Morgunblaðið - 29.05.2001, Blaðsíða 26

VIÐSKIPTI
26 ÞRIÐJUDAGUR 29. MAÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
VERZLUNARSKÓLI ÍSLANDS,
Ofanleiti 1, 103 Reykjavík,
sími 5900 600,
verslo@verslo.is
Kennarar
Verzlunarskóli Íslands óskar að ráða
kennara í hlutastarf (fullt starf kemur til greina)
næsta haust í
efnafræði
Aðstoðarskólastjóri og deildarstjóri viðkomandi deildar veita nán-
ari upplýsingar um starfið. Umsóknum skal skila á skrifstofu skól-
ans í síðasta lagi 8. júní 2001.
Laun samkvæmt sérstökum samningi við skólanefnd VÍ.
NÝSKÖPUN 2001, samkeppnium viðskiptaáætlanir, ereinmitt ætlað að hjálpa fólki
við að koma hugmyndinni á blað, en
það er alltaf fyrsta skrefið. En
hvernig eru aðstæðurnar í dag?
Hvað kallar á nýsköpun og frum-
kvöðlahugsun?
Nýja hagkerfið
Það er að verða til nýtt hagkerfi.
Verðmæti þess eru hugmyndir og
hugverk fremur en vélar og tæki.
Hráefnið eru bæti og megabæti.
Flutningar fara um ljósleiðara í stað
bifreiða, skipa og flugvéla. Iðnbylt-
ingunni er lokið og nýja hagkerfið er
um það bil að taka við. Iðnbyltingin
markaði á sínum tíma upphaf alveg
nýrra tíma og hafði í för með sér
breytingar sem enginn gat séð fyrir.
Hið sama er að gerast á okkar tím-
um.
Nýja hagkerfið kemur með ógn-
arhraða, eyðir viðteknum venjum og
gildum og skapar ný með meiri
hraða en áður þekktist í sögu mann-
kyns. Án þess að fara út í málaleng-
ingar um nýja hagkerfið, langar mig
samt að vitna í „Wired’s Encyclo-
pedia of the New Economy“, en þar
segir m.a.: „Þegar við tölum um nýtt
hagkerfi erum við að tala um heim
þar sem fólk vinnur með höfðinu
fremur en höndunum. Heim, þar
sem samskiptatæknin skapar al-
heims samkeppni – ekki aðeins fyrir
hlaupaskó og fartölvur heldur einnig
alheims samkeppni á sviði fjármála-
þjónustu og annarrar þjónustu sem
ekki er hægt að pakka inn og setja í
póst. Við erum að tala um heim þar
sem nýsköpun er miklu mikilvægari
en fjöldaframleiðsla. Heim þar sem
fjárfestar setja peningana í nýjar
lausnir og nýjar aðferðir við að fram-
leiða þær fremur en nýjar vélar og
tæki. Við erum að tala um heim þar
sem við getum aðeins sagt með vissu
að breytingar gerist hratt og að
miklar breytingar verði. Heim sem
er að minnsta kosti jafn frábrugðinn
iðnsamfélaginu og iðnsamfélagið var
frábrugðið sínum forvera.“
Svo mörg voru þau orð. Hefð-
bundin fyrirtæki í framleiðslu og
dreifingu eru að átta sig á því hversu
öflugt og mikilvægt hið nýja hag-
kerfi er. Leiðtogar og framherjar
hins nýja hagkerfis vinna í net-
tengdu umhverfi, vinna mikið með
upplýsingar og leggja alla áherslu á
stöðuga nýsköpun og skjóta ákvarð-
anatöku. Þeir munu leggja áherslu á
að kynnast og innleiða nýja tækni,
alveg óháð því hvers konar viðskipti
þeir leggja stund á.
Þörf fyrir hagvöxt
Hagvöxtur er forsenda framfara.
Hagvöxtur er best tryggður með því
að stuðla að stofnun og rekstri fyr-
irtækja – það er sú leið sem til lengri
tíma litið virkar best til að viðhalda
lífskjörum og bæta mannlíf í land-
inu. Staðreyndin er nefnilega sú, að
það þolir ekkert þjóðfélag kyrr-
stöðu. Sífelld endurnýjun og þróun
er drifkrafturinn á bak við heilbrigt
efnahagslíf alveg á sama hátt og ein-
stök fyrirtæki þrífast ekki til lengd-
ar nema þar eigi sér stað sífelld þró-
un.
