Morgunblaðið - 29.05.2001, Blaðsíða 32

ERLENT
32 ÞRIÐJUDAGUR 29. MAÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
KYNÞÁTTAÓEIRÐIR brutust út í
bænum Oldham á Norðvestur-Eng-
landi í fyrrinótt, aðra nóttina í röð,
að því er er lögregla í bænum
greindi frá í gærmorgun. Tólf voru
handteknir er átök upphófust milli
hvítra ungmenna og fólks af asísk-
um uppruna.
Fregnir herma að sjö hvít og
fimm asísk ungmenni hafi verið
hneppt í varðhald, en óeirðirnar hafi
ekki verið eins harðar og þær sem
urðu á laugardagskvöldið, þegar um
500 ungmenni gengu berserksgang í
bænum og lögreglumenn slösuðust.
Á sunnudagskvöldið var eldur
borinn að asískum stórmarkaði,
kveikt var í vegartálmum og bensín-
sprengju kastað í gegnum rúðu í
glugga á skrifstofum dagblaðs í
bænum. Þá var múrsteinum kastað
að opinberum byggingum.
Um eitt hundrað lögreglumenn í
óeirðabúningum voru á götum bæj-
arins og þyrla lögreglunnar var á
sveimi yfir. Tókst að hefta út-
breiðslu átakanna og um klukkan
fjögur um nóttina að staðartíma
voru óeirðirnar kveðnar niður. Eng-
an sakaði.
Oldham hefur undanfarið verið
brennipunktur spennu á milli kyn-
þátta. Hefur slegið í brýnu á milli
ungra manna meðal asískra íbúa og
hvítra ungmenna í bænum. Hægri
öfgamenn hafa bætt olíu á eldinn.
Kom þetta skýrt í ljós fyrir mánuði
þegar Walter Chamberlain, 76 ára,
var barinn til óbóta þegar hann fór
um Oldham á leið heim til sín. As-
ískur unglingur hefur verið hand-
tekinn í tengslum við árásina á
Chamberlain.
Þjóðarflokkurinn
býður fram í Oldham
Breski þjóðarflokkurinn, sem er
andvígur innflytjendum, hefur reynt
að gera sér mat úr andúðinni með
því að bjóða fram í báðum kjördæm-
unum í Oldham í komandi þingkosn-
ingum, 7. júní.
Um 90% íbúa Glodwick-hverfisins
í Oldham eru af pakistönskum eða
bangladesískum uppruna, og var
það hverfi þungamiðja óeirðanna
um helgina.
Urðu ólætin til þess að kynþátta-
og innflytjendamál urðu að helsta
málinu í bresku kosningabaráttunni.
Jack Straw innanríkisráðherra
sagði að óöldin væri „alvarlegt mál
og ber að fordæma skilyrðislaust.
Við búum í samfélagi þar sem
menning er margvísleg og kynþætt-
ir margir. Ég held að það hafi aldrei
neinn haldið því fram að innan þessa
samfélags sé engin spenna“.
Imran Khan, fyrrverandi fyrirliði
í krikketlandsliði Pakistans, og einn
stjórnarandstöðuþingmaður héldu
því fram að sumir stjórnmálamenn
hefðu aukið á spennuna milli kyn-
þáttanna með því að nota eldfimt
orðalag í rökræðum um kynþátta-
mál.
Óeirðir í Old-
ham aðra
nóttina í röð
Reuters
Ungur maður handtekinn í Oldham eftir óeirðirnar í fyrrakvöld.
Oldham. AFP.
GLORIA Arroyo, forseti Filippseyja,
fyrirskipaði í gær her landsins að
ráðast á liðsmenn íslömsku uppreisn-
arhreyfingarinnar Abu Sayyaf sem
tóku 20 manns í gíslingu um helgina.
Nokkrir gíslanna skoruðu á stjórn-
völd í Manila að reyna að semja við
uppreisnarhreyfinguna en forsetinn
sagði að ekki kæmi til greina að
greiða henni lausnargjald. Arroyo
fyrirskipaði hernum að elta mann-
ræningjana uppi og lofaði andvirði
190 milljóna króna í verðlaun fyrir
upplýsingar sem leiddu til handtöku
þeirra og leiðtoga hreyfingarinnar.
„Herinn hættir ekki leitinni fyrr en
hann hefur gert út af við alla mann-
ræningjana nema þeir gefist upp,“
sagði forsetinn.
Talsmaður uppreisnarhreyfingar-
innar sagði að gíslarnir hefðu verið
fluttir á tvær eyjar. Tíu gíslanna, sjö
Filippseyingum og þremur Banda-
ríkjamönnum, væri haldið á eyjunni
Basilan og tíu Filippseyingar til við-
bótar væru á eyjunni Jolo. Ekki kom
fram hvað uppreisnarmennirnir vilja
fá fyrir gíslana.
Tveir Bandaríkjamannanna, trú-
boðinn Martin Burnham og eigin-
kona hans, Gracia, voru að halda upp
á brúðkaupsafmæli sitt á ferða-
mannaeyjunni Dos Palmas þegar
uppreisnarmennirnir rændu þeim
ásamt hinum gíslunum átján á
sunnudag. Þau hvöttu stjórn Filipps-
eyja til að semja við mannræn-
ingjana.
Abu Sayyaf rændi um 40 manns í
fyrra, þar af nokkrum vestrænum
ferðamönnum, og hélt mörgum
þeirra á Jolo-eyju í fjóra mánuði.
Uppreisnarhreyfingin fékk að lokum
andvirði hundrað milljóna króna í
lausnargjald fyrir gíslana og keypti
fyrir það vopn og hraðbáta.
Uppreisnarmenn halda 20 manns í gíslingu á Filippseyjum
Forsetinn fyrir-
skipar árás á
mannræningjana
AP
Lögreglumaður á verði við gistihús á eyjunni Dos Palmos þar sem liðs-
menn uppreisnarhreyfingar rændu 20 ferðamönnum á sunnudag.
Manila. Reuters, AFP.
ÞÝZKT trúnaðarskjal, þar sem
sagt er að Múammar Gaddafí Líb-
ýuleiðtogi hafi viðurkennt að hafa
staðið á bak við sprengjuárás í
Vestur-Berlín árið 1986, komst
fyrir tilstilli bandarískra embættis-
manna í hendur fjölmiðla, eftir því
sem þýzka blaðið Welt am Sonntag
greinir frá. Segir blaðið að með því
að „leka“ skjalinu hafi Bandaríkja-
menn viljað skaða viðskiptahags-
muni Þjóðverja í Líbýu.
Hefur blaðið, sem stendur
Kristilega demókrataflokknum
(CDU) nærri, eftir embættismönn-
um úr hópi samstarfsmanna Ger-
hards Schröders kanzlara og Jafn-
aðarmannaflokks hans (SPD), að
embættismenn í Washington hefðu
viljandi komið umræddu leynilegu
minnisblaði í fjölmiðla til þess að
spilla fyrir tilraunum þýzka olíu-
fyrirtækisins Wintershall, sem er
dótturfyrirtæki BASF, til að ná
samningum um ábatasöm viðskipti
í Líbýu.
Í bandalagi við Shell, BP og Tot-
alFinaElf á Wintershall nú í samn-
ingaviðræðum við líbýsk stjórnvöld
um kaup á 60% hlut í líbýsku ol-
íuvinnslusvæði af líbýska ríkisol-
íufélaginu NOC.
Fjallað um viðræður
Schröders og Bush
Umrædda trúnaðarskýrslu skrif-
aði þýzki sendiherrann í Washingt-
on, Jürgen Chrobog, og var hún
aðeins ætluð augum yfirboðara
hans og starfsfélaga í Berlín. Inni-
heldur hún minnispunkta um það
sem Schröder kanzlara og George
W. Bush Bandaríkjaforseta fór í
milli er Schröder heimsótti Wash-
ington fyrir skömmu, en einnig
mun þar vera sagt frá því að Gadd-
afí hafi viðurkennt í eyru Michaels
Steiners, aðalráðgjafa Schröders í
utanríkismálum, að Líbýustjórn
hafi staðið á bak við sprengjutil-
ræði á diskóteki í Vestur-Berlín
árið 1986, þar sem bandarískir
hermenn voru fjölmennir meðal
gesta. Þrír dóu í tilræðinu og um
200 særðust.
Leyniskýrslu
lekið í fjölmiðla
Sagt ætlað
að skaða
þýzka
hagsmuni
Berlín. AFP.
ÁSAKANIR um kynþáttahat-
ur og baktjaldamakk hafa rofið
friðinn í öðrum dönsku stjórn-
arflokkanna, Radikale Venstre.
Hatrömm deila hefur staðið
svo dögum skiptir um meinta
aðild þriggja ungra flokks-
manna af innflytjendaættum
að íslömskum samtökum, sem
leggja áherslu á íslömsk gildi
og eru t.d. fylgjandi dauðarefs-
ingum.
Flokksmennirnir, sem um
ræðir, sækjast allir eftir því að
komast á framboðslista flokks-
ins fyrir komandi kosningar.
Hlutfallslega margir flokks-
menn og frambjóðendur Rad-
ikale eru af innflytjendaættum,
enda hefur flokkurinn tekið
þeim opnum örmum hingað til.
Nú er hins vegar komið annað
hljóð í strokkinn og kenna
sumir flokksmenn þar innbyrð-
is átökum í flokknum.
Hefur nafn Nasers Khaders,
sem er vafalaust þekktasti inn-
flytjandinn í dönskum stjórn-
málum, æ oftar verið nefnt í
tengslum við málið. Khader
stefnir, eins og svo margir aðr-
ir, á þingsæti og hafa andstæð-
ingar hans sagt að hann hafi
viljað ryðja mögulegum and-
stæðingum sínum úr vegi með
þessum hætti. Sjálfur þvertek-
ur Khader fyrir það, en hann
hefur einnig verið sakaður um
tvískinnungshátt í málinu, þar
sem hann hafi ekki komið hin-
um umdeildu flokksmönnum til
aðstoðar. Radikale Venstre er
klofinn í málinu, þar sem einn
ráðherra og frammámenn í
flokknum vilja þremenningana
út, en formaðurinn, Marianne
Jelved, ver þá.
Samtökin, sem styrrinn
stendur um, Minhaj-ul-Quran,
eru heimssamtök með höfuð-
stöðvar í Pakistan. Þau stefna
að því að vinna veg íslamskra
gilda en flokksmenn Radikale,
sem tengjast samtökunum hafa
ítrekað fullyrt að þeir virði
dönsk lög ofar íslam. Ekki
leggja allir flokksmenn þeirra
trúnað á það og bendir allt til
þess að einn þremenninganna,
Mona Sheikh, fái ekki að bjóða
sig fram vegna tengsla hennar
við samtökin. Vegna þessa
íhugar Miðstöð gegn kynþátta-
hatri nú að höfða mál á hendur
flokknum.
Danmörk
Deilt um
múslímska
frambjóð-
endur
Kaupmannahöfn. Morgunblaðið.
SAMNINGAR tókust í fyrrinótt milli atvinnurek-
enda og verkalýðsfélaga í Færeyjum og var þá
verkfalli þeirra síðarnefndu, sem staðið hefur í
næstum þrjár vikur, aflýst. Gengu fulltrúar deilu-
aðila að miðlunartillögu sáttasemjara.
Verkfallið hefur haft mikil og alvarleg áhrif og
sérstaklega fyrir fiskeldið í landinu. Hefur það átt í
erfiðleikum vegna veirusjúkdóms í laxi en vegna
verkfallsins var ekki unnt að grípa til allra nauð-
synlegra ráðstafana. Er þá ótalið fjártjónið af völd-
um vinnustöðvunarinnar.
Verkalýðsfélögunum tókst ekki að ná samningum
um meiri launahækkun en þau félög, sem nýlega
gengu frá samningum til tveggja ára, en hins vegar
náðu þau fram starfsaldurshækkunum hjá þeim,
sem verið hafa í þjónustu sama fyrirtækis í tiltekinn
tíma. Almenna kauphækkunin er 12% eins og hjá
öðrum.
Talið er, að deiluaðilar hafi ekki mátt bíða lengur
með að skrifa undir því að Bjarni Djurholm, sem fer
með atvinnumál í landsstjórninni, var tilbúinn til að
kalla lögþingið saman og binda enda á verkfallið.
Morgunblaðið/Auðunn Arnórsson
Verkfallsvarzla var víða í Færeyjum á meðan á verkfallinu stóð, hér í Kollafirði á Straumey.
Samið í Færeyjum
Þórshöfn. Morgunblaðið.