Morgunblaðið - 23.05.2001, Blaðsíða 23

ÚR VERINU
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 23. MAÍ 2001 23
BOLFISKVINNSLA hófst á ný hjá
Ísfélagi Vestmannaeyja hf. í gær en
hún hefur legið niðri síðan eftir
brunann 9. desember sl. Áður störf-
uðu milli 70 og 80 manns í vinnsl-
unni en nú verða stöðugildin 25 til
að byrja með.
„Það er mjög góð tilfinning að
þetta skuli vera byrjað aftur og það
er mjög jákvætt fyrir okkur og
byggðarlagið,“ segir Kristín Valtýs-
dóttir, trúnaðarmaður starfsfólks,
en engin vinna hefur verið síðan í
loðnuhrognunum í lok mars. „Við
höfum eiginlega ekkert unnið í nær
hálft ár því þetta var ekki nema um
mánuður í loðnunni,“ bætir hún við.
Kristín segir að allir séu mjög
ánægðir þó að um fámennan hóp sé
að ræða. „Við höfum stöðugri vinnu
og nú stefnir í vinnu allt árið, ýmist
í síld, loðnu eða bolfiski, og það
breytir öllu fyrir starfsfólkið. Þetta
brúar bilið og nú vonum við bara að
frekari uppbygging hefjist og bætt
verði við fólki.“
Bolfiskvinnsla hófst hjá Ísfélagi Vestmannaeyja hf. á ný í gær.
Ljósmynd/Sigurgeir
„Jákvætt fyrir okkur
og byggðarlagið“
Bolfiskvinnsla hjá Ísfélaginu
VEIÐIREYNSLA krókabáta í ýsu,
steinbít og ufsa hefur í flestum til-
fellum ekki fylgt með bátum sem
gengið hafa kaupum og sölu á und-
anförnum árum, heldur orðið eftir
hjá fyrrverandi eigendum bátanna.
Í kjölfar Vatneyrardómsins árið
1998 var lögum um veiðar krókabáta
breytt þannig að veiðar krókabáta
skyldu háðar aflamarki í ýsu, ufsa og
steinbít. Lögin áttu að taka gildi í
upphafi fiskveiðiársins 1999/2000 og
átti því að úthluta aflahlutdeild í teg-
undunum á grundvelli aflareynslu á
árunum 1996, 1997 og 1998. Gildis-
töku laganna hefur hinsvegar verið
frestað í tvígang en þau munu taka
gildi við upphaf næsta fiskveiðiárs
eða þann 1. september nk. Engu að
síður verður áfram miðað við afla-
reynslu á árunum 1996, 1997 og
1998.
Frá því að lögin voru sett hafa
verið mikil viðskipti með krókabáta
en Eggert Sk. Jóhannesson, hjá
Skipasölunni Bátar og kvóti ehf.,
segir að veiðireynsla hafi í fæstum
tilvikum verið metin inn í kaupverð
bátanna en í stað þess orðið eftir hjá
seljandanum. „Það hefur verið ljóst
allt frá allt frá árinu 1999 að króka-
bátar yrðu kvótasettir í ýsu, ufsa og
steinbít. Gildistöku laganna hefur
hinsvegar verið frestað í tvígang og
nokkur óvissa ríkt varðandi kvóta-
setninguna. Það hefur því venjulega
verið sérstaklega tekið fram í kaup-
samningi að væntanleg aflahlutdeild
eða hin svokallaða veiðireynsla
fylgdi ekki með í kaupunum þegar
bátar ganga kaupum og sölum.
Kaupendum hefur því alltaf verið
ljóst að aflareynslan fylgir ekki
með.“
Eggert segir skýringuna á þessu
einkum vera að fram til þessa hafi
verið erfitt að meta veiðireynsluna í
krónum og aurum. „Það hefur verið
erfitt að verðleggja þessa reynslu
því það er ennþá óljóst hvað heild-
arkvóti krókabáta í þessum tegund-
um verður mikill. Menn hafa ekki
einu sinni treyst sér til að verðleggja
kvótann eftir að þeir fengu úthlutað
aflahlutdeildinni, því það veit enginn
hvað potturinn er stór. Margir hafa
ekki einu sinni viljað kaupa þessa
reynslu með bátunum í trausti þess
að aukategundirnar yrðu aldrei
kvótasettar. Þó eru til tilfelli þar
sem menn hafa tekið áhættuna og
keypt aflareynsluna með bátum, án
þess að vita í raun hversu mikill
kvótinn yrði. Þá var verið að verð-
leggja ýsukvótann á um það bil 250
krónur kílóið og steinbítinn á 90 til
100 krónur.“
Eggert segir ekki útilokað að þeir
sem hafi selt báta sína og hætt í út-
gerð hafi engu að síður haldið veiði-
reynslunni, jafnvel þó þeir hafi ekki
keypt annan bát í staðinn. „Slík
staða getur komið upp og menn fá
þá að geyma hlutdeildina á öðrum
bátum. Eftir að hlutdeildinni var út-
hlutað fyrir um ári síðan hefur verið
mjög mikið um færslur á milli báta.“
Ein milljón fyrir
einn sóknardag
Eggert segir að með gildistöku
laganna þann 1. september nk. verði
sóknardagar krókabáta einnig fram-
seljanlegir og menn séu nú þegar
farnir að þreifa fyrir viðskiptum með
daga. Þannig hafi heyrst tölur um að
einn sóknardagur verði verðlagður á
yfir eina milljón króna. Sóknardaga-
bátum er heimilt að róa 23 daga á yf-
irstandandi fiskveiðiári en eftir gild-
istöku laganna þann 1. september
fækkar dögunum um tvo.
