyrir
þá sem safna nýj-
um útgáfum“, eins
og hann kemst að orði. Þessu svarar
Gylfi sjálfur á þá leið, að „strangt til
tekið mundi það sjálfsagt nægja
flestum póstrekendum að gefa út frí-
merki með nokkrum verðgildum og
prenta þau síðan eftir þörfum. Þegar
burðargjöld breytast mætti svo
prenta þau með breyttu verðgildi og
e.t.v. í öðrum lit“. Hér imprar Gylfi á
þeirri stefnu, sem gilti í upphafi ís-
lenzkrar frímerkjaútgáfu og síðan að
mestu fram undir miðja síðustu öld.
Hann hyggur hins vegar, að sú
stefna sé varla „að skapi frímerkja-
safnara“ og málið sé „ekki svona ein-
falt“. Þetta er einmitt verkurinn.
Hvort eru póststjórnirnar almennt
að gleðja safnarana með margbreyti-
legri frímerkjaútgáfu eða drýgja
tekjur sínar til muna með því að seil-
ast sem dýpst ofan í vasa þeirra?
Nema hvort tveggja sé. En hvað seg-
ir Gylfi svo í áframhaldi hugleiðinga
sinna? Þessi spurning á ekki síður
við Íslandspóst en aðrar póststjórn-
ir. Hann bendir réttilega á, að Ís-
landspóstur hf. vilji „halda óbreyttri
útgáfustefnu og gefa út frímerki sem
vandað er til með myndefni sem sótt
er í íslenska náttúru, sögu og menn-
ingu þjóðarinnar og hönnuð er af
færustu mönnum á sínu sviði“. En
hann bætir síðan þessum gullvægu
orðum við: „Jafnframt er nauðsyn-
legt að hafa af þessari starfsemi
tekjur sem nægja til að standa undir
þeim kostnaði sem til fellur.“ Gylfi
játar hér berum orðum, að safnarar
verði einir að halda uppi útgáfu-
kostnaði við gerð margbreytilegra
frímerkja, ella verði að grípa til
þeirra ráða, eins og hann orðar það,
„að gefa út einföld frímerki af helstu
burðargjöldum, endurprenta þau
eftir þörfum og leggja niður aðra
þjónustu við safnara en þá sem þeir
geta fengið á pósthúsum“. Þetta er
einmitt mergurinn málsins. Þeir,
sem kjósa að nota frímerki á send-
ingar sínar eða kaupa þau í söfn sín,
eiga að greiða herkostnaðinn við
gerð þeirra og útgáfu. Hinir borga
aðeins burðargjaldið, en ekkert fyrir
gúmstimpillinn. Það skyldi raunar
enginn þakka, því að hann er að mín-
um dómi ekki áhugaverður, enda
þótt svo virðist sem sumir safnarar
telji svo.
En Pósturinn lætur líka aðra
greiða hluta af herkostnaði sínum.
Verður umræða um þá hlið málsins
geymd til næsta þáttar.
Gylfi segir svo að lokum: „Það er
kannski alveg óþarfi að hafa ein-
hverjar áhyggjur af þessari þróun.
Þegar upp er staðið verður það
markaðurinn sem stjórnar því sem
gert verður“. Í þessum orðum felst
von hans fyrir hönd Póstsins, að frí-
merkjasafnarar láti sér lynda, að
Pósturinn bjóði þeim og almenningi
steina fyrir brauð. Einhver efi læðist
samt að Gylfa, því að hann segir, að
það sé ekki á hans valdi að spá um,
hvernig markaðurinn þróast á næstu
árum. Auðvitað er það rétt, enda
komið undir söfnurum, hvað þeir láta
bjóða sér í þessum efnum.
Sannleikurinn er því miður sá, að
yfirmenn Póstsins virðast ekki hafa
áhuga á öðru, þegar grannt er skoð-
að, en geta skilað yfirboðurum sínum
og einkaeiganda Íslandspósts hf.,
þ.e. ríkisstjórninni, sem mestum
gróða af fyrirtækinu. Um það vitnar
öll skipulagsbreyt-
ing þeirra innan
veggja félagsins og
eins við viðskipta-
menn Póstsins út á
við, hvort sem það
er almenningur
eða frímerkjasafn-
arar, sem eiga í
hlut.
Ég hef vissulega
ýmislegt annað að
segja um efni Frí-
merkjablaðsins en
hér hefur komið
fram og eins sitt-
hvað við sumt af
því að athuga, en
það verður geymt
til næsta þáttar
eða jafnvel útkomu
næsta tölublaðs
Frímerkjablaðsins.
