Morgunblaðið - 21.12.2001, Blaðsíða 48

MINNINGAR
48 FÖSTUDAGUR 21. DESEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Gunnlaugur JónIngason fæddist
á Bergþórshvoli í
Vestur-Landeyjum
20. mars 1924.
Hann lést á líknar-
deild Landspítalans
í Kópavogi 13. des-
ember síðastliðinn.
Foreldrar Gunn-
laugs voru hjónin
Ingi Gunnlaugsson
frá Kiðjabergi í
Grímsnesi, f. 19.8.
1894, d. 10.2. 1973,
og Ingibjörg Jóns-
dóttir frá Álfhólum
í Vestur-Landeyjum, f. 20.7.
1887, d. 23.1. 1977. Gunnlaugur
var næstelstur fjögurra systkina.
Hin eru: Sigurður, fyrrv. póst-
rekstrarstjóri, f. 25.9. 1920,
kvæntur Ernu Jónsdóttur, Sigur-
jón Ágúst, fyrrv. starfsmaður
Áburðarverksmiðjunnar, f. 28.5.
1927, kvæntur Soffíu Jónsdóttur,
og Soffía, fyrrv. deildarstjóri á
Hagstofu Íslands, f. 6.5. 1932,
gift Tryggva Árnasyni.
Gunnlaugur kvæntist 26.12.
1952 Helgu Guðmundsdóttur,
síðast ritara við Tónlistarskóla
Hafnarfjarðar, f. 3.7. 1927, d. 6.1.
1992. Foreldrar hennar voru
hjónin Guðmundur Guðbjörns-
son, skipstjóri frá Sveinsstöðum
á Snæfellsnesi, og Guðrún Ás-
björnsdóttir frá Hellissandi. Þau
fluttust til Hafnarfjarðar árið
laugur, Steinar og Lárus Helgi.
6) Guðrún Ingibjörg, hjúkrunar-
fræðingur í Hafnarfirði, f. 3.2.
1966, gift Inga Má Ljótssyni,
húsasmið, f. 13.6. 1966. Börn
þeirra eru: Sigurbjörg Helga og
Gunnlaugur Arnar.
Gunnlaugur fluttist tveggja
ára gamall ásamt foreldrum sín-
um að Vaðnesi í Grímsnesi. Eftir
skyldunám fór hann í Íþrótta-
skóla Sigurðar Greipssonar í
Haukadal. Um tvítugsaldur flutt-
ist Gunnlaugur til Reykjavíkur.
Hann vann fyrst í byggingavinnu
hjá Haraldi Bjarnasyni og síðan
stundaði hann akstur vörubif-
reiða og leigubifreiða. Hann var
lögreglumaður í Reykjavík á ár-
unum 1950–57, en fluttist þá til
Hafnarfjarðar og bjó þar alla tíð
síðan. Hann starfaði fyrst í lög-
reglunni þar, en stofnaði síðan
og rak verslunina Hamarsbúð við
Hringbraut, sem var kjöt- og ný-
lenduvöruverslun. Gunnlaugur
stofnsetti byggingafyrirtæki árið
1964 og stóð m.a. fyrir byggingu
allmargra fjölbýlishúsa í Hafnar-
firði. Enn breytti Gunnlaugur um
starfsvettvang árið 1981, er hann
gerðist starfsmaður Alþingis og
starfaði þar sem þingvörður allt
til 70 ára aldurs. Gunnlaugur tók
mikinn þátt í íþróttum og keppti
bæði í glímu og frjálsum íþrótt-
um. Hann vann Skarphéðins-
skjöldinn í glímu árin 1951–52 og
fór ásamt glímumönnum í tvær
sýningarferðir til Svíþjóðar,
1946 og 1949, þar sem sýnd var
íslensk glíma.
Útför Gunnlaugs fer fram frá
Hafnarfjarðarkirkju í dag og
hefst athöfnin klukkan 15.
1926 og var Helga
næstyngst sex barna
þeirra. Faðir hennar
drukknaði í septem-
ber 1934, en móðir
hennar dó 20.3. 1996.