Erfitt að meta
aflareynsluna
ERLENT
„AF hverju í ósköpunum eru
þeir svona hörundsárir? Þetta er
brjóstumkennanlegt,“ sagði
Charles Kennedy, leiðtogi frjáls-
lyndra demókrata, um ásakanir
Verkamannaflokksins á hendur
þremur stærstu sjónvarpsstöðv-
unum. Ritari Verkamannaflokks-
ins hefur sakað stöðvarnar um að
fá fólk til að leggja óþægilegar
spurningar fyrir leiðtoga flokks-
ins og reyna að skapa æsing.
Með þessum ásökunum dregur
Verkamannaflokkurinn vísast
óviljandi athyglina að kosninga-
baráttu sinni sem sætir stöðugri
gagnrýni fjölmiðla fyrir að mið-
ast að því að ráða umfjöllun fjöl-
miðlanna. Fréttamenn benda á
að það sé alveg ómögulegt að
skipuleggja nokkuð, því dagskrá
Tony Blair og annarra frammá-
manna flokksins er aldrei birt og
fulltrúar fjölmiðla eru keyrðir
um í rútu án þess að vita nokk-
urn tímann hvert þeir fara, að
sögn vegna öryggisráðstafana.
Verkamannaflokkurinn virðist
ekki ætla að uppskera mikla
samúð með kvörtunum sínum.
Þvert á móti þykir órökstudd
viðkvæmni þeirra sýna að þeir
hafi misst tökin á eigin kosninga-
baráttu. Þar við bætist óheppileg
athygli sem beinist að einstökum
flokksmönnum eins og Keith Vaz
Evrópuráðherra sem ekki hefur
getað hreinsað sig af grun um
spillingu.
Ofsóknaræði eða
lögmætar áhyggjur?
Fréttin um að Margaret
McDonagh, ritari Verkamanna-
flokksins, hefði skrifað kvörtun-
arbréf til BBC, ITN og Sky var
forsíðuefni margra breskra blaða
í gær. Í bréfinu segir meðal ann-
ars: „Hegðun þessarar sjón-
varpsstöðvar stefnir í hættu ör-
yggi starfsmanna
Verkamannaflokksins, stjórn-
málamanna og almennings.“
Bréfið var sent á föstudagskvöld-
ið. Dagana á undan hafði Blair
lent í því að reið sambýliskona
krabbameinssjúklings hellti sér
yfir hann fyrir slaka frammi-
stöðu í heilbrigðismálum. Konan
varð samstundis víðfræg því
þetta gerðist fyrir framan sjón-
varpsvélarnar.
Sama dag lenti aðstoðarfor-
sætisráðherrann John Prescott í
því að eggi var kastað í hann og
snarpt vinstrihandarhögg gamla
boxarans varð fréttaefni um all-
an heim. Þeir sem sjá um kosn-
ingabaráttu Verkamannaflokks-
ins álíta að Sky hafi vitað af því
að einhver ætlaði að atast í Pres-
cott og því hafi náðst af því svo
góðar myndar. Einnig halda þeir
að BBC hafi til dæmis sett hljóð-
nema á bónda sem síðan vék sér
með spurningar að Tony Blair.
Sviðsettur raunveruleiki
Talsmenn allra stöðvanna
hafna því að nokkuð sé til í ásök-
unum þessum. Þvert á móti
kvarta fulltrúar þeirra og ann-
arra fjölmiðla sárlega yfir þeirri
ofstjórnun sem Verkamanna-
flokkurinn hafi á baráttunni. Ný-
lega var Blair í lestarferð þar
sem fjöldi fréttamanna var með.
Skyndilega var tilkynnt að Blair
ætlaði út á næstu stöð til að tala
við fólk þar. Aðeins örfáum
fréttamönnum var hleypt út og
þannig gengur þetta iðulega fyr-
ir sig. Aðgangurinn er vandlega
skammtaður.
Blair ferðast um í rútu sem
fylgt er af rútu með fréttamönn-
um. Aðeins fréttastofum sjón-
varpsstöðvanna er tilkynnt fyrir
fram hvert farið verði, af því þær
þurfa tíma til að koma sínu liði
fyrir. Blaðamönnum er ekki til-
kynnt hvert sé farið, heldur að-
eins sagt hvaðan verði farið en
ekki endilega hvar ferðin endi.
Síðan er Blair stillt upp hér og
þar, látinn tala við valið fólk og
þá er fjölmiðlum hleypt að sem
snöggvast til að ná myndum. Í
blöðunum eru svo greinar um fá-
ránlegar uppákomur í kosninga-
baráttunni fastir liðir og oftar en
ekki er það hin sviðsetta kosn-
ingabarátta Verkamannaflokks-
ins sem er efnið.
Moldviðri til að fela
óþægilega stöðu?
Í allri þessari sviðsetningu
velta menn því nú fyrir sér hver
sé tilgangurinn með því að kenna
fjölmiðlunum sjálfum um slæma
útreið Verkamannaflokksins í
fjölmiðlum. Einhver taugatitr-
ingur er auðvitað í flokknum þótt
skoðanakannanir bendi til mik-
illar yfirburðastöðu hans. Hins
vegar velta ýmsir því fyrir sér
hvort ástæðan sé að undanfarna
daga hefur Íhaldsflokkurinn
þrengt að andstæðingi sínum í
umræðu um opinberar heilbrigð-
istryggingar.
Bretar greiða að lágmarki
nokkur pund á viku til opinbera
heilbrigðistryggingakerfisins.
Íhaldsflokkurinn storkaði stjórn-
inni með því að segja að hún
hygðist hækka tryggingarnar
sem eru nokkurs konar skattur.
Stjórnin vildi ekki gefa um þetta
nein loforð og William Hague og
fleiri frammámenn í Íhalds-
flokknum notuðu tækifærið og
gerðu stjórnina tortryggilega í
þessum efnum.
Málið er viðkvæmt og spurn-
ingin er hvort Verkamannaflokk-
urinn sé að þyrla upp þessu
moldviðri til að draga athyglina
frá tryggingamálinu.
Einstakir þingmenn og ráð-
herrar Verkamannaflokksins eru
einnig mjög í sviðsljósinu. Keith
Vaz Evrópuráðherra, sem er af
indverskum ættum og mjög
tengdur Hinduja-bræðrunum,
hefur ekki getað á sannfærandi
hátt þvegið það af sér að hann
hafi aðstoðað bræðurna við að fá
breskt vegabréf þó að leyniþjón-
ustan hafi lengi vitað af grugg-
ugum málum þeirra, en þeim er
nú haldið á Indlandi vegna dóms-
rannsóknar þar.
Vaz hefur skotið sér undan að
svara rannsóknarnefnd um þessi
tengsl. Hann veiktist meðan mál-
ið stóð sem hæst en virðist nú
taka þátt í kosningabaráttu.
Hann hefur beðið fréttamenn að
láta sig vera en menn eru
óhressir með að hann segist of
lasinn til að svara spurningum en
nógu hress til að sinna barátt-
unni. Menn eru almennt sam-
mála um að svo virðist sem Vaz
sé að skjóta sér undan að svara
óþægilegum spurningum.
Það er óhætt að segja að þrátt
fyrir góða stöðu Verkamanna-
flokksins í skoðanakönnunum
fær hann daglega hrikalega út-
reið í fjölmiðlum fyrir slíka of-
stjórnun kosningabaráttunnar að
annað eins hefur aldrei sést í
Bretlandi.
Þrátt fyrir ofurskipu-
lag kosningabarátt-
unnar fær Verka-
mannaflokkurinn ekki
ráðið umfjöllun
fjölmiðla, segir Sigrún
Davíðsdóttir, og það
virðist hann ekki
geta sætt sig við.
Tony Blair sýnir fréttamönnum leikföng sem honum voru gefin fyrir
eins árs gamlan son sinn á kosningafundi í Dartford á mánudag.
Reuters
Kosningabaráttan í Bretlandi fer harðnandi
Verkamannaflokkurinn
segir sjónvarpsstöðvar
sviðsetja vandræði
sd@uti.is