Í beinu framhaldi af því, sem hér
hefur verið sagt að framan um hug-
leiðingar fulltrúa Póstsins um frí-
merkjamál, verður vikið að notkun
frímerkja og annarra greiðslumiðla
undir þann póst, sem almenningi
berst í hendur. Einhverjir muna
áreiðanlega, að ég deildi verulega á
stefnu Póstsins, þegar hann hófst
handa um að ýta frímerkjum til hlið-
ar sem gjaldmiðli fyrir póstsending-
ar og tók upp sviplausa gúmstimpla,
en vildi samt um leið örva frímerkja-
söfnun meðal barna og unglinga. Því
miður virðist flest af því, sem ég
sagði þá, hafa haft við rök að styðj-
ast. Um það vitnar eftirfarandi.
Ég hef gert athugun á þeim pósti,
sem borizt hefur inn á mitt heimili
síðustu fjóra mánuði. Að sjálfsögðu
er skylt að taka fram, að ekki er við
því að búast, að hann sé mjög mikill
eða margbrotinn, þar sem við erum
aðeins tvö í heimili og komin á þann
aldur, að við erum ekki lengur í
hringiðu daglegs lífs. Þá er svo-
nefndur „ruslpóstur“ utan við þessa
athugun, enda ber hann ekki nokkur
póstmerki fyrir greidd burðargjöld.
Alls bárust á téðu tímabili 120 inn-
lend bréf og kort í hús mitt. Á þeim
voru númeruð leyfi 75 eða 62,5% ,
sérstök fyrirtækjastimplun 28 eða
23,3%, bylgjustimpill án frímerkis 7
eða 5,8%, ófrímerkt eitt bréf eða
0,9%, gúmstimpill Póstsins á 6 send-
ingum eða 5,0% og loks frímerki á
þremur sendingum eða 2,5%. Já, frí-
merki einungis á þremur bréfum. Og
þetta á að glæða frímerkjasöfnun
meðal barna og unglinga og gleðja
þau jafnframt, segja forráðamenn
Póstsins. Ja, sér er nú hver glaðning-
urinn! Við, sem ólumst upp á fyrri
hluta síðustu aldar, munum svo
sannarlega fífil okkar fegri í þessum
efnum. Annars þætti mér vænt um,
ef einhverjir lesendur þessa þáttar
tækju sig til í einn mánuð eða svo og
könnuðu þann póst, sem þeir fá í
hendur, á sama hátt og ég segi hér
frá, og sendu mér niðurstöður sínar.
Ekki kæmi mér á óvart, að raunin
yrði svipuð og sú, sem ég hef hér
sagt frá.
Frímerkjablaðið
komið út
FRÍMERKI
B o ð s k a p u r P ó s t s i n s
í f r í m e r k j a m á l u m
s í n u m
Fyrir nokkru kom út nýtt tölublað
af Frímerkjablaðinu. Hlýtur það
ævinlega að verða söfnurum
tilhlökkunarefni. Er sjálfsagt að
fara nokkrum orðum um efni þess,
enda þótt margir hafi örugglega
kynnt sér það, þegar þessar
línur birtast.
Jón Aðalsteinn Jónsson
Forsíðumynd
Frímerkjablaðsins.
BYRJAÐ var að sæða hryssur á
Sæðingastöðinni í Gunnarsholti
um helgina en það er fyrst og
fremst Orri frá Þúfu sem þar er í
aðalhlutverki. Stefnt er að því að
á milli 40 og 50 hryssur verði
sæddar með sæði úr honum fyrir
1. júlí nk. en þá fer hann í girð-
ingu.
Byrjað var að taka sæði fyrir
nokkru úr honum og öðrum hest-
um sem fá að fljóta með. Þar er
um að ræða Hrynjanda frá Hrepp-
hólum og Orrasynina, Andvara
frá Ey og Sæ frá Bakkakoti, sem
mun koma á stöðina eftir kynbóta-
sýningu á Víðivöllum í Reykjavík,
en dómar hófust þar í fyrradag.
Jón Finnur Hansson fram-
kvæmdastjóri Hrossarækt-
arsamtaka Suðurlands sagði að
ekki þyrfti að panta sérstaklega
undir hesta í þeirra eigu, þá And-
vara og Hrynjanda, þar sem hægt
er afgreiða nokkrar hryssur með
hverju skoti. Hann upplýsti að
tollurinn kostaði 32 þúsund krón-
ur en félagsmenn fengju tvö þús-
und króna afslátt. Sæðingin er
innifalin í þessu verði en greiða
þarf daggjald fyrir hryssurnar
meðan þær eru á staðnum.
Aðsókn að að Andvara og
Hrynjanda virðist ætla að vera
góð að sögn Páls Stefánssonar
dýralæknis.
Sæðingar hafnar
í Gunnarsholti
Morgunblaðið/Valdimar
Gullkálfurinn Orri frá Þúfu er nú farinn að sinna skyldustörfum þótt með óbeinum hætti verði til að byrja með.