Gunnlaugur og
Helga eignuðust sex
börn: 1) Guðmundur,
arkitekt í Reykjavík,
f. 19.5. 1954, kvæntur
Auði Leifsdóttur,
cand.mag., f. 7.11.
1958. Börn þeirra
eru: Eva Dögg, Ingi
Vífill og Helgi Reyr.
2) Ingi, tannlæknir í
Hafnarfirði, f. 19.5. 1954, kvænt-
ur Erlu Eyjólfsdóttur snyrtifræð-
ingi, f. 14.2. 1958. Börn þeirra:
Helga Björt, Harpa Mjöll og
Gunnlaugur Jón. 3) Gunnlaugur
Helgi, dúklagningameistari í
Hafnarfirði, f. 23.4. 1956. Var
kvæntur Hrund Eðvarsdóttur
hárgreiðslumeistara, f. 6.4. 1960.
Þau skildu. Synir þeirra eru Þor-
steinn og Birgir. 4) Halldór,
smiður og listamaður á Eyrar-
bakka, f. 20.5. 1958, kvæntur
Helene Marie Dupont, f. 26.11.
1961. Dóttir þeirra: Íbera Sophie
Marie. Halldór á einnig eldri
dóttur í Frakklandi: Elenore
Höllu. 5) Þorsteinn, rekstrar-
verkfræðingur í Hafnarfirði, f.
24.9. 1952, kvæntur Sigríði Lár-
usdóttur meinatækni, f. 28.11.
1964. Synir þeirra: Þráinn Gunn-
Hann var óðfleygur örn
með sitt eldlega fjör
flaug hann ofar en smáfugla hjörð.
Hún var lóan svo ljúf,
sem að lofandi guð
boðar lífið og vorið á jörð.
(V. Briem.)
Þetta fagra ljóð var ort fyrir rúm-
um hundrað árum í minningu Þor-
steins Jónssonar sýslumanns, lang-
afa Gunnlaugs Jóns Ingasonar sem í
dag er til grafar borinn. Ljóðlínurnar
þykja okkur lýsa vel ástkærum föður
okkar sem sannarlega var eins og
örn en einnig móður okkar heitinni,
Helgu Guðmundsdóttur, sem var ló-
an svo ljúf í fjölskyldulífi okkar, hin
milda móðir sem allt bætti og alla
kætti.
Faðir okkar var um flest einstakur
maður. Að honum stóðu í föðurætt
embættismannastétt Thorarensen-
ættar og sunnlenskra höfðingja en í
móðurætt hin styrka Landeyjaætt,
þar sem lundin líkist briminu við
sandinn. Hann fæddist vorið 1924 í
síðasta torfbænum sem stóð á bæj-
arhóli Njáls að Bergþórshvoli. Það
fór vel á því að fæðingarstaður hans
skyldi vera þar sem kappinn Skarp-
héðinn lét líf sitt, því á margan hátt
líktist pabbi fornum kappa, allra
manna vaskastur, glímukóngur á
yngri árum og atorkusamur með ein-
dæmum. Bundinn í hnakk móður
sinnar fluttist hann ársgamall með
foreldrunum, Inga og Ingibjörgu,
vestur yfir stórfljót Suðurlands að
Vaðnesi í Grímsnesi. Fjölskyldan var
ekki fátæk en víst er að almennur
skortur kreppuáranna mótaði pabba
og hans sterka vilja til að standa sig
og helst skara fram úr. Ungur fylltist
hann eldmóði ungmennafélaganna
og fór í íþróttaskóla Sigurðar Greips-
sonar að Geysi í Haukadal. Þar gilti
heragi og strangar æfingar meitluðu
kjark og stæltu þor. Við tóku margir
sigrar á frjálsíþrótta- og glímumót-
um og margir óttuðust glímukónginn
unga úr Grímsnesinu sem þótti svo
handsterkur að beltin skárust inn í
lendar andstæðinganna. Traustir lík-
amsburðir komu sér líka vel þegar
haldið var til Reykjavíkur með örfáar
krónur í vasanum í stríðsbyrjun. Þar
voru unnin þau verk er til féllu, hand-
mokað á heilu vörubílana, steypu-
vinna og uppskipun um helgar, oft
unnið átján tíma á sólarhring. Þannig
var líka lífið á uppvaxtarárum okkar
systkina, faðir okkar að vinna fyrir
stóru heimili en móðir okkar heima
til að styðja til náms og þerra tár. Af
mörgum störfum sem hann vann
kunni hann best við sig í umsvifamik-
illi byggingastarfsemi. Þar fékk
atorkusemin útrás og mörg fjölbýlis-
hús í Hafnarfirði eru til vitnis um
það.
