Morgunblaðið - 21.12.2001, Blaðsíða 32

LISTIR
32 FÖSTUDAGUR 21. DESEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
– um jólin
F
R
E
2
0
3
.2
–
Í
D
E
A
g
ra
fí
sk
h
ö
n
n
u
n
e
h
f.
®
Gleðileg
Jól
KJARTAN Ólafsson tón-
skáld hefur gefið út geisla-
diskinn Sjö tilbrigði með
sjö rafverkum sem öll eru
byggð á eldri verkum hans.
„Verkin eru byggð í kring-
um ákveðin hljóðfæraverk
sem ég hef samið á síðustu
tíu árum. Ég tek sek-
úndubrot úr hverju þessara
sjö verka, og bý til stærra
verk úr hverju þeirra. Ég
meðhöndla brotin svo eins
og venjuleg stef í til-
brigðum, og byggi þannig
verkin upp út frá þessum
örfáu sekúndum.“
Verkin sjö eru Gítartil-
brigði, Kammerhópstil-
brigði, Raftilbrigði, Hljóm-
sveitartilbrigði, Flautu-
tilbrigði, Kammersveitartilbrigði
og Raddatilbrigði. Kjartan gefur
ekki upp úr hvaða verkum til-
brigðin eru samin, enda segir
hann meira máli skipta þær teg-
undir hljóðfæraverka sem unnið
er úr en verkin sjálf. „Þetta er í
anda póstmódernismans að búa
til nýja tónlist sem byggð er á
eldri tónlist. Úr fortíðartónlist er
búin til nútímatónlist, sem verður
svo framtíðartónlist, – þetta er sú
formúla sem mér datt í hug.“
Kjartan segir að diskurinn hafi
verið lengi að mótast, og að verk-
inu hafi ekki verið lokið fyrr en á
þessu ári.
„Þeir sem eru búnir að hlusta á
þetta fullyrða að þetta sé ekki
nútímatónlist, heldur framtíð-
artónlist, og mér finnst það svo-
lítið sérstakt, hvað svo sem það
þýðir.“
Fortíðartónlist
verður framtíð-
artónlist
Kjartan Ólafsson tónskáld.
GJÖRNINGAKLÚBBNUM er
ekki fisjað saman, það sanna þær
enn á ný í galleríi@hlemmur, Þver-
holti, þar sem þær hafa safnað sam-
an nokkrum vel völdum munum úr
fórum sínum. Hin hvíta ásýnd sýn-
ingarinnar er í anda tónhallarkab-
arettsins þar sem samstillt dansat-
riði – lakkaðir stappskór, hvít
kjólföt, montprik og pípuhattar –
ráða ríkjum.
Sem fyrr er framsetning tríósins
Eirúnar, Jóní og Sigrúnar – maður
saknar auðvitað Dóru sárt úr fé-
lagsskapnum – fullkomlega hópstillt
– uniform – í takt við birtingarmynd-
ir nútímans, klónun, fjölföldun og
lýtalausa samhæfingu. Í heimi þar
sem pitsurnar og hamborgararnir
þurfa að vera af sömu lögun og
stærð, listin meira af því sama, og
allar gerðir verða að fitta, hittir list
Gjörningaklúbbsins í mark sem trú-
verð mynd af heiminum.
Með bros á vör bjóða þær upp á
fölskvalausa meðvirkni í flekklausu
umhverfi svo klisjan megi ganga upp
í hvívetna. Á þessa strengi hefur
Gjörningaklúbburinn slegið í þau sex
ár sem félagsskapurinn hefur starf-
að og virðast þær stöllurnar ótrúlega
fundvísar á nýjar og ferskar leiðir til
að koma aftan að okkur. Hæðni
þeirra nærist á þeim alþýðusmekk
sem sífellt lyftir á stall inntómri
ásýnd goðsögunnar.
Hjá Gjörningaklúbbnum fer stöð-
ugt fram afhending Óskarsverð-
launa, enda þolir klisjan enga aðra
lýsingu en sviðsljósið. En í stað flyg-
ilsins hvítlakkaða sem Liberace heit-
inn gerði ódauðlegan sem fjölfaldað-
an minjagrip er komin líkkista,
merkt Án þín. Hún er fóðruð spegl-
um á allar hliðar; ef til vill táknmynd
Narkissosar hins sjálfsupptekna
sem drukknaði í eigin fegurð.
Um leið verður þetta verk sem til-
brigði við Memento mori-stef klass-
ískrar myndlistar, sem átti sér há-
punkt í Et in Arcadia Ego franska
17. aldar málarans Nicolas Poussin.
Dauðinn er hvarvetna, einnig á ódá-
insakri æsku- og sjálfsdýrkunar.
Stærsti sigur þeirra Eirúnar, Jóní og
Sigrúnar nú felst í því hvernig þær
dýpka mið sitt og skerpa án þess að
falla í kennslukonugryfjuna. Allt er
enn á yfirborðinu glannafínt og
hnökralaust en undir kraumar
marksækin og meinfyndin gagnrýni.
Það þarf samstillt átak og miklar
meiningar til að varpa fram jafntví-
ræðu tjáningarspili og Gjörninga-
klúbburinn gerir í galleríi@hlemm-
ur.is, hafandi þó fullt erindi sem
erfiði.
Hvítt, svalt og
meinfyndið
MYNDLIST
Galleri@hlemmur.is
Til 6. janúar. Opið fimmtudaga til sunnu-
daga frá kl. 14–18.
BLÖNDUÐ TÆKNI
GJÖRNINGAKLÚBBURINN
Frá sýningu Gjörningaklúbbsins í galleríi@hlemmur.is, Þverholti 5.
Halldór Björn Runólfsson