Með honum á myndinni eru Lars Hansen dýralæknir, Þorlákur Sveinsson, Sveinn Ingi Grímsson, Brynjar Vil-
mundarson, bóndi á Feti, Sigþór Jónsson, starfsmaður sæðingastöðvarinnar, og Páll Stefánsson dýralæknir.
NÚ þegar Sörli í Hafnarfirði er kom-
inn með nýtt og glæsilegt mótssvæði
verður í fyrsta sinn haldið þar stór-
mót á landsvísu, því 22.–24. júní
verður haldið þar Íslandsmót yngri
flokka, það er barna og unglinga. Á
blaðamannafundi Hestamanna-
félagsins Sörla í síðustu viku kynnti
Sigurður Ævarsson stjórnarmaður í
félaginu mótið sem hefst síðdegis á
föstudegi með knapafundi og
skemmtun á Sörlastöðum um kvöld-
ið þar sem verður matarveisla í boði
Mjólkursamsölunnar.
Áætlanir gera ráð fyrir að hægt
verði að ljúka allri forkeppni á laug-
ardeginum og úrslit fari fram á
sunnudegi. Þessi áætlun byggist á
þátttöku í þessum flokkum á síðustu
Íslandsmótum. Sagði Sigurður að-
nokkuð væri blint í sjóinn rennt þar
sem hér væri verið að fara inn á nýj-
ar brautir, bæði með að halda sér Ís-
landsmót fyrir þessa aldurshópa og
einnig hitt að nú er mótið haldið um
mánuði fyrr en tíðkast hefur. Hann
sagði þó að stefnt væri að því að sem
best tækist til og þetta yrði fjöl-
skylduvænt mót laust við klögu- og
kærumál sem því miður er orðið allt
of áberandi á þessum vettvangi.Fyr-
irhugað er að keppnin fari fram á
einum velli en ef þátttaka verður
meiri en áætlanir gera ráð fyrir
sagði hann lítið mál að vera með
keppni á tveimur völlum í senn.
Þannig ætti undir öllum kringum-
stæðum ekki að þurfa nema tvo daga
fyrir mótshaldið.Hesthúskostur er
nægur á Sörlastöðum og sagði Sig-
urður að þar væri hægt að taka á
móti hundruðum hrossa. Sörlamenn
hyggjast fara nýjar leiðir með skrán-
ingargjöldin á þann veg að gjöldin
fari lækkandi eftir því sem knapar
koma lengra að. Þannig munu
félagsmenn í hestamannafélögum á
höfuðborgarsvæðinu greiða hæstu
gjöldin en væntanlega Austlending-
ar og þeir sem eru í félögum á Norð-
austurlandi greiða lægstu gjöldin.
Þá sagði Sigurður að endingu að
eftir að hafa unnið að undirbúningi
mótsins væri það skoðun þeirra hjá
Sörla að mistök hefðu verið að hafa
ekki ungmennaflokkinn með á þessu
móti í stað þess að hafa þann flokk
með fullorðnum á móti þeirra sem
haldið verður mánuði seinna á Varm-
árbökkum í Mosfellsbæ.
En það verður spennandi að sjá
hvernig til tekst í þessari fyrstu til-
raun með tvískipt Íslandsmót og eitt
er víst að Sörlafélagar munu leggja
allt í sölurnar til að sem best takist
til á einu glæsilegasta mótssvæði
landsins, Sörlavöllum.
Stefnt að fjöl-
skylduvænu móti
Íslandsmót barna og
unglinga á Sörlavöllum
ÞAÐ verður úr mörgu að
moða fyrir hestamenn í vik-
unni og um næstu helgi. Á
uppstigningardag verður
æskulýðsdagur hjá Andvara í
Garðabæ þar sem verður boðið
upp á sitthvað auk hinna hefð-
bundnu keppnisgreina þar sem
keppt verður í polla-, barna-
og unglingaflokki. Af hinu má
nefna pokahlaup, hjólböru-
kapphlaup og ýmsa leiki aðra.
Þá verður grillað í tjaldi ofan í
mannskapinn.
Dagskráin hefst klukkan 14
en skráning hefst klukkan 13
og skráningargjaldið er 500
krónur.
Hjá Herði í Kjósarsýslu
ætla menn að taka til hendinni
í hestahúsahverfinu að Varm-
árbökkum og víðar í Mosfells-
bænum og þrífa svæðið ær-
lega. Er ætlunin að allir sem
vettlingi geta valdið mæti og
leggi sitt af mörkum. Að vinnu
lokinni býður félagið til ær-
legrar grillveislu í Harðarbóli.
Er þetta kallað umhverfisdag-
ur Harðar og ætlunin að hafa
einn slíkan ár hvert.
Æskulýðs-
og umhverf-
isdagur