Síðan var líka hin hliðin á pabba
sem kom æ betur í ljós á síðari árum.
Fyrir innan hina hrjúfu skel var hlýr
og blíðlyndur persónuleiki sem gat
meira að segja verið býsna viðkvæm-
ur á stundum. Elskaði allt sem ís-
lenskt var og talaði ætíð um fóstur-
jörðina sem besta land í heimi.
,,Ísland er landið!“ var honum tamt á
tungu og vísar þá bæði til fegurðar
ljóðsins og landsins. Hann var ótrú-
legur ljóðamaður, kunni flest bestu
kvæði Einars Ben. utan að og hreifst
mjög af framsýni og kjarki skáldsins.
,,Reistu í verki viljans merki, vilji
er allt sem þarf“ voru einkunnarorð
föður okkar og lífssýn meitluð í eina
setningu. Hugljúf kvæði Tómasar
runnu fram úr munni hans á góðum
stundum flutt af innlifun, ætíð utan
bókar. Raunar sást hann sjaldan
opna bók og aldrei til þess að læra
ljóð, hann sagðist muna þetta allt frá
gamalli tíð.
Allir fjölskylduvinir sjá hann í
anda flytja Stjána bláa, öll átján er-
indin án þess að hika eða syngja
Hagavagninn með glampa í augum,
blik þess sem elskar lífið og kann svo
sannarlega að njóta þess.
Móðir okkar Helga varð honum
harmdauði fyrir tíu árum, er hún lést
úr krabbameini. Nú hefur sami skað-
valdur tekið hann, góðan föður,
tengdaföður og elskulegan afa. Við
sitjum hnípin eftir og söknum sam-
vistanna og þess að hann skyldi ekki
fá að teyga lífsbikarinn til botns,
njóta fallegu íbúðarinnar lengur og
ferðast eins og hugurinn stóð til. Það
var honum mikið áfall að greinast
með illkynja sjúkdóm síðastliðið vor
en hann barðist til þrautar, gaf aldrei
upp alla von og stóð eins og hetja uns
síðasta glíman varð ekki unnin. Ný-
lega stofnaði hann af stórhug minn-
ingarsjóð um eiginkonu sína, við tón-
listarskóla Hafnarfjarðar, með
verulegri upphæð og sýnir það vel
rausnarskap hans. Hann hlaut frið-
sælt andlát á líknardeild Landspít-
alans umvafinn kærleik afkomenda
sinna og elskulegs starfsfólks stofn-
unarinnar. Þar er unnið göfugt starf,
sem seint verður fullþakkað. Þá var
umönnun heimahjúkrunar Heilsu-
gæslu Hafnarfjarðar ómetanleg og
viljum við þakka af alhug þá aðstoð.
Með söknuð í hjarta kveðjum við
elskulegan föður og kæran vin. Við
munum stolt bera eiginleika hans og
hugsjónir áfram til afkomenda okkar
og trúum á ljúfa endurfundi síðar.
Fyrir hönd barna hans,
Ingi Gunnlaugsson.
Þegar kaflaskil verða með ein-
hverjum hætti í tilverunni, líf kviknar
eða deyr hjá samferðamönnum okk-
ar, held ég að flestir staldri við og líti
í þau spegilbrot minninganna sem líf-
ið samanstendur af. Það var fyrir
rúmum 24 árum að Guðmundur, elsti
sonur Gunnlaugs Ingasonar og
Helgu Guðmundsdóttur, bauð mér
inn á heimili foreldra sinna í Hafn-
arfirði til viðkynningar, áður en að
við fórum út að borða saman í fyrsta
sinn. Ég var svolítið feimin, og ekki
laust við að ég hugsaði með mér,
svona þegar á hólminn var komið, að
það hefði nú alveg mátt bíða obbolítið
með að heilsa upp á foreldrana; málin
voru nú þrátt fyrir allt ekki komin á
svo alvarlegt stig ennþá. Þegar ég í
dag loka augunum og hugsa um
þessa stund, þá er sem ég sjái Gunn-
laug fyrir mér, þar sem að hann stóð í
eldhúsinu á Klettahrauninu, lagði frá
sér viskustykkið og sagði: „Komdu
sæl, hvað heitir þú, elskan mín?“ Síð-
an rétti hann mér stóru höndina,
heilsaði mér þéttingsfast og lagði
hina höndina yfir. Þegar við svo fór-
um út seinna um kvöldið og ég
kvaddi, þá kyssti hann mig á kinnina
og sagði „Mikið er gaman að hitta
svona unga dömu,“ þetta þótti mér,
19 ára stelpukjána, ákaflega merki-
legt. Í huganum á ég margar svona
„skyndimyndir“ af samskiptum okk-
ar Gunnlaugs í áranna rás. Gunn-
laugur fór nefnilega ekki framhjá
neinum þar sem hann staldraði við í
lífinu. Hann var sú manngerð sem
skilur eftir sig bæði farveg og spor.
Gunnlaugur Ingason fæddist árið
1924 á Bergþórshvoli, sem þá var
torfbær, en síðasta heimilið hans var
á Fjarðargötu 19, þar sem hann hafði
komið sér smekklega fyrir í nýrri og
glæsilegri íbúð þegar veikindin
börðu að dyrum. Gunnlaugur til-
heyrði því þeirri kynslóð sem var í
senn afsprengi gamla og nýja tímans;
fólkið sem var að hefja lífsbaráttuna í
lok seinni heimsstyrjaldarinnar,
þekkti vöntun og fátækt millistríðs-
áranna en upplifði og tók þátt í upp-
byggingu þess samfélags sem við nú
búum við. Þessi kynslóð foreldra
okkar sem erum nú „á besta aldri“
hefur því hlotið ákaflega sérstaka
þjálfun í lífsins ólgusjó. Þau lærðu
svo mikið vel að bjarga sér, einfald-
lega vegna þess að það var ekki neina
hjálp að fá annars staðar en hjá sjálf-
um sér og sínum nánustu ef svo bar
undir. Þeirra lífssýn mótaðist á upp-
gangstímum kalda stríðsins, þegar
heimurinn, a.m.k. hér á Íslandi,
stjórnaðist af því hvort innflutnings-
höftunum yrði aflétt, fiskurinn myndi
halda áfram að veiðast og Ameríkön-
unum myndi takast að halda Rúss-
unum á mottunni.
Fyrir þá sem voru tilbúnir til að
leggja á sig ótakmarkaða vinnu og af-
segja margar af þeim lífsins lysti-
semdum sem okkur þykja svo sjálf-
sagðar í dag, voru til tækifæri.
Gunnlaugur Ingason var mikill bar-
áttumaður, og eftir að hafa starfað
við lögregluna í Reykjavík um ára-
raðir hóf hann byggingarstarfsemi í
Hafnarfirði á 7. áratugnum. Það hef-
ur ekki verið auðvelt að standa með
tvær hendur tómar, fullt af börnum
og ekkert annað öryggisnet en vilj-
ann til að sanna sig og standa sig.
Hart var barist í mörg ár og svo kom
að Gunnlaugur varð stöndugur mað-
ur og saman ráku þau Helga stórt
heimili með miklum myndarbrag.
Svo sannarlega voru þessi jarð-
vegur og þessar kringumstæður at-
ferlismótandi, og seint verður sagt að
Gunnlaugur hafi oft verið sammála
síðasta ræðumanni – öðru nær. Hann
hafði skoðanir á flestu og, að því er
okkur yngri kynslóðinni fannst, þá
hefði oft minna mátt gagn gera. Það
var engin lognmolla, hvort sem verið
var að ræða pólitík, brjóstagjöf, mat-
aræði, fæðingar, fótsnyrtingu eða
fjármál ríkisbúskapsins, ekkert var
honum óviðkomandi. Gunnlaugur
Ingason lét sig varða um hag ann-
arra. Hann var vakinn og sofinn yfir
velferð barna sinna og þeirra fjöl-
skyldna og nutum við þar atorkusemi
hans í ríkum mæli. Gunnlaugur var
stórhuga framkvæmdamaður og
höfðingi heim að sækja. Þegar hann
taldi ástæðu til að fagna og halda há-
tíð, þá var það gert með „grandeur“.
Nú síðast þegar að hann varð 75 ára
fyrir tæpum 3 árum, bauð hann öllum
börnunum sínum 6 ásamt mökum til
Kanaríeyja í eina viku, þar sem hann
hélt okkur stórveislu. Hann var sí-
fellt að hygla sínu fólki og var stoltari
en sjálfur páfinn í Róm þegar ein-
hverjum úr stórfjölskyldunni vegn-
aði vel eða var með öðrum hætti til
sóma.
Aðstæður höguðu því þannig að
Gunnlaugur naut ekki mikillar skóla-
göngu. Þess vegna vakti það oft að-
dáun mína hvað hann var mikill
heimsborgari í sér og kunni að meta
allt sem hét list og fegurð. Hann elsk-
aði tónlist, dáði fallega myndlist og í
desember fyrir ári áttum við fjögur
saman ógleymanlega kvöldstund í
Det Kongelige Teater í Kaupmanna-
höfn þar sem við sáum Svanavatnið í
uppfærslu ballettsins þar. Fjórði
parturinn í þessu skemmtilega kvöldi
var vinkona og ferðafélagi Gunn-
laugs síðustu árin, Sigrún Sigurjóns-
dóttir bankastarfsmaður. Saman
lögðu þau Gunnlaugur land undir fót,
ekki sjaldnar en tvisvar á ári, og upp-
lifðu bæði Prag og Búdapest, Kýpur,
Kanaríeyjar og siglingu meðfram
Noregsströndum um miðsumar.
Gunnlaugur Ingason var svipmikill
karakter sem bar næmt skynbragð á
litbrigði lífsins og kunni að hefja stað
og stund yfir argaþras hvunndags-
leikans þegar að það átti við. Þannig
einstaklingar lifa í minningunni.
Ég þakka Gunnlaugi Ingasyni
skemmtilega og lærdómsríka sam-
fylgd í 25 ár. Blessuð sé minning
hans.
Auður Leifsdóttir.
Tilvera okkar er undarlegt ferðalag.
Við erum gestir og hótel okkar er jörðin.
Einir fara og aðrir koma í dag,
því alltaf bætast nýir hópar í skörðin.
Þetta ljóð Tómasar Guðmundsson-
ar kom upp í huga mér og Guðrúnar
konu minnar þegar kær tengdafaðir
minn var að kveðja þennan heim. Við
Guðrún eigum von á okkar þriðja
barni og höfum verið að finna fyrir
hreyfingum í því nýja lífi sem hún
ber, þegar faðir hennar kveður.
Gunnlaugur talaði um að hann
langaði að lifa áfram og sjá 16. barna-
barnið sitt koma í heiminn en af því
verður ekki, því enginn ræður för.
Ég var ungur að árum þegar ég
vissi hver Gunnlaugur Jón Ingason
var, því ég hafði verið bekkjarfélagi
Guðrúnar dóttur hans allan barna-
skólann. Það var sambland af virð-
ingu og smáhræðslu sem smástrákur
eins og ég bar fyrir Gunnlaugi, því
hann var alls ekki hrifinn af því að
strákar væru að þvælast í kringum
húsið sitt í leit að Guðrúnu einka-
dóttur hans sem hann ætlaði að
passa vel.
Það var síðan 1988 sem við Gunn-
laugur kynntumst fyrst í raun og
veru þegar við Guðrún Ingibjörg
dóttir hans felldum hugi saman. Mik-
ið var vel tekið á móti mér í fyrsta
sinn er ég kom á Klettahraun 3 og
hitti Helgu og Gunnlaug. Þau áttu
fallegt heimili og allt var mjög snyrti-
legt. Þau voru samt laus við öll form-
legheit og pjátur. Í þessari fyrstu
heimsókn minni virtist Gunnlaugur
ánægðastur með að ég skyldi koma
beint úr vinnu og í vinnugallanum og
það á sunnudegi. Hann sagði strax að
sér líkaði vel við vinnandi menn. Ég
áttaði mig líka á því síðar þegar ég
fór að kynnast Gunnlaugi að hann
hafði sjálfur unnið mikið um dagana.
Það var engin lognmolla á Kletta-
hrauninu, mikill gestagangur og oft
fjörugar umræður.
Við Gunnlaugur vorum báðir
ákveðnir og stundum dálítið þverir
og hvað pólitík varðaði þá vorum við
á sitthvorum vængnum. Við áttum
það báðir til að rjúka upp þegar við
ræddum pólitík og ég rauk stundum
út. Reyndar var stutt að fara því við
Guðrún bjuggum okkar fyrstu ár í
íbúð á neðri hæðinni hjá Gunnlaugi
og Helgu. En við vorum hvorugur
langrækinn og alltaf fljótir að jafna
okkur. Svo leið tíminn, við lærðum
hvor á annan og urðum rólegri í
skapi.
Við Gunnlaugur áttum margt sam-
eiginlegt, báðir Grímsnesingar og
gátum talað um sunnlenskar byggðir
og fólkið í sveitinni, suma sem voru
löngu dánir áður en ég fæddist en ég
hafði verið fræddur um fólk og bæi í
Grímsnesinu þau sumur sem ég
dvaldi í sveit hjá frænda mínum Guð-
mundi Kristjánssyni í Arnarbæli.
Gunnlaugur hafði langa reynslu af
byggingarvinnu, það var hans aðal-
atvinna yfir 20 ár. Eftir að ég fór
sjálfur að starfa sjálfstætt við hús-
byggingar vildi Gunnlaugur gjarnan
fá að miðla reynslu sinni til mín og
gefa mér góð ráð. Það var ætíð gott
að leita ráða hjá honum og vildi hann
frekar fá að gefa fólki ráð áður en það
framkvæmdi heldur en að fólk leitaði
til hans eftir á og þá kannski komið í
vandræði. Hann kynnti mig fyrir for-
stjórum ýmissa fyrirtækja í bygging-
ariðnaðnum og það var gaman að sjá
hvað honum var alls staðar vel tekið.
Hann lagði á það ríka áherslu við mig
að vera heiðarlegur í viðskiptum,
skila öllu vel frá mér og standa við
það sem maður segir. Þetta hef ég
haft að leiðarljósi í minni atvinnu.
Gunnlaugur studdi okkur Guðrúnu
heilshugar í öllu sem við tókum okk-
ur fyrir hendur. Þegar við byrjuðum
að byggja húsið okkar hér í Hafn-
arfirði þá var hann oft mættur og
vildi fá að slá frá, nagldraga eða
skafa timbur. Hin síðustu ár fylgdist
hann vel með því sem ég var að
byggja. Hann kom á byggingarstað-
inn, vildi ætíð vita hvað notað var
mikið af steypu, hversu margir menn
væru að slá upp og hver kostnaður-
inn væri. Hann var mikill áhugamað-
ur á þessu sviði og hafði mikið vit á
viðskiptum.
Hann var næstum daglegur gestur
á heimili okkar Guðrúnar, kom iðu-
lega með eitthvað góðgæti fyrir
krakkana og fylgdist vel með því sem
þau voru að gera hverju sinni.
Honum var mjög umhugað um hag
barna sinna og sumir hefðu kannski
sagt að hann hafi næstum verið eig-
ingjarn á börnin sín og hafi viljað
vera sem mest með þeim og þá helst
þeim einum. Það má því segja að það
hafi verið einstakur tími og gefið
Gunnlaugi mikið að geta verið heima
í nýlegri íbúð sinni þær síðustu þrjár
vikur sem hann lifði. Til að gera það
mögulegt skiptust börnin hans á að
vera hjá honum, þar náðu þau góðum
tíma með honum og gátu spjallað við
hann og notið góðrar nærveru með
honum. Ég veit að hann var þakk-
látur fyrir það. Tengdafaðir minn
lifði með reisn og hélt þeirri reisn til
dauðadags. Ég er þakklátur fyrir að
GUNNLAUGUR
JÓN INGASON