Morgunblaðið - 29.05.2001, Blaðsíða 37

LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 29. MAÍ 2001 37
FJÖLMENNI kom í Skjólbrekku
á föstudagskvöldið til að hlíða á
tónlistardagskrá í flutningi sjö
Eista sem eiga það sameiginlegt
að starfa við tónlistarskóla í Þing-
eyjarsýslu, á Stórutjörnum, Laug-
um, Þórshöfn og í Mývatnssveit.
Efnisskráin spannaði verk frá
Bach og Tsjaíkovskí til Dance-
wordh og Mancini.
Flutningur tónlistarinnar var
með ágætum og vekur vonir um að
sú færni sem þarna kom fram skili
æsku héraðsins, sem nýtur tilsagn-
ar þessa fólks, nokkurn spöl fram
á veg til aukins tónlistarþroska.
Þessi sama dagskrá hefur áður
verið flutt á Breiðumýri og Stóru-
tjörnum.
Mönnum er tamt að líta á Eista
sem þjóð sem nú sé að losna úr
álögum. Ljóst má þó vera hverjum
þeim sem hlýddi á tónlistarflutn-
ing þeirra að tónlistin hefur ekki
verið í álagafjötrum með þeirri
þjóð.
Húsfyllir var á tónleikunum og
listafólkinu afbragðs vel tekið.
Eistar skemmta
Þingeyingum
Mývatnssveit. Morgunblaðið.
Morgunblaðið/BFH
Listafólkið frá Eistlandi við lok tónleika í Skjólbrekku.
ÞÁ líður brátt að lokum vetr-
ardagskrár Múlans, enda komið
sumar. Síðustu tónleikar á aug-
lýstri dagskrá Múlans í Húsi
málarans verða n.k. fimmtudags-
kvöld, en þá mun kvartett bassa-
leikarans Bjarna Sveinbjörns-
sonar leika. Vonandi heldur þó
Múlinn áfram starfseminni í
sumar því aðsókn hefur farið sí-
vaxandi með hækkandi sól. Að
víu má alltaf heyra ungliðadjass
á Oazio á sunnudagskvöldum og
væntanlega býður Jómfrúin uppá
Jómfrúardjass á Jómfrúartorgi á
laugardagseftirmiðdögum í sum-
ar, líkt og verið hefur síðustu
sumur. Jómfrúardjassinn hefur
svo sannarlega slegið í gegn.
Sl. fimmtudagskvöld lék
Jazzkvartett Vesturlands á Múl-
anum. Þar fer fremstur í flokki
básúnuleikarinn Eyþór Kolbeins,
en hann er einn þessara ungu
efnilegu brassleikara sem sett
hafa svip á Íslandsdjassinn und-
anfarin ár. Sú var tíðin að telja
mátti djasstrompetleikara ís-
lenska á fingrum annarrar hand-
ar og básúnuleikarar varla aðrir
en Björn R. Einarsson, þó pían-
isti hans og trommari væru lið-
tækir á hljóðfærið. Af ungu bás-
únuleikurunum hefur Samúel J.
Samúelsson vakið hvað mesta at-
hygli, en hann er í framvarðar-
sveit fönksveitarinnar Jagúars
og hefur oft leikið einleik með
Stórsveit Reykjavíkur. Eyþór
Kolbeins hefur heldur verið í
skugga Samma og man ég varla
eftir að hafa heyrt hann leika ein-
leik fyrr, nema einn sóló með
Stórsveitinni og örfáa með Drum
ń b́rass sveit trommarans Helga
S. Helgasonar. Því gleðilegra var
að hlusta á hann þetta kvöld á
Múlanum. Stíll hans og tónn er
öllu hóværari en Samúels Jóns
og hann hefur greinilega pælt í
meisturum nútímadjassbásún-
unnar – ekki síst J. J. Johnson,
og skreyttu verk hans efnis-
skrána ásamt Down Home eftir
Dave Holland og verka er þeir
Eyþór, Ómar og Þorleifur höfðu
samið. Má þar nefna upphafslag-
ið G og T eftir Þorleif, Gin og ton-
ic með boppbragði, og tvær fal-
legar ballöður: Stjörnukast eftir
Ómar og Stutt ljóð eftir Eyþór,
þar sem lýrískt innsæi hans naut
sín vel. Eyþór þarf bara að leika
meiri djass, spinna og spinna, og
þá hef ég þá trú að hann geti náð
góðum árangri þegar meiri átaka
er þörf. Ómar Guðjónsson er
toppgítaristi, hugmyndaríkur og
músíkalskur. Stundum finnst
mér hann þó fullfljótur að skjóta
rokkuðum blúsklisjum inní sólóa
sína þarsem þær væru betur
fjarri. En slíkt hverfur með
auknum þroska. Þorleifur Jóns-
son var að útskrifast frá djass-
deild Tónlistarskóla FÍH. Hann
er efnilegur bassaleikari en dálít-
ið þungur, en slíkt kom þó aldrei
alvarlega að sök með þaulreynd-
an atvinnumann við trommusett-
ið – hinn sænska Erik Qvik, sem
hér dvelur við kennslu hjá FÍH:
Ánægjulegir tónleikar þriggja
efnilegra ungdassista og góðs
gests.
E.s. Þess skal getið, hafi djass-
unnendur sem aðgang hafa að
breiðbandi ekki veitt því eftir-
tekt, að hinir umdeildu djass-
söguþættir bandaríska sjón-
varpsmannsins Ken Burns, hófu
göngu sína á Rás 1 sænska sjón-
varpsins sl. laugardagskvöld.
Þættirnir, sem eru tólf að tölu,
byggjast að stórum hluta á hug-
myndum trompetleikarans Wyn-
ton Marshalis um djasssöguna. Í
vetur voru tólf þættir, er danska
sjónvarpið hafði gert um sögu
djassins, sýndir af DR 2. Hvað
með íslensku sjónvarpsstöðvarn-
ar? Hafa þær engan áhuga á
þessu efni. Tugir milljóna fylgd-
ust með djassþáttum Ken Burns
er þeir voru sýndir í sjónvarpi
vestra í upphafi ársins.
DJASS
M ú l i n n í H ú s i
m á l a r a n s
Eyþór Kolbeins básúnu, Ómar
Guðjónson gítar, Þorleifur Jóns-
son bassa og Erik Qvik tromur.
Fimmtudagskvöldið 24.5. 2001.
JAZZKVARTETT
VESTURLANDS
Básúnan er
hornsteinninn
Vernharður Linnet
SKAMMT er stórra högga á milli í
ferli Gradualekórs Langholtskirkju
þessi misserin. Varla er hann kominn
heim með verðlaun í farteski fyrr en
hann bregður undir sig betri fæti í
enn aðra kórakeppnina, í þetta sinn í
Tampere í Finnlandi nk. júní, auk
þess sem hann mun halda tónleika í
Kaupinhafn. Slíkt áræði og metnaður
hlýtur ekki aðeins að vera hvetjandi
fyrir kórfélaga sjálfa, heldur einnig
fyrir aðra ungmennakóra okkar, og
fer kannski að vera kominn tími til að
hugleiða hvort ekki sé grundvöllur
fyrir árvissa innlenda kórakeppni eða
mót, sem síðar gæti jafnvel orðið
milliþjóðlegt. Því þó að glíman við
samstilltan raddaðan hópsöng sé ær-
ið tilefni í sjálfu sér er sú viðbót sem
felst í samkeppni og kynnum við aðra
kóra oftar en ekki það sem gerir
gæfumuninn þegar ómæld dæguraf-
þreyingartilboð herja á hugi ungs
fólks í glymjandi nútímaþéttbýlis.
Dagskrá Gradualekórsins sl.
sunnudagskvöld var mótuð af hinni
aðsteðjandi utanför, þar sem voru
m.a. fjögur keppnislög, tvö þeirra ís-
lenzk (Maístjarna Jóns Ásgeirssonar
og skondin útsetning kórstjórans á
Býflugu Rimsky-Korsakovs). Það er
e.t.v. umhugsunarefni hvers vegna ís-
lenzku „landkynningarlögin“, burt-
séð frá Sálmi 100 eftir Tryggva Bald-
vinsson, skyldu nær öll vera frá fyrri
hluta 20. aldar, og vakna því ósjálfrátt
spurningar um hvort núlifandi tón-
skáld og útsetjarar þjóðarinnar hafi
eftir því að dæma vanrækt barna-
kóramiðilinn í þeim mæli, að notast
verði svo til alfarið við útsetningar á
lögum frá gullöld íslenzka einsöngs-
lagins. Sé svo er óneitanlega fallinn
nokkur áfellisdómur um tónfélags-
legan árangur módernismans í þessu
landi.
Nema þá að gæði eldri íslenzkra
laga prógrammsins séu einfaldlega
slík, að yngri höfundar hafi enn ekki
haft roð við þeim. Því þó að engin
þeirra hafi verið frumsamin fyrir
barnakór stóðu þau vel fyrir sínu í út-
setningum og munu án efa einnig
ytra, enda hefur löngum hvarflað að
manni, að tungumálsþröskuldurinn
hafi helzt staðið í vegi fyrir útbreiðslu
gullaldarlaga okkar á erlendri
grundu.
Af fyrstu lögum dagskrár stóðu
upp úr tandurhreinn flutningur kórs-
ins á þjóðlagstvísöngnum Ísland, far-
sælda frón og Úr útsæ rísa Íslands
fjöll (Páll Ísólfsson), plastískt mótuð
túlkun á Þú álfu vorrar yngsta land
(Sigfús Einarsson), Þó þú langförull
legðir (Kaldalóns; í ágætri raddsetn-
ingu Hildigunnar Rúnarsdóttur, utan
hvað heyrðist lítið í neðri röddum á
efstu línum 1. sóprans), hrífandi út-
færsla á Dagur er risinn, gelísku
þjóðlagi [ekki „frá Gelíu“] sem Cat
Stevens gerði vinsælt á seinni hippa-
árum, og mjúkróma meðferð á Lóa
eftir Finn Jørgensen. Þéttar var milli
hápunkta seinni helmings (það var
ekkert hlé), en þó mætti kannski
nefna bráðfallegt lag Leons Dubinsk-
ys í úts. Lydiu Adams, We Rise
Again, við dásnotran einsöng Ragn-
heiðar Helgadóttur, hið glæst-harð-
krómaða Sálmur 100 eftir Tryggva
M. Baldvinsson sem alltaf tekur verð-
skuldaðar keilur, þótt minni mann í
aðra röndina á Ólympíuleikamúsík
Johns Williams fyrir Los Angeles
1992 (og vantar þá aðeins upp á seið-
andi páku- og málmgjallaslátt), að
ógleymdum smellþéttum orgelundir-
leik Láru Bryndísar Eggertsdóttur.
Come, ye Makers of Song (Ruth Wat-
son Henderson/Henry Purcell) var
næst; eitt samkeppnislaga sem auð-
kenndist mjög af fjörugum 7-skiptum
takti, síðan íðilfagur og nánast óað-
finnanlegur flutningur á Maístjörnu
Jóns Ásgeirssonar og þar á eftir hið
finnska Vesy Väsy lumen alle (Harry
Wessmann/Eha Lättemäe); annað
samkeppnislag sem prýtt var liprum
fylgiraddarflautuleik Vigdísar Sig-
urðardóttur og borið uppi af klass-
ískum fimmkveða Kalevala-bragar-
hætti, þótt tónlistin stæði í
þrískiptum takti. Býfluga þeirra
Rimskys og Jóns Stefánssonar vakti
töluverða katínu, enda á mörkum
hins mögulega hvað tungufimi snert-
ir. Loks var klykkt út með keppnis-
laginu Cantate Domino eftir Rupert
Lang, sem var framsæknasta verk
kvöldsins en þó áheyrilegt, vel samið
og flutt við kliðfríðan einsöng Stein-
unnar Skjenstad og Þórunnar Völu
Valdimarsdóttur. Gradualekórinn
hefur efnilegasta undirleikara á að
skipa, því hin aðeins rúmlega tvítuga
Lára Bryndís var greinilega jafnvíg á
slaghörpu og pípuorgel og lék sitt
hlutverk af fagmannlegu öryggi og
tillitssemi. Hvað kórinn varðar var
söngurinn ávallt samtaka og skýr, þó
að í stöku lagi vantaði aðeins herzlu-
muninn upp á frábærleikann, einkum
með tilliti til hörðustu krafna um
hreinleika í inntónun á hæstu nótum
og í stöku niðurlagi, auk þess sem
stundum hefði verið gott að heyra
ögn meir í neðri röddum, sem í stöð-
unni virtust ofurlítið fáskipaðar.
Engu að síður var af heildinni ljóst,
að Gradualekórinn er í fínu formi.
Með væntanlegum aukaneista upp-
tendrunar þegar á hólminn er komið
ættu hann og drifmikill stjórnandi
hans því, eins og sagt er, að vera í
góðum málum.
TÓNLIST
L a n g h o l t s k i r k j a
Inn- og erlend lög í flutningi
Gradualekórs Langholtskirkju und-
ir stjórn Jóns Stefánssonar.
Undirleikur á píanó og orgel:
Lára Bryndís Eggertsdóttir.
Sunnudaginn 27. maí kl. 20.
KÓRTÓNLEIKAR
Í fínu formi
Ríkarður Ö. Pálsson
UNGUR Sigl-
firðingur, Hlöð-
ver Sigurðsson
tenór, þreytti sitt
„semí-debút“, ef
svo má kalla
brottfarartón-
leika á eigin veg-
um, á laugardag-
inn var. Það fór
fram við allgóða
aðsókn miðað við
takmörkuð kynni íbúa höfuðborgar-
svæðisins af söngvaranum, sem mun
á leið til frekara náms í Guildhall
School of Music and Drama í London
á hausti komandi. Undirleikarinn
var jafnframt fyrsti söngkennari
Hlöðvers nyrðra; einn af þeim fjölda
velmenntaðra aufúsugesta úr Aust-
urevrópu sem drifið hafa upp sígilda
tónmennt um landsins dreifðu
byggðir hin síðari ár, nefnilega Ant-
onía Hevesi – píanóleikari, tónlistar-
kennari, útsetjari og tónskáld frá
Ungverjalandi.
Fyrri hluti dagskrár var allur af
innlendum toga og einkenndist að
mestu af hæggengu og oft nokkuð
döpru efni frá gullöld íslenzka söng-
lagsins. Söng þar Hlöðver einn
Lindina eftir Eyþór Stefánsson, hið
mun sjaldnar flutta lag Bjarna Þor-
steinssonar við ljóð Guðmundar
Magnússonar, Draumalandið, lag-
lega Vögguvísu Þórarins Jónssonar,
Lofið þreyttum að sofa e. Sigvalda
Kaldalóns, dáfríðan Kvöldsöng
Markúsar Kristánssonar, frábært
lag Árna Björnssonar „Horfinn dag-
ur“ og klassísku Kaldalónslögin Ég
lít í anda liðna tíð og Svanurinn minn
syngur. Með Ólafi Kjartani Sigurð-
arsyni söng hann svo síðast fyrir hlé
nýsamið lag eftir undirleikarann við
Ave María, og loks svar Íslendinga
við perlukafaradúett Bizets, Sólset-
ursljóð („Nú vagga sér bárur“) eftir
siglfirzka þjóðlagasafnarann mikla,
Bjarna Þorsteinsson.
Það leyndi sér ekki, að hér var
ósvikið tenórsefni á ferð, með söng-
færi sem margan úrvalskennara
myndi efalítið klæja í lófum eftir að
fá að leggja á gjörva hönd til fullmót-
unar. Rödd Hlöðvers var með af-
brigðum efnileg; björt og hljómmikil,
inntónunin yfirleitt mjög hrein, og
undirstöðutækni og tónmótun svo að
segja tilbúin undir tréverk og máln-
ingu. Að textatúlkun og dramatísk
tilþrif skyldu á hinn bóginn reynast
með minna móti, var kannski varla
nema von eftir aðeins fimm ára fag-
lega tilsögn, og sagði í rauninni ekk-
ert annað en að hárréttur tími væri
kominn til að hleypa heimdraganum
í framhaldsnám.
Þó getur undirritaður ekki stillt
sig um að nefna, að í núverandi stöðu
hefði samt mátt vænta – a.m.k. endr-
um og eins – agnarmeiri gleði og
bjartsýni í tjáningunni (þrátt fyrir að
vísu fremur angurvært lagaval fyrri
hlutans), því tónmyndun söngvarans
virtist lengst af óþarflega armæðu-
full. Þá vottaði fyrir ákveðinni til-
hneigingu til „eftirreigingar“ í dýna-
mískri örmótun, t.a.m. í Vögguvísu –
og De miei bollenti og Við sundið eft-
ir hlé. Auk þess hefði textaframburð-
ur vel mátt vera töluvert skýrari. En
allt eru það atriði sem eftir eiga að
slípast til á næstu árum ytra.
Beztu einsöngssprettir fyrri hlut-
ans voru Horfinn dagur og Ég lít í
anda, ekki sízt fyrir hlutfallslega
meiri túlkunartilþrif en annars stað-
ar. Þar kom og fram, að söngvarinn
lumaði á bæði verulegum sendikrafti
og glansmikilli hæð, sem frekari
raddopnun og reynsla á eflaust eftir
að hleypa í fullan blóma. Óhjá-
kvæmilegan hápunkt fyrri hálfleiks
mynduðu svo síðustu atriðin fyrir
hlé, þegar þeir Ólafur Kjartan sungu
Ave María, laglegan frumsaminn dú-
ett eftir píanistann í miðrómantísk-
um stíl, og Sólsetursljóð Bjarna.
Raddirnar hljómuðu afar vel saman,
enda sýndi nýblómstraður
boldangsbassabarýton Ólafs lofs-
verða prúðmennsku og músíkalskan
samvinnuþýðleika við hæfi. Sama
mátti segja um píanómeðleik Anton-
íu Hevesi, sem var sérlega fylginn,
hnökralaus og atvinnumannslegur.
Ítölsk sönglög og óperuaríur voru
mest í brennidepli eftir hlé. Nefna
mætti látlausu „antík“-aríu Giordan-
is, Caro mio ben, sem var sungin
laust og fallega, og frægustu aríu
kvöldsins, La donna è mobile úr
Rigoletto Verdis, þótt gjörsneydd
væri viðeigandi stórbokkastærilæti.
Aftur á móti tók að bóla á sjálfstæðri
túlkun í íslenzku lögunum Heimir
(Kaldalóns) og Bikarinn (Eyþór
Stefánsson), og hánóturnar skiluðu
sér með sóma í síðasta laginu, Við
sundið (Kaldalóns) og aukalaginu
Hamraborginni, sem eins og flest
undangengin voru sungin af varúð
en öryggi.
Að hlusta á söng Hlöðvers var
sumpart eins og að horfa á skissu á
hvítu lérefti sem eftir er að litfylla.
Raddundirstaðan var í bezta lagi, en
sú persónulega tjáning, sem hleypir
sjálfstæðu lífi í lag og texta, lét víða á
sér standa. Hins vegar getur margt
breytzt í fyllingu tímans, og verður
forvitnilegt að heyra aftur í þessum
efnilega söngvara að loknu fram-
haldsnámi.
TÓNLIST
S a l u r i n n
Innlend og erlend sönglög og aríur.
Hlöðver Sigurðsson tenór; Antonía
Hevesi, píanó. Auk þess 2 lög í
dúettsamsöng við Ólaf Kjartan
Sigurðarson baríton. Laugar-
daginn 26. maí kl. 16.
EINSÖNGSTÓNLEIKAR
Ósvikið tenórsefni
Ríkarður Ö. Pálsson
Hlöðver
Sigurðsson