Það hlýtur ævinlega að vera hlut-
verk og markmið stjórnvalda að
skapa forsendur sem gera það
áhugavert að efna til eigin atvinnu-
rekstrar. Við hjá Nýsköpunarsjóði
atvinnulífsins vitum af reynslu, að
það er nóg til af snjöllum hugmynd-
um og fólki sem hefur
burði til að hrinda
þeim í framkvæmd.
Margar þessara hug-
mynda hafa náð flugi
með tilstyrk Nýsköp-
unarsjóðs enda er það
eitt meginhlutverk
okkar að vinna með
ráðum og dáð að því að
efla íslenskt atvinnulíf.
Í umhverfi lítilla og
meðalstórra fyrir-
tækja er sköpunar-
krafturinn oft mestur
og þar úir og grúir af
frumkvöðlum sem af
dugnaði og elju koma
til framkvæmda hug-
myndum sem annars
hefðu ekki orðið að raunveruleika.
Stór og sterk fyrirtæki voru ein-
hvern tímann lítil og oft verður til
frjótt og árangursríkt samstarf á
milli þeirra stóru og hinna litlu. En
hvað er lítið fyrirtæki og hvað með-
alstórt? Engin einhlít skýring er til á
því, en við getum til einföldunar sagt
að fyrirtæki með allt að 10 starfs-
menn sé lítið. Fyrirtæki með 11-50
starfsmenn er meðalstórt og eftir
það er oftast talað um stór fyrirtæki.
Lítil fyrirtæki og einyrkjar skapa
lang flest ný störf.
Því má ekki gleyma, að litlu og
meðalstóru fyrirtækin eru yfir
gnæfandi fjöldi fyrirtækja og skyldi
engan undra: það líður ekki svo dag-
ur að ekki sé verið að stofna ný fyr-
irtæki. Það má því með sanni segja
að það sé hverju þjóðfélagi mikill
styrkur að þar dafni fjölbreytt flóra
smárra og meðalstórra fyrirtækja.
Í umróti hraða og breytinga tóku
nokkrir aðilar sig saman fyrir þrem-
ur árum og ákváðu að hrinda af stað
samkeppni um gerð viðskiptaáætl-
ana.
Samkeppnin
Nýsköpun 2001 er samkeppni um
viðskiptaáætlanir þar sem horft er
til hugmyndaauðgi annars vegar og
skipulegrar framsetningar og rök-
semdafærslu hins veg-
ar. Markmiðið er að all-
ir þátttakendur hafi
ávinning. Óháðir sér-
fræðingar munu dæma
innsendar áætlanir og
allar þær sem uppfylla
skilyrði keppninnar fá
vandaða umsögn dóm-
nefndar.
Að keppninni standa
Nýsköpunarsjóður at-
vinnulífsins, Samband
sparisjóða, Morgun-
blaðið, KPMG á Íslandi,
Háskólinn í Reykjavík
og Skjár einn. Fyrstu
verðlaun eru ein milljón
króna, önnur verðlaun
hálf milljón og síðan eru
veitt fimm hundrað þúsund króna
verðlaun. Veitt verða hvatningar-
verðlaun til starfandi fyrirtækis og
einnig fyrir áhugavert nemenda-
verkefni. Ekki má síðan gleyma því
að nú tökum við Íslendingar í fyrsta
skipti þátt í evrópskri samkeppni um
viðskiptahugmyndir og fara fjórir
hópar á okkar vegum til Brussel í lok
ársins og keppa fyrir Íslands hönd.
Einnig veita sparisjóðirnir víða um
land svæðisbundin verðlaun fyrir
bestu áætlanir á hverju svæði. Fyrir
utan ávinning af því að fá t.d. vand-
aða umsögn um eigin áætlun skapast
hér tækifæri til að temja sér vinnu-
brögð sem öllum áhugamönnum um
sjálfstæðan rekstur er nauðsyn á að
temja sér.
Evrópukeppni
Í fyrsta skipti eiga þátttakendur í
samkeppninni nú kost á að vera með
í sérstakri evrópskri hugmynda-
keppni – og gætið að því, að hægt er
að senda okkur vandaða hugmynda-
lýsingu til að eiga möguleika í þeirri
keppni, það er ekki gerð krafa um
viðskiptaáætlun. Þátttakendur í Ný-
sköpun 2001 sem senda hugmynda-
lýsingu eða viðskiptaáætlun keppa
um rétt til að fara til Brussel í des-
ember á þessu ári og taka fyrir Ís-
lands hönd þátt í keppni um bestu
evrópsku nýsköpunarverkefnin.
Sparisjóðurinn hefur ákveðið að
vera ásamt Nýsköpunarsjóði megin-
styrktaraðili Evrópukeppninnar á
Íslandi og gefur það keppninni veru-
lega aukið vægi. Í september á þessu
ári verða kynntir sigurvegarar í Ný-
sköpun 2001. Við sama tilefni verða
kynntir þeir fjórir aðilar sem keppa
fyrir Íslands hönd í Evrópukeppn-
inni. Í flokknum áhugaverðasta evr-
ópska hugmyndin verður valið úr
umsóknum sem berast frá háskólum
eða framhaldsskólum. Annar flokk-
ur er frumstig, hugmynd eða þróun
sem er komin að framkvæmdastigi.
Þriðji flokkurinn er stofnstig. Þar
keppa fyrirtæki sem verið er að
stofna eða eru nýstofnuð. Fjórði og
síðasti flokkurinn sem keppt er í ber
heitið útþensla og nýsköpun (fyrir-
tæki í sókn).
Þess má geta að verið er að stofna
samevrópskan fjárfestingarsjóð sem
mun meðal annars beina sjónum sín-
um sérstaklega að fyrirtækjum sem
verða í keppninni. Það er því eftir
miklu að slægjast að komast sem
fulltrúi Íslands í keppnina í Brussel.
Frumkvöðlar, fyrirtæki, skólar
Keppnin er þannig uppbyggð að
hún höfðar jafnt til frumkvöðla og
hugmyndasmiða, starfandi fyrir-
tækja og skóla á framhaldsskóla- og
háskólastigi. Ekki er þörf fyrir sér-
staka menntun eða reynslu – allt
sem þarf er brennandi áhugi og trú á
mátt sinn og megin. Ekki er heldur
gerð krafa til að viðskiptaáætlanir
fjalli eingöngu um stór og mikil
verkefni. Það eiga allir sömu mögu-
leika, jafnt vel unnin viðskiptaáætl-
un um einfalt handverk eða persónu-
lega þjónustu og áætlun um stórt
framleiðslufyrirtæki.
31. maí
Síðasti skiladagur er 31. maí.
Óháðir sérfræðingar munu dæma
innsendar viðskiptaáætlanir. Þeir
sem taka þátt í samkeppninni munu
hafa hag af því - hvort sem þeir
vinna til verðlauna eður ei. Þau ykk-
ar sem ekki hafið haft tök á að skrifa
viðskiptaáætlun í þetta skiptið en
lumið á góðri hugmynd ættuð að
íhuga, hvort hugmynd ykkar eigi
heima í Evrópukeppninni. Ef sú er
raunin getið þið skilað inn lýsingu á
hugmynd ykkar fyrir 31. maí þannig
að tíminn naumur, en við val á
fulltrúum Íslands í Evrópukeppn-
inni nægir slík lýsing ef vandað er til
verka. Það er hægt að skrá þátttöku
á www.spar.is/n2001 og fylgja því
engar skuldbindingar.
Vilji er allt
sem þarf
Mikill fjöldi Íslendinga lumar á góðri við-
skiptahugmynd. Það er samt ekki nóg að
hafa hugmynd, heldur vonast flestir til að
geta hrint henni í framkvæmd, skrifar
Úlfar Steindórsson. Það getur hins vegar
verið þrautin þyngri og kallar á öguð og
vönduð vinnubrögð.
Úlfar
Steindórsson
Höfundur er framkvæmdastjóri
Nýsköpunarsjóðs.
ÍSLANDSBANKI-FBA hefur aug-
lýst þriðju hæðina í húsnæði bankans
við Lækjargötu 12 lausa til leigu.
Bankinn er eigandi allrar húseignar-
innar sem áður hýsti höfuðstöðvar
Iðnaðarbankans, eins forvera Ís-
landsbanka-FBA.
Samkvæmt upplýsingum frá
rekstrardeild Íslandsbanka-FBA hef-
ur bankinn undanfarin ár nýtt þrjár
af fimm hæðum hússins fyrir banka-
starfsemi. Umhverfisráðuneytið leig-
ir eina hæð en á efstu hæð er mötu-
neyti og símaþjónusta fyrir bankann.
Ein af þeim þremur hæðum sem
bankastarfsemin hefur verið á hefur
verið nýtt undir miðlæga starfsemi
fyrir bankann undanfarin ár, þ.e.a.s.
miðvinnslu og miðlægt húsnæðismat.
Til hagræðisauka var tekin ákvörð-
un um það á síðasta ári að sameina
miðvinnslu bankans á einn stað í
Bankastræti, samkvæmt upplýsing-
um frá rekstrardeildinni. Í framtíð-
inni er svo markmiðið að flytja bak-
og miðvinnslu bankans eins og kostur
er úr miðbæ Reykjavíkur á ódýrari
svæði á höfuðborgarsvæðinu. Ís-
landsbanki-FBA setti á stofn þjón-
ustumiðstöð fasteignaviðskipta í
fyrra og við það færðist þjónusta við
fasteignakaupendur á einn stað á
Suðurlandsbraut, þ.á m. við gerð hús-
næðismats. Við þessar breytingar er
starfsemin í Lækjargötu nú öll tengd
útibúinu sjálfu og hefur húsnæðis-
þörfin minnkað í samræmi við það.
Fram kom í tilkynningu Íslands-
banka-FBA um afkomu fyrstu þrjá
mánuði þessa árs að unnið hafi verið
markvisst að því að hagræða og draga
úr rekstarkostnaði bankans, með
þeim árangri að rekstrarkostnaður-
inn hafi verið lægri á fyrsta ársfjórð-
ungi en áætlanir bankans gerðu ráð
fyrir.
Íslandsbanki-FBA leigir
út í Lækjargötu
JAPANSKA farsímafyrirtækið
NTT DoCoMo hyggst ekki ljúka
við uppsetningu á dreifikerfi sínu
fyrir þriðju kynslóð farsíma þar í
landi fyrr en í fyrsta lagi eftir þrjú
ár.
Fram að þeim tíma ætlar NTT
DoCoMo áfram að bjóða viðskipta-
vinum sínum I-mode-þjónustu, sem
gefur notendum færi á að lesa
fréttir, sækja sér upplýsingar,
miðla tölvupósti og hlaða myndum
í farsímann sinn. Eru viðskiptavin-
ir I-mode um 23 milljónir, að því er
fram kemur á netmiðlinum CNet.
Haft er eftir Keiichi Enoki,
framkvæmdastjóra hjá NTT Co-
CoMo, að viðskiptavinir fyrirtæk-
isins muni ekki tryggja sér þjón-
ustu fyrir þriðju kynslóðina fyrr en
þeir eru þess fullvissir að hægt
verði að nota hana um allt landið.
„Við ætlum því að ýta þjónustu
fyrir þriðju kynslóðina úr vör hægt
og bítandi eða þegar við höfum
lokið uppsetningu dreifikerfisins
um allt landið,“ var haft eftir
Enoki á hátækniráðstefnu í Singa-
púr.
NTT DoCoMo hugðist hefja
notkun á þriðjukynslóðarfarsímum
í maí en hefur frestað frumraun
sinni fram í október vegna hugbún-
aðargalla. Gert er ráð fyrir að með
þriðju kynslóð farsíma geti not-
endur meðal annars spilað mynd-
skeið og hlustað á tónlist.
Dregið í
land með 3.
kynslóðina
JAPANSKI tölvuframleiðandinn
Sega hyggst skila hagnaði á næsta
viðskiptaári, en tap er búið að vera á
rekstri þess undanfarin fimm ár.
Einkum var framleiðsla á leikjatölv-
unni Dreamcast-fyrirtækinu þung í
skauti. Framleiðslu á vélinni er nú
hætt en Sega ætlar að halda áfram
að búa til leiki fyrir vélina um hríð.
Fyrirtækið tapaði rúmlega 42 millj-
örðum ísl. króna á síðasta viðskipta-
ári, sem lauk 31. mars. Fyrirtækið
tapaði einnig verulegum fjárhæðum
á árinu á undan, eða ríflega 35 millj-
örðum ísl. króna, að því er fram kem-
ur á Reuters.
Sega ætlar að snúa sér að fram-
leiðslu tölvuleikja fyrir aðra fram-
leiðendur í ríkari mæli og gerir sér
þannig vonir um að hagnast um 1,8
milljarða ísl. króna á næsta við-
skiptaári. Meðal annars eru átta
leikir í bígerð fyrir PlayStation 2 frá
Sony, 11 leikir eru í framleiðslu fyrir
Xbox frá Microsoft, sjö fyrir Game-
Cube frá Nintendo og 30 nýir leikir
eru væntanlegir fyrir Dreamcast.
Sega snýr
vörn í sókn
♦ ♦